Acht dingen die alleen mensen uit de jaren 70 zich kunnen herinneren
Het waren niet alleen de Wombles: dit kleurrijke decennium gaf ons een schat aan culturele, culinaire en kledingiconen
Buissokken
Ze mogen dan de afgelopen decennia door diverse high-end modelabels op de catwalk nieuw leven zijn ingeblazen (en door Hollywood royalty’s met een paar sliders zijn gedragen), maar de nederige buissok ontstond voor het eerst in Illinois in 1970. De Nelson Knitting Company besloot de complexe versterkte hiel en teen af te schaffen en in plaats daarvan een sok in de vorm van een buis te maken – vandaar de pakkende naam. Het feit dat ze eenvoudig en goedkoop konden worden vervaardigd, maakte van de buissokken een onverwachte hit en iedereen, van filmsterren tot sporthelden, was in de jaren 1970 wel eens in een paar te vinden. Hoewel ze traditioneel wit van kleur waren, voegden veel merken een gekleurde streep toe rond de bovenkant van de sok, meestal om aan te geven dat men lid was van een sportteam of het team steunde. En vergeet niet de rol van rollerskating in het zo populair maken van tubesokken in de jaren 1970: een korte broek en een paar kuithoge sokken was praktisch een uniform voor skaters.
Prog rock
Gegroeid uit de psychedelia scene van de jaren 60, werd Prog een kolos die de jaren 1970 overheerste. Prog was zo populair dat albums van bands als Yes, Genesis, King Crimson, ELP en Jethro Tull een hitparade bereikten – Pink Floyds album Dark Side of the Moon uit 1973 stond 535 weken op rij in de UK chart. Prog-composities waren lang (alles onder de 10 minuten kon als kort door de bocht worden beschouwd), gekenmerkt door complex spel en veelvuldige verschuivingen van tempo, stemming en muzikale stijl. Abstracte teksten waren de rigeur, verspreid over albums met titels als Tales From Topographic Oceans (Yes), The Lamb Lies Down on Broadway (Genesis) of Brain Salad Surgery (ELP). Wat is er niet leuk aan?
BBC Play for Today
Toen er nog geen mobieltjes of internet waren, en slechts drie tv-kanalen, vertrouwde de Beeb de kijkers toe aan een stroom avondvullende tv-toneelstukken, geschreven door de beste schrijvers van Groot-Brittannië. Tot de deelnemers aan Play for Today behoorden Dennis Potter, Harold Pinter, Stephen Poliakoff, David Hare, Willy Russell en Alan Bleasdale – met hun inspanningen onder leiding van o.a. Stephen Frears, Mike Newell, Roland Joffe, Ken Loach, Lindsay Anderson en Mike Leigh. De groep omvatte meesterwerken die even gedenkwaardig waren als alle andere filmklassiekers, zoals Bar Mitzvah Boy (1976), Abigail’s Party (1977), Licking Hitler (1978) en Blue Remembered Hills (1979). Ze konden ook zeer controversieel zijn, met Dennis Potter’s Brimstone and Treacle (1976) en Roy Minton’s Scum het volgende jaar die beide verboden werden om uitgezonden te worden en pas het daglicht zagen toen ze in de bioscoop werden uitgebracht. Fans herinneren zich ook nog Just Another Saturday uit 1975, waarin Billy Connolly al vroeg op het witte doek te zien was.
Platformschoenen
Hoge pedaalaanhangsels zijn op zich niet nieuw – denk maar aan hoge hakken voor vrouwen of de suède schoenen met dikke zolen die geliefd waren bij de Teddy Boys uit de jaren vijftig. Maar platforms uit de jaren 1970 hadden hun eigen glorieuze overdreven pizzazz en bepaalden mede de look van glambands als Sweet en Kiss – samen met zowel Elton John als David Bowie in hun meer flamboyante incarnaties. Toen Bowie als Ziggy Stardust op het toneel verscheen, was hij zich er waarschijnlijk van bewust dat acteurs uit de Griekse oudheid platforms gebruikten om belangrijke personages op het toneel te verheffen. In de Middeleeuwen keerden ze terug met een praktischer doel: om dragers boven de viezigheid van de straat uit te tillen – een doel dat herboren is nu dragers uit de jaren 70 graag willen voorkomen dat hun bell-bottoms over de grond slepen.
Arctic roll
Aan de andere kant van het lekkerspectrum dan andere jaren 70 brouwsels zoals aspic, werd Arctic Roll – een dun broodje van spons en frambozenjam gevuld met ijs – voornamelijk geproduceerd door de diepvriesgigant Birds Eye, hoewel veel gastvrouwen uit de jaren 70 er hun eigen draai aan gaven. Het broodje werd bedacht door de Tsjechoslowaakse immigrant Dr Ernest Velden, die in 1968 in Eastbourne een fabriek oprichtte voor de productie ervan. Arctic Roll bleef populair in de jaren 1970 en 1980 en kende een heropleving in 2008, toen Birds Eye meldde dat het 250 mijl (of drie miljoen dozen) Arctic Roll had verkocht. En het lijkt erop dat de bevroren pudding nu net zo populair is. In april van dit jaar moest presentatrice Jane Garvey van Woman’s Hour haar excuses aanbieden aan de luisteraars nadat ze de pudding had omschreven als “low-level pudding”.
Bell-bottoms
Je zou het niet denken, maar broeken met een bell-bottom fungeren nog steeds als functioneel kledingstuk in sommige delen van Europa, waar ambachtslieden zoals timmerlieden ze dragen om hun voeten te beschermen tegen rondvliegend zaagsel. Sonny en Cher daarentegen – die in de jaren zeventig de flares populair maakten – droegen ze zeker niet om praktische redenen. De meeste broeken met wijde pijpen hadden een onderbeenomtrek tot 26 inch, waardoor het moeilijk was om snel ergens te komen. Hoewel flares in de jaren zestig populair waren, was het pas in de jaren zeventig dat ze echt hun intrede deden. Popsterren, TV-presentatoren en modeontwerpers droegen ze in alles, van satijn tot polyester, in alle kleuren van de regenboog. Het decennium zag zelfs de opkomst (en ondergang) van de elephant bell, die een veel wijdere uitwaaiering had onder de knie en gedragen werd met platforms met zolen van ten minste twee centimeter en hakken van vijf centimeter. Pas toen in 1976 de punk van start ging, zowel in de VS als in het VK, luidde de doodsklok voor bellen. Drainpipe broeken en legerlaarzen waren in, en polyester flares waren definitief uit.
Chopper bikes
Voor ieder kind uit de jaren 70 was een Chopper de enige fiets die street credited was. Om precies te zijn, de Raleigh Chopper die vanuit de fabriek in Nottingham op de Britse straten werd afgeleverd. Het unieke ontwerp dat hem tot een cultureel icoon maakte, omvatte een lang, gecapitonneerd zadel met hoge rugleuning, een scherp oplopend stuur, “bobbed” spatborden, en wielen van verschillende afmetingen met een dikke band – 16in (41 cm) voor en 20in (51 cm) achter. Door het naar boven hellende stuur wanen kinderen zich ook op een Harley Davidson. Kies voor frisse kleuren zoals Targa Mustard, Flamboyant Green, Fizzy Lemon, of de Pink 5-Speed. Eat your heart out, Farrow & Ball.
Lava lamps
While their name suggests lava lamps may have provided light, they gave off a lurid glow at best. They were invented by entrepreneurial Brit Edward Craven-Walker, who concocted the lava lamp in 1963 after watching a liquid-filled cocktail shaker bubbling on a stove in a pub. It was being used as an egg timer. Initially named Astro, lava lamps’ out-of-this-world rocket-like appearance was perfectly in tune with the decade’s space obsession – which is probably why they look so dated these days.