Als je er niet bij hoort

Ook al ben je voorzitter van de studentenraad en word je op meer feestjes uitgenodigd dan Lindsey Lohan, toch kun je het gevoel hebben dat je er soms niet bij hoort, dat je anders bent dan die andere mensen en dat mensen je niet echt snappen, laat staan accepteren voor wie je werkelijk bent.

Misschien heb je het gevoel dat je te stil of te spraakzaam bent. Of te serieus of juist te grappig. Of je gezicht of lichaam is niet traditioneel aantrekkelijk. Of je werkt graag lange uren en vindt het jammer dat mensen je pathologiseren als een “workaholic”, ziekelijk als een alcoholist.

Het is moeilijk om te gaan met het gevoel dat je er niet echt bij hoort. Er zijn geen makkelijke antwoorden, maar misschien staat er iets in wat je kan helpen.

Wanneer je je te veel zorgen maakt over wat anderen van je denken

Is het tijd om je niet meer zo druk te maken over wat anderen van je vinden en je meer te bekommeren om je zelfwaardering? Als je onpartijdig naar jezelf kijkt, zou je je dan vrij goed moeten voelen over de persoon die je in het algemeen bent?

Als je gebreken hebt die je wilt verhelpen, prima (zie hieronder.) maar we hebben allemaal eigenschappen die relatief onveranderlijk zijn. We zijn als een rozenstruik: we zullen altijd doorns hebben, maar die maken onze bloemen niet waardeloos.

Hoewel de metafoor van de rozenstruik steekhoudend is, kan het zijn dat je er niet echt zelfacceptatiever van wordt. Dus speel krimp met jezelf: Waarom accepteer je andere mensen ondanks hun tekortkomingen, maar weiger je jezelf te accepteren?

Zou het kunnen zijn dat een echtgenoot, leraar, of iemand in je familie van herkomst je verwoest heeft en dat hun woorden je nog steeds in de oren klinken?

Of misschien heb je zo’n grote fout of drie gemaakt dat je vindt dat je zelfhaat verdient. Denk hier eens over na: Stel je voor dat een bijlmoordenaar een schuldgevoel had en zichzelf haatte, misschien zelfs zelfmoord overwoog. Zou je dat aanmoedigen? Waarschijnlijker is dat je iets zou zeggen als,

Het is goed dat je wroeging voelt. Dat betekent dat je in je kern een goed mens wilt zijn. Als je zelfmoord pleegt, verlies je je kans op verlossing. Aan de andere kant, als je blijft leven en probeert goede daden te verrichten – ook al is dat verre van perfect – dan heb je dingen gedaan om je misdaad te compenseren en begin je een beter gevoel over jezelf te krijgen.

Dus als je jezelf haat om je fouten, zelfs als die opzettelijk zijn gemaakt, is er dan een babystapje of twee dat je zou willen zetten in de richting van verlossing?

Is het tijd om te veranderen?

Misschien is het de moeite waard om te herstellen dat je er niet bij hoort. Voorbeelden:

• Als je pijnlijk verlegen bent, of zelfs sociale angst hebt, is het dan tijd om daaraan te werken, misschien zelfs in een gestructureerd programma?
• Als je zo agressief bent dat de kosten hoger zijn dan de baten, is het dan tijd om je te concentreren op het terugschroeven van je agressie totdat je gemoduleerde zelf een automatisme wordt?
• Probeer je te hard om grappig of sprankelend te zijn uit angst dat mensen je niet aardig zullen vinden voor je echte ik? Als dat zo is, moet je je dan minder richten op het zijn van de grappige en meer op het zijn van een goede luisteraar en op het delen van je echte ervaringen en eerlijke gevoelens?
• Als je jezelf hebt beperkt in het uiten van impopulaire opvattingen, moet je dan oefenen om je uit te spreken op een manier die de antipathie tegen jou minimaliseert en de kans op het veranderen van de opvattingen van mensen maximaliseert?
• Als je een hekel hebt aan de manier waarop je eruit ziet, is het dan bijvoorbeeld tijd om serieus te worden over het verliezen van gewicht? Meer te doen met je haar en make-up? Uw garderobe te veranderen? Zelfs cosmetische chirurgie? Dat laatste is controversieel, maar sommige van mijn cliënten hebben veel zelfvertrouwen gekregen door cosmetische chirurgie. Eentje was 79 toen ze een facelift kreeg en het gaf haar het zelfvertrouwen om weer uit te gaan – en ze ontmoette twee geweldige jongens!
• Als je lui bent geweest, is het dan tijd om meer te gaan werken en minder uit te stellen? Omgekeerd, als je te lang werkt, is het dan tijd om te minderen?

Vive la difference?

Op het einde, ondanks dat we accepteren wat we kunnen over onszelf en veranderen wat we voelen dat we zouden moeten doen, kunnen we nog steeds eindigen soms het gevoel dat we gewoon niet in passen. Misschien zit daar wel een lichtpuntje in: Niemand van ons is zoals iemand anders. We zijn speciaal. En dat op zich kan al goed voelen.