Camellia Sinensis-Backyard Tea

Camellia Sinensis-Backyard Tea

Er zit meer geschiedenis in thee dan je zou denken – een korte geschiedenis van thee.

door Christine Parks
Op het moment dat ik dit schrijf, drink ik een kopje thee dat traditioneel is voorbehouden aan Chinese keizers – vers gedroogde thee gemaakt van de eerste lenteknoppen van de Camellia sinensis. Als je het nog nooit hebt geproefd (en de kans is groot dat je dat niet hebt), laat me je dit vertellen: verse groene thee is een heerlijke traktatie. Groene thee van hele bladeren en knoppen is nooit bitter en heeft een zachte smaak met complexe aroma’s, die me vaak doen denken aan een delicaat parfum.

Theeën die worden getrokken uit de eerste lentebloei staan erom bekend bijzonder smaakvol te zijn! Het drinken van handgemaakte thee uit mijn eigen achtertuin heeft me een geheel nieuwe indruk gegeven van de reden waarom thee van een geneeskrachtig kruid is uitgegroeid tot een favoriet van Chinese keizers en uiteindelijk tot de op een na populairste drank ter wereld (na water).

Camelia’s drinken

In de Verenigde Staten zijn er maar weinig mensen die zich bewust zijn van het feit dat ze van een camelia genieten als ze met een kopje thee gaan zitten. Lang voor de unieke Amerikaanse uitvindingen van het theezakje en ijsthee, perfectioneerden oude culturen in China en Japan de kunst van het zetten van thee van Camellia sinensis. Mijn theereizen zijn nog maar net begonnen, en ik ben zowel geïnspireerd als nederig door hoeveel ik nog moet leren. Tegelijkertijd kan ik het niet laten om mijn enthousiasme voor dit ontdekkingsproces met anderen te delen, en daarom was ik blij dat ik afgelopen winter als voorzitter van onze eerste theecommissie mocht spreken op de ACS-vergadering in Longwood.
Een van mijn favoriete gelegenheden voor thee-educatie is een informele theeproeverij. Dus toen ik voor het eerst werd gevraagd om een presentatie te geven op de ACS-jaarvergadering, stelde ik me voor om een kleine bijeenkomst te houden met niet meer dan 20 mensen. Uiteindelijk besloten we de sessie open te stellen voor het publiek, wat een grotere logistieke uitdaging was dan ik ooit had gedacht, met minstens 1.000 bezoekers per dag in Longwood in die tijd van het jaar!
We overleefden door monsters te schenken van één ongelofelijke thee, Ginseng Oolong, geïmporteerd door Phil Parda, president van Zhong Guo Cha (China Tea). Phil gaf ook voorbeelden van andere soorten thee, variërend van wit tot groen, oolongs en rokerige zwarten.
Sommigen van u vragen zich misschien af waarom we hebben besloten om thee in de ACS op te nemen? Nou, simpel gezegd: in het Chinees worden camelia’s “Chá hua” (theebloem) genoemd en Chá is de naam voor thee.
Camellia sinensis is waarschijnlijk de meest populaire en overvloedig voorkomende camelia ter wereld. Onze missie voor Thee bij de ACS is om zowel tuinders als theeliefhebbers voor te lichten over Camellia sinensis. Hoewel thee een nieuw aandachtsgebied is voor ACS, heeft het een lange en levende geschiedenis. Veel boeken en organisaties bieden kennis over thee, de drank, maar er bestaan weinig bronnen vanuit het tuinders- en tuinbouwperspectief.
We hopen leden van ACS en het grote publiek te informeren over alle aspecten van de theeplant, van de teelt tot de productie van de thee die we drinken en de verscheidenheid aan producten en culturen die uit deze plant zijn voortgekomen. Met duizenden jaren geschreven geschiedenis over theecultuur en -cultuur zullen wij echter niet pretenderen de ultieme deskundigen te zijn op het gebied van alles wat met thee te maken heeft. We zullen ons in de eerste plaats richten op de theeplant zelf.
We zullen de moderne geschiedenis van de teelt en cultuur van thee, verbouwd in verschillende regio’s over de hele wereld, onderzoeken. Dit omvat landen die beroemd zijn om de thee, zoals China, Japan en India, maar ook plaatsen die minder bekend zijn om de theeteelt, maar waar thee een belangrijke culturele of economische rol speelt. Wij zullen onze aandacht ook richten op de theeproductie en -cultuur in Noord-Amerika, met inbegrip van de mogelijkheden om thee te verbouwen in onze tuinen in de “nieuwe wereld”. We kijken niet alleen naar het verleden, maar ook naar de toekomst van thee en de evolutie van de moderne theecultuur.

Tea Traditions

Thee, oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-China, werd duizenden jaren lang gebruikt als geneesmiddel. Er bestaan veel verhalen over de oorsprong van thee, maar één beroemd verhaal gaat over de “ontdekking” van thee door keizer Shen Nung in 2737 voor Christus. Thee werd in de loop van duizenden jaren een integraal onderdeel van de Chinese cultuur, hoewel misschien niet altijd als de populaire drank die we vandaag kennen. In 222 werd thee genoemd als vervanger van wijn. Veel van het gebruik en de teelt van thee kwam echter voort uit boeddhistische tradities. In 600-800 na Chr. introduceerden rondreizende boeddhistische monniken thee en de Chinese theetradities in Japan en Korea, terwijl in 800 na Chr. het eerste boek over thee werd geschreven (de Chá Ching door Lu Yu).
Dit in perspectief, de eerste Europese geschriften over thee dateren uit de jaren 1560, toen de export begon door zowel Nederlandse als Britse handelaren. De rest is geschiedenis…meer dan één oorlog werd begonnen over thee, waarvan niet de minste begon met de beruchte Boston Tea Party in 1773.
Hoewel patriottische Amerikanen werden aangemoedigd thee te mijden, behoorden de Britten tot de Europese landen wier liefde voor thee hen dreef tot het opzetten van theeplantages in hun koloniën over de hele wereld. Niet dat handelsgeheimen gemakkelijk te verkrijgen waren: in 1848 reisde Robert Fortune undercover in China om theeplanten, kennis en arbeiders te verzamelen om Britse theeplantages in India op te zetten. Hij slaagde erin duizenden planten en honderden arbeiders (nog steeds undercover?) uit te voeren, bestemd voor India, maar dat wordt een heel ander verhaal. Het volstaat te zeggen dat een inheemse theeplant, Camellia sinensis var. assamica, al snel werd ontdekt en een succesvoller gewas bleek te zijn, terwijl geïmporteerde Chinese theeplanten beter geschikt bleken voor hooggelegen locaties zoals Darjeeling.
Hoewel thee over de hele wereld wordt verbouwd, blijft het vooral in China een belangrijke economische en culturele kracht, met een productie van ongeveer een miljoen ton per jaar. De vroeger exclusieve “Tribute Teas”, die alleen door vorsten en hoge ambtenaren werden gedronken, staan nu bekend als “beroemde” theeën die nu ook voor de westerse wereld beschikbaar worden. Deze beroemde theeën worden gekenmerkt door hun unieke smaak, uiterlijk en consistente kwaliteit in de loop der tijd. Hun namen verwijzen vaak naar de legenden en de geografie (Dragonwell, Monkey King) of naar aspecten van het blad of de groeiomstandigheden (Silver Needle, Sweet Dew, Cloud and Fog).
Kijk uit naar toekomstige artikelen over Chinese thee, en wat elke thee zo uniek maakt. De rest van mijn tijd hier zal worden besteed aan het beschrijven van, in het algemeen, hoe van deze ene plant zoveel verschillende soorten thee kunnen worden gemaakt. In de wetenschap dat duizenden jaren hebben geleid tot vele scholen van expertise over hoe het blad het best kan worden verwerkt tot de thee die wij drinken, heb ik de volgende informatie geschreven vanuit het perspectief van degenen die zouden willen proberen thuis hun eigen thee te verbouwen en te maken.

Harvesting and Making Tea

De kwaliteit van de verwerkte thee kan regionaal en seizoensgebonden verschillen, en er zijn vele variaties in de verwerking van de bladeren tot groene, oolong en zwarte thee. De meeste zwarte thee die in de Verenigde Staten wordt gedronken, wordt met machines geoogst en verwerkt. Maar veel van de beste theesoorten ter wereld worden nog steeds met de hand geplukt en verwerkt.
Knijp de tere stengels van nieuwe groei, pluk een paar jonge blaadjes en bladknoppen van je plant, waarbij je kleinere blaadjes kiest voor groene thee en grotere, oudere blaadjes voor oolong of zwarte thee. Bij witte thee wordt soms alleen de knop gebruikt. Thee kan worden geplukt zodra de plant in het voorjaar begint te groeien (april of mei in ons deel van North Carolina). Een vuistregel is om de laatste twee blaadjes en een knop van de groeiende stengel te plukken. De blaadjes groeien weer aan, en over een week of twee zou u meer moeten kunnen oogsten. De geoogste thee moet snel na het plukken worden verwerkt, maar de eerste blaadjes kunnen op een schaal of plateau worden gelegd om enkele uren of een nacht te verwelken.
Na het oxidatieproces, dat soms ook wel de fermentatie van het blad wordt genoemd, verschilt de groene, oolong en zwarte thee van elkaar. Oxidatie is wat je ziet wanneer een gesneden appel bruin wordt nadat hij aan de lucht is blootgesteld. Oxidatie van theebladeren veroorzaakt de subtiele chemische veranderingen die verantwoordelijk zijn voor de onderscheidende smaak- en kleurkenmerken van verschillende soorten thee. Groene thee is helemaal niet geoxideerd, en kan een grasachtige of aardse smaak hebben. Om oxidatie te voorkomen bij het verwerken van groene thee, stoom je de blaadjes of roerbak je ze één of twee minuten in een droge pan op het fornuis, zoals je een groente zou doen.
Oolong thee is gedeeltelijk geoxideerd, wat vaak een bloemige of fruitige smaak aan de thee geeft. Om oolong te maken, kneus je de blaadjes door ze voorzichtig in je handen te rollen of door ze te schudden of te persen. Laat ze zitten tot de blaadjes net bruin beginnen te worden (30 minuten tot een paar uur). Voor zwarte thee rolt u de blaadjes stevig en kneust u ze, zodat de sappen vrijkomen. Laat de blaadjes zitten tot ze helemaal bruin zijn (enkele uren). Oxidatie vindt het best plaats in een omgeving die enigszins warm en niet te droog is. Ik leg de blaadjes soms op een vochtige handdoek en zet ze in een licht verwarmde oven met het vuur uit.
Het rollen en vormen van de blaadjes is optioneel, maar zorgt niet alleen voor de kneuzing die nodig is voor oolong en zwarte thee, het geeft ook een gewenst uiterlijk en zorgt ervoor dat de smaken anders in het hete water trekken dan bij ongevormde blaadjes. Spreid de blaadjes uit op een bakplaat en droog ze in de oven op 200-250 graden gedurende 20 minuten of tot ze droog zijn. Geniet van het aroma van de drogende blaadjes! Gedroogde thee kan worden bewaard in een luchtdichte container, weg van het licht. Om de beste smaak van uw verse thee te krijgen, gebruikt u deze binnen drie tot zes maanden.

Thee zetten

Gebruik ongeveer een theelepel blaadjes per kopje. Voeg voor groene thee heet (minder dan kokend) water toe en laat het twee tot drie minuten trekken. Voor oolong-thee gebruikt u water dat bijna kookt en laat u het vijf tot acht minuten trekken. En voor zwarte thee gebruikt u bijna kokend water en laat u de thee drie tot vijf minuten trekken. U kunt de blaadjes twee of meer keer laten trekken, maar thee die te lang staat te trekken kan bitter en wrang worden. Voor minder cafeïne kunt u het eerste aftreksel na een minuut laten trekken en een tweede aftreksel drinken.