De Aarde: Feiten over onze planeet

De aarde is ons thuis, de enige plek in het heelal waarvan we met zekerheid weten dat er leven bestaat. De aarde ontstond iets meer dan 4,5 miljard jaar geleden uit een wervelende wolk van gas en stof waaruit ons hele zonnestelsel ontstond, inclusief onze ster, de zon. Volgens de beste theorieën van wetenschappers is dit gas en stof ineengestort tot een schijf, waarbij verschillende delen van de schijf zijn samengesmolten tot elk van de planeten in ons zonnestelsel.

Waar staat de aarde?

Onze planeet staat in een klein hoekje van het Melkwegstelsel, 25.000 lichtjaar van het galactisch centrum en 25.000 lichtjaar van de rand, volgens Universe Today. Ons zonnestelsel bevindt zich op een kleine arm, de Orion-Cygnus arm, die aftakt van de Sagittarius arm, een van de twee grote spiraalarmen van het melkwegstelsel.

De omtrek van de aarde is 40.075 kilometer, waarmee het de grootste rotsachtige planeet in het zonnestelsel is. Onze planeet draait op een afstand van 150.000 km van de zon, waardoor hij de juiste temperatuur heeft voor aanhoudend vloeibaar water aan het oppervlak, het enige bekende lichaam dat dit doet.

Waar is de aarde van gemaakt?

Er zijn op verschillende plaatsen op het aardoppervlak enorme landvormen te vinden, continenten genaamd. Het grootste continent, dat ook wel Afro-Eurazië wordt genoemd (hoewel het meestal wordt onderverdeeld in Afrika, Europa en Azië), heeft volgens de Encyclopedia of World Geography een totale oppervlakte van 84.950.000 km2. Noord- en Zuid-Amerika beslaan samen 42 miljoen vierkante km, terwijl het bevroren continent Antarctica 14 miljoen vierkante km beslaat en Australië 7 656 127 vierkante km.

Processen onder de aardkorst zorgen ervoor dat deze continenten zich in geologische tijdperken verplaatsen. Geologen hebben ondergrondse continenten ontdekt die diep onder het aardoppervlak begraven liggen, en hoewel niemand precies weet hoe of wanneer ze gevormd zijn, zijn ze misschien wel even oud als de aarde zelf.

De aardkorst is een dunne laag die zich gemiddeld zo’n 30 km onder onze voeten uitstrekt en die voornamelijk silicaat- en basaltgesteenten bevat, aldus het U.S. Geological Survey. De mantel is de volgende laag, die zich tot ongeveer 2.900 km onder het aardoppervlak uitstrekt. Een veel voorkomende misvatting is dat al het gesteente in de mantel is gesmolten tot magma; in feite is het meeste gesteente in een zeer stroperige vorm die zo dik is dat het miljoenen jaren duurt voordat de beweging ervan zichtbaar wordt. In het centrum van de aarde bevindt zich een nikkel-ijzeren kern die aan de buitenkant tot op 2.260 km vloeibaar is, maar op de diepste diepten door ongelooflijke druk tot een vaste vorm wordt samengeperst.

Aardatmosfeer

De atmosfeer van onze planeet bestaat voor 78% uit stikstof, met nog eens 20% zuurstof, 0,9% argon en 0,04% kooldioxide, plus sporen van andere gassen, volgens de NASA. De meeste menselijke activiteit vindt plaats in de onderste atmosferische laag, de troposfeer, die zich 8 tot 14,5 km boven ons hoofd uitstrekt. Daarboven bevindt zich de stratosfeer, waar wolken en weerballonnen vliegen, tot 50 km hoog. Daarna komt de mesosfeer, die zich tot 85 km hoog uitstrekt (hier verbranden meteoren) en de thermosfeer, die zich tot ver in de ruimte uitstrekt, tot minstens 600 km hoog.

Menselijke activiteit heeft grote invloed op het klimaat en het weer in de atmosfeer van de aarde. Door de toevoeging van een teveel aan kooldioxide, dat infrarode straling van de zon vasthoudt, warmt de menselijke industrie onze planeet op via de opwarming van de aarde, wat leidt tot grootschalige veranderingen. Die omvatten een stijging van de gemiddelde temperaturen met ongeveer 2,3 graden Fahrenheit (1,3 graden Celsius). September 2019 kende enkele van de warmste gemeten temperaturen over de hele aarde.

Het aardoppervlak

De aarde staat 23,4 graden gekanteld om haar as, wat betekent dat het zonlicht in de loop van het jaar ongelijkmatig op het aardoppervlak valt, waardoor over het grootste deel van de planeet seizoensgebonden variatie ontstaat. Maar verschillende regio’s ondervinden verschillende variaties in zonlicht, en daarom wordt het aardoppervlak vaak verdeeld in drie grote klimaatzones: de poolgebieden op de Noordpool en de Zuidpool, die beginnen boven of onder 66 graden noorder- of zuiderbreedte; de gematigde middenzones, tussen 23 en 66 graden noorder- of zuiderbreedte; en de tropische regio’s, tussen de Kreeftskeerkring, op 23 graden noorderbreedte, en de Steenbokskeerkring, op 23 graden zuiderbreedte, volgens de National Oceanic and Atmospheric Administration.

Het hoogste punt boven zeeniveau is de top van Mount Everest met 8.848 meter. Een halvemaanvormige kloof op de bodem van de westelijke Stille Oceaan, bekend als de Mariana Trench, is de diepste plek op onze planeet, die zich uitstrekt tot 10.984 m (36.037 voet).

De Nijl is de langste rivier ter wereld en kronkelt zich over een lengte van 6.853 km door het noordoosten van Afrika. Het Baikalmeer in Rusland is het grootste en diepste zoetwatermeer, met een watervolume van 5.521 kubieke mijl (23.013 kubieke km) – een volume dat ongeveer gelijk is aan dat van alle vijf Noord-Amerikaanse Grote Meren samen.

Leven op aarde

Het meest opvallende aan de aarde, en het kenmerk dat haar tot nu toe uniek maakt in de bekende kosmos, is misschien wel de aanwezigheid van levende organismen. De oudste bewijzen van microbieel leven suggereren dat dit leven 3,95 miljard jaar geleden al wijdverbreid was op onze planeet. Hoe deze microscopische wezentjes precies zijn ontstaan, blijft een mysterie, al hebben deskundigen vele theorieën geopperd.

Wetenschappers schatten dat er wel 1 triljoen soorten op onze planeet leven, die niches bewonen die zich uitstrekken van de bovenste atmosfeer tot diep onder het rotsachtige oppervlak. Bizarre en complexe biosferen bestaan rond hydrothermale bronnen op de bodem van de oceaan en in zowat elke rots en spleet die ooit is verkend. Of dit betekent dat er organismen bestaan op de overvloed aan werelden in ons zonnestelsel of daarbuiten blijft een open vraag, hoewel de diversiteit van het leven op aarde wetenschappers hoop heeft gegeven dat er leven zou kunnen bestaan in extreme omgevingen overal in het heelal.