10 opvallende feiten over bliksem
De snelheid van bliksem
Terwijl de flitsen die we zien als gevolg van een blikseminslag zich verplaatsen met de snelheid van het licht (670.000.000 mph), verplaatst een echte blikseminslag zich met een relatief zachtmoedige 270.000 mph.
Dit betekent dat het ongeveer 55 minuten zou duren om naar de maan te reizen, of ongeveer 1,5 seconde om van Londen naar Bristol te komen.
Als de bliksem inslaat op een strand
Als de bliksem inslaat op zand of zandgrond, smelt de korrel samen tot een klein glasachtig buisje dat fulguriet wordt genoemd.
Zulke buisjes zijn niet alleen geliefd bij verzamelaars, ze zijn ook van grote wetenschappelijke waarde om aan te tonen hoe bliksemstormen zich in het verleden hebben voorgedaan.
De plaats met de meeste blikseminslagen ter wereld
Het meer van Maracaibo in Venezuela is de plaats op aarde waar de meeste blikseminslagen worden ontvangen. Het onweert er 140-160 nachten per jaar met een gemiddelde van 28 blikseminslagen per minuut die tot 10 uur aan een stuk door kunnen gaan.
Dat zijn wel 40.000 blikseminslagen in één nacht!
Helikopters veroorzaken bliksem
Recent onderzoek van het Met Office heeft uitgewezen dat helikopters een geïsoleerde blikseminslag kunnen veroorzaken. Tijdens het vliegen krijgt de helikopter een negatieve lading, dus als hij dicht bij een gebied vliegt dat positief geladen is (bijvoorbeeld hagel of de basis van een cumulonimbuswolk) kan dat een blikseminslag veroorzaken. Onderzoek naar en voorspelling van door helikopters veroorzaakte blikseminslagen
1.400.000.000 inslagen per jaar
Bliksem is een van de meest terugkerende en veel voorkomende natuurverschijnselen. Over de hele wereld zijn er meer dan 3.000.000 flitsen per dag.
Dat zijn ongeveer 44 inslagen per seconde.
Bliksem vernietigt bomen
Bomen kunnen vaak worden verwoest door blikseminslagen. Als de bliksem een boom raakt, gaat hij meestal net onder de schors door, waar zich een laag sap en water bevindt.
Deze laag wordt onmiddellijk verhit en zet uit, waardoor de schors van de boom wordt geblazen en soms het hout splijt.
Maar het kan planten helpen groeien
Om ons heen zit stikstof in de lucht, maar om het te kunnen absorberen (een proces dat van vitaal belang is voor hun groei) zijn planten afhankelijk van een proces dat stikstoffixatie wordt genoemd.
Hoewel dit proces grotendeels wordt uitgevoerd door bacteriën en algen, zorgt de extreme hitte van een blikseminslag ervoor dat stikstof zich bindt met zuurstof om stikstofoxiden te creëren die samen met vocht in de lucht als regen vallen en planten voorzien van nitraatrijk water.
Zo breed als een duim en heter dan de zon
Hoewel de intensiteit van een blikseminslag ze als dikke bouten aan de hemel kan doen verschijnen, is de werkelijke breedte van een bliksemschicht slechts zo’n 2-3 cm. De gemiddelde lengte van een bliksemschicht is ongeveer 2 à 3 kilometer.
De lading die door dit kleine kanaaltje wordt meegevoerd, is zo intens dat de temperatuur van de bliksem 30.000 °C bereikt – dat is vijf keer heter dan het oppervlak van de zon.
Volkaanbliksem
Hoewel bliksemstormen op zichzelf al indrukwekkend zijn, zijn ze niet te vergelijken met het spektakel dat ontstaat wanneer vulkaanuitbarstingen blikseminslagen veroorzaken.
Bij een uitbarsting worden aarde en as in een reusachtige pluim de lucht in geslingerd, waarbij ze tegen elkaar botsen en een elektrische lading creëren. De onbalans tussen de elektrische lading van de pluim en de lading in de atmosfeer leidt, net als bij normale bliksem, tot blikseminslagen.
Bliksem tellen
Om te bepalen hoe ver weg een onweersbui is, telt u gewoon het aantal seconden tussen de bliksemflits en de donderslag die erop volgt. Deel dit getal door vijf en u weet hoeveel kilometer u van het onweer verwijderd bent (of deel door drie voor de afstand in kilometers).
En tot slot…
Wist u dat men tot het eind van de 18e eeuw geloofde dat het luiden van kerkklokken de bliksem afstootte, zodat veel kerkklokken de inscriptie fulgura frango droegen, wat ‘ik jaag op de bliksem’ betekent.
Tijdens onweer renden de klokkenluiders naar de klokkentoren om de klokken te luiden. Een hoge toren met een metalen klok was echter zo’n beetje de slechtste plek om te zijn.
Tussen 1753 en 1786 werden in Frankrijk 103 klokkenluiders door de bliksem getroffen en kwamen om het leven, zodat het gebruik werd verboden.