Aandelenkoers

In de economie en de financiële theorie gebruiken analisten “random walk”-technieken om het gedrag van activaprijzen te modelleren, in het bijzonder de aandelenkoersen op de aandelenmarkten. Deze praktijk is gebaseerd op de veronderstelling dat beleggers rationeel en zonder vooringenomenheid handelen, en dat zij op elk moment de waarde van een activum schatten op basis van toekomstige verwachtingen. Onder deze omstandigheden is alle bestaande informatie van invloed op de prijs, die slechts verandert wanneer nieuwe informatie bekend wordt. Nieuwe informatie verschijnt per definitie op willekeurige wijze en beïnvloedt de activaprijs op willekeurige wijze.

Empirische studies hebben aangetoond dat prijzen geen volledig willekeurig patroon volgen. Lage seriële correlaties (rond 0,05) bestaan op korte termijn, en iets sterkere correlaties op langere termijn.

Onderzoekers hebben ontdekt dat enkele van de grootste koersafwijkingen van random walks het gevolg zijn van seizoens- en tijdspatronen. In het bijzonder zijn de rendementen in januari aanzienlijk hoger dan die in andere maanden (januari-effect) en gaan de aandelenkoersen op maandag meer omlaag dan op andere dagen. Waarnemers hebben deze effecten in veel verschillende markten gedurende meer dan een halve eeuw opgemerkt, maar zijn er niet in geslaagd een volledig bevredigende verklaring voor hun hardnekkigheid te geven.

Technische analyse gebruikt de meeste anomalieën om informatie over toekomstige koersbewegingen uit historische gegevens te halen. Maar sommige economen, bijvoorbeeld Eugene Fama, stellen dat de meeste van deze patronen toevallig ontstaan, en niet zozeer het gevolg zijn van irrationeel of inefficiënt gedrag van beleggers: de enorme hoeveelheid gegevens die onderzoekers voor analyse ter beschikking staat, zou de oorzaak zijn van de schommelingen.

Een andere denkrichting, behavioral finance, schrijft de niet-willekeurigheid toe aan cognitieve en emotionele vooringenomenheid van beleggers. Dit kan worden afgezet tegen fundamentele analyse.

Over langere perioden bezien is de aandelenkoers gerelateerd aan de verwachtingen van toekomstige winsten en dividenden van het bedrijf. Over korte perioden, vooral voor jongere of kleinere bedrijven, kan de relatie tussen aandelenkoers en dividenden nogal ongeëvenaard zijn.