De betekenis van hoofdletters – in sms en in het leven

Als je in hoofdletters schrijft, klinkt het alsof je schreeuwt.

Hoofdletters gebruiken om een sterk gevoel aan te geven, is misschien wel het bekendste voorbeeld van een typografische stemfunctie. Maar er zijn verschillende soorten sterke gevoelens. Taalkundige Maria Heath vroeg een dwarsdoorsnede van internetgebruikers om het verschil in emotie te beoordelen tussen een bericht in hoofdletters en hetzelfde bericht in standaard hoofdlettergebruik. Ze ontdekte dat mensen blije berichten nog blijer vonden als ze in hoofdletters waren geschreven: “HET IS MIJN VERJAARDAG!!!” voelt vrolijker dan “Het is mijn verjaardag!!!” Maar droevige berichten werden er niet droeviger door: “ik mis u” is net zo zielig als “ik mis u”. Bij boosheid waren de resultaten gemengd: soms verhoogden caps de boosheidscore en soms niet, een resultaat dat Heath toeschreef aan het verschil tussen “hete” boosheid (FIGHT ME) en “koude” boosheid (“fight me”).

Een enkel gecapt woord, daarentegen, is gewoon EMPATISCH. Toen Heath voorbeelden bekeek van woorden met een enkele koptekst op Twitter, ontdekte hij dat de meest voorkomende enkele woorden NOT, ALL, YOU en SO waren, en ook reclamewoorden als WIN en FREE: dezelfde soort woorden die vaak worden benadrukt in gesproken gesprekken (of reclames). Als we iets willen benadrukken, spreken we het vaak luider, sneller of hoger uit, of alle drie tegelijk. All caps is een typografische manier om dezelfde signalen over te brengen.

Emphatic caps voelen aan als het ultieme voorbeeld van internet tone of voice, en inderdaad, ze zijn er al sinds de allereerste dagen online. Taalkundige Ben Zimmer vond al in 1984 mensen in oude Usenet-groepen die uitlegden dat all-caps schreeuwen betekende. Wat nog intrigerender is, is dat kapitalen ook al lang voor het internet beschikbaar waren om nadruk te leggen. De taalkundige John McWhorter brengt schreeuwerige hoofdletters terug tot pianiste en schrijfster Philippa Schuyler in de jaren 1940, terwijl schrijfster L.M. Montgomery een personage zowel hoofdletters als cursief laat gebruiken om nadruk te leggen in haar fictieve dagboekaantekeningen uit de jaren 1920, die een ander personage bekritiseert als “Vroeg-Victoriaans” – wat ouderwets melodramatisch betekent, zelfs in die tijd. Nog verder terug in de tijd beschreef een krant in 1856 een dialoog met de zin “Deze keer schreeuwde hij het uit in hoofdletters.”

Tijdens de hoogtijdagen van het persoonlijk schrijven van brieven was het gebruik van hoofdletters slechts een onderdeel van een breder emotioneel ecosysteem voor het uitdrukken van sterke gevoelens, samen met cursief, onderstreping, grotere letters, rode inkt en andere decoratieve opmaakopties. Het emotionele gebruik was niet eens de meest prominente optie: Alles in hoofdletters werd op grote schaal gebruikt om de eigenaardigheid van het samengevoegde handschrift te vermijden, zoals in stripverhalen, op formulieren (“Vul uw naam in blokletters in”), of in officiële documenten van advocaten, architecten en ingenieurs. Typemachines en vroege computerterminals maakten onleesbare handschriften minder problematisch, maar ze introduceerden ook een nieuw probleem: Je kon er geen cursief of onderstreept schrift mee typen of de grootte van het lettertype wijzigen (veel social media sites doen dat trouwens nog steeds niet). Dit creëerde een vacuüm waarin de reeds bestaande maar relatief ongebruikelijke schreeuwerige caps zich uitbreidden.

Dit brengt ons bij een puzzel. Vroege internetgidsen zoals de Jargon File, Wired Style, en FAQ’s over websites noemden all-cap styling, maar niet om schreeuwen te vergemakkelijken, zoals *vette asterisken* of _accentuerende underscores_ werden aanbevolen om het gebrek aan andere opmaak die nadruk kan aangeven te compenseren, of een smiley werd aanbevolen om sarcasme en grapjes te vergemakkelijken. Nee, ze probeerden het in het algemeen te ontmoedigen, wat betekende dat een behoorlijk percentage computergebruikers uit de jaren ’80 en ’90 hun routinecorrespondentie in hoofdletters schreven. (De jaren ’90 versie van “Oh mijn god, mijn baas beseft niet dat punten passief-agressief zijn” was “Oh mijn god, mijn baas beseft niet dat hoofdletters schreeuwen is.”) Waar komt het idee vandaan dat het ooit OK was om een volledig bericht in blokletters te typen? Mensen schrijven tenslotte al meer dan duizend jaar in kleine letters, en zelfs de melodramatische vroege Victorianen gaven niet alles een hoofdletter. Waarom zou iemand op een computer plotseling overschakelen op hoofdletters?

Een deel van de schuld kan worden gegeven aan Morsecode, dat fraaie, puntige systeem dat wordt gebruikt voor het verzenden van telegrammen. Morsecode stelt elke letter voor als een combinatie van punten en streepjes, geschikt om over te brengen als lange of korte tikken langs een elektrische lijn: A is punt-streepje, B is streepje-streepje-streepje-streepje, en de rest van de 26 letters kan allemaal worden weergegeven als combinaties van maximaal vier punten en/of streepjes. Maar als we ook kleine letters willen gebruiken, hebben we een vijfde en een zesde punt of streepje nodig, omdat we dan 52 symbolen zouden moeten weergeven, en telegrafisten zouden dan twee keer zoveel codes moeten onthouden. Als hoofdletters goed genoeg waren voor de Romeinen, dan zou het ook goed genoeg zijn voor telegrammen.

Eerdere computers leken daar sterk op. Sommigen gebruikten teletype-machines – de mechanische afstammelingen van telegrafisten – als een manier om informatie te verzenden of af te drukken. Het klassieke eerste commando dat je leert als je begint te coderen is iets als PRINT(“HELLO WORLD”), dat ervoor zorgt dat de computer HELLO WORLD op het scherm toont. Het zorgt er niet voor dat de computer HELLO WORLD op papier afdrukt, maar op een bepaald moment deed het dat wel-terug voor schermen, toen we computers opdrachten gaven door woorden in een teletype machine te typen en hun antwoorden afgedrukt op rollen papier ontvingen. Zelfs toen computers al beeldschermen hadden, was opslagruimte nog steeds duur, even kostbaar als de hersencellen van een telegrafist, zodat veel computers, zoals de Apple II, alles in slechts één hoofdletter weergaven – alles in hoofdletters. Relicten van deze opzet zijn nog steeds aanwezig op sommige commerciële computersystemen: Teletypes zijn ongebruikelijk, maar uw boodschappenbriefje, bankafschrift of vliegticket kan heel goed van een rol glanzend papier komen, gedrukt in hoofdletters.

Tegen de tijd dat computers wel kleine letters begonnen te ondersteunen, werden we geconfronteerd met twee concurrerende standaarden: De ene groep mensen ging ervan uit dat hoofdletters gewoon de manier is waarop je op een computer schrijft, terwijl een andere groep volhield dat het stond voor schreeuwen. Uiteindelijk won de emotionele betekenis. De verschuiving in functie verliep parallel met een verschuiving in naam: volgens de miljoenen boeken die in Google Books zijn gescand, begonnen de termen “all caps” en “all uppercase” in het begin van de jaren negentig sterk toe te nemen. In het begin van de eeuw waren “blokletters” of “blokletters” daarentegen de termen waaraan de voorkeur werd gegeven. Mensen hadden de neiging om “alle kapitalen” te gebruiken om te spreken over de luide soort, terwijl blokletters vaker verwezen naar de officiële soort, op borden en op formulieren. Maar de toevoeging van “all caps” voor de toon van de stem heeft de officiële soort kapitalen niet geëlimineerd, die nog steeds gebruikelijk zijn op EXIT borden en CAUTION tape en HOOFDSTUK EEN koppen: Ze kunnen nadrukkelijk zijn, maar ze worden niet geïnterpreteerd als bijzonder luid.

In plaats daarvan lijkt onze interpretatie om te draaien, afhankelijk van of we de tekst als formeel of informeel lezen: HOME in de menubalk van een website is een louter grafische ontwerpkeuze, terwijl HOME in een bericht als “ugh ik wil naar huis” een typografische tone of voice is.

Een andere manier om online nadruk te leggen is door de letterrrrss te herhalen, vooral voor emotieve woorden als “yayyyy” of “nooo.” Net als het gebruik van schreeuwende hoofdletters dateert de oorsprong van deze praktijk al vele jaren van voor het internet. Ik heb in het Corpus of Historical American English gezocht naar opeenvolgingen van minstens drie dezelfde letters (om gewone Engelse woorden als “book” en “keep” te elimineren). Het corpus bevat teksten van 1810 tot 2009, maar tot mijn verbazing waren er nauwelijks resultaten in de eerste helft van het corpus. De paar eerdere voorbeelden waren meestal typefouten, zoals “commmittee,” of cijfers, zoals “XXXIII.” Hier is het oudste echte voorbeeld dat ik kon vinden, een personage dat zich voordoet als snoepverkoper in een roman uit 1848:

“Suikergoed, suikergoed,” riep hij, terwijl hij op een luidere toon uitbarstte, die helder en diep klonk, als een klok. “Snoepgoed!” voegde hij er met groteske stemveranderingen aan toe, “Snoepgoed!”

“Bij Jove, wat doet me dit denken aan het kereltje in Londen. Ik ga voor de complete snoepverkoper. Dat kan ik net zo goed doen.”

“Dames en heren! Hier is uw fijne snoep, zuigtabletten, appels, sinaasappels, cakes en taarten! Hier is uw kans!”

De “groteske modulaties” van deze nepbanketbakker uit de jaren 1840 waren een anomalie, hun tijd ver vooruit. De auteur spelt het verlengde “suikerwerk” met een u, in plaats van de samenstellende letters te behouden zoals een moderne schrijver zou doen. Zelfs nu alledaagse verlengingen van klanken als “ahhh”, “oooh”, “hmmm”, “ssshh” en “brrr” komen in dit historische corpus pas voor in het decennium voor en na 1900, waarna ze in de volgende honderd jaar gestaag toenemen en woordachtige versies als “ahem” en “hush” verdringen. Zeldzame, eenmalige verlengingen van volledige woorden zoals “confecctunarrry,” “evvveryone,” en “damnnn” volgen in aanzienlijke aantallen enkele decennia later, beginnen te stijgen in de jaren 1950 en ’60 en worden echt populair in de jaren 1990 en 2000. De periode waarin lengen populair werd, valt samen met de opkomst van opgenomen spraak, zoals fonografen, grammofoonplaten, cassettes en cd’s. Het kan toeval zijn, maar het kan ook zijn dat toen we opgenomen spraak konden afspelen, we meer aandacht begonnen te besteden aan de precieze weergave ervan. In ieder geval is het duidelijk dat het doel van herhaalde letters is om spraak schriftelijk weer te geven, want de eerste voorbeelden zijn te vinden in fictieve dialogen, vooral in toneelteksten en romans.

Herhaling van letters is een expressief middel dat al meer dan een eeuw in opkomst is in informeel schrijven, niet alleen op het internet. En het is niet willekeurig. In een studie werd gekeken naar de meest verlengde woorden op Twitter en daaruit bleek dat het nog steeds om sentimentele woorden gaat. De top 20 van de meest verlengde woorden is een overvloed aan emoties: nice, ugh, lmao, lmfao, ah, love, crazy, yeah, sheesh, damn, shit, really, oh, yay, wow, good, ow, mad, hey, and please. Verschillende studies hebben aangetoond dat deze expressieve verlenging, zoals taalkundige Tyler Schnoebelen het noemde, gevoelig is voor de sociale context: Mensen verlengen meer in privéteksten of chatberichten dan in openbare berichten.

Mensen zijn ook gevoelig voor linguïstische signalen. In een onderzoek dat ik samen met taalkundige Jeffrey Lamontagne heb gedaan, ontdekten we dat mensen over het algemeen de meest rechtse letter in een woord langer maken, maar ook de meest rechtse letter in een kleinere klankeenheid. Bijvoorbeeld, in het woord “droom” geeft de “ea” samen de klinkerklank aan, dus zullen mensen dit woord verlengen als “dreaaam” of “dreammm.” Maar in het woord “both” zijn de twee middelste letters “ot” geen eenheid (de “t” hoort in plaats daarvan bij de “h”), dus mensen verlengen het als “bothhhh” of misschien “boooth,” maar nooit “botttth.” Maar mensen zijn niet helemaal gebonden aan fonologische haalbaarheid. Ze schrijven vaak dingen als “stahppp” of “omgggg,” maar het is fysiek niet mogelijk om ppppp of ggggg langer dan een ogenblik vast te houden. Nog onwaarschijnlijker is dat mensen soms stille letters “verlengen” door “dumbbb” of “sameee” te schrijven. Het leuke van expressief verlengen is dat, hoewel het begon als een zeer letterlijke weergave van langere klanken, het uiteindelijk een vorm van emotionele expressie heeft gecreëerd die nu geen mogelijk gesproken equivalent heeft, waardoor het meer verwant is aan zijn typografische neefjes, all-caps en cursief. Over het geheel genomen zijn de indicatoren van sterke gevoelens opmerkelijk stabiel gebleven sinds de begindagen van het internet, en gedurende een groot deel van de afgelopen honderd jaar. Catullus of Chaucer zouden het spoor bijster zijn geweest, maar L.M. Montgomery uit de jaren twintig zou er geen moeite mee hebben gehad om aan te geven wanneer een modern tekstbericht opwinding of nadruk wilde uitdrukken. Misschien is deze stabiliteit te wijten aan het feit dat we ons niet zo creatief voelen als we in de greep zijn van sterke emoties, of misschien is het omdat sterke gevoelens ZOVEEL BELANGRIJK zijn dat we er toch iets op moesten verzinnen.

Van Omdat Internet: Understanding the New Rules of Language, door Gretchen McCulloch, uitgegeven door Riverhead, een imprint van Penguin Publishing Group, een divisie van Penguin Random House LLC. Copyright © 2019 door Gretchen McCulloch.

Wanneer u iets koopt met behulp van de retail links in onze verhalen, kunnen we een kleine affiliate commissie verdienen. Lees meer over hoe dit werkt.

More Great WIRED Stories

• Social media could make it impossible to grow up
• Kunnen sci-fi schrijvers ons voorbereiden op een onzekere toekomst?
• The meat-allergy tick also carries a mystery killer virus
• He cyberstalked girls for years—then they fought back
• The 20 most bike-friendly cities on the planet, ranked
• ✨ Optimize your home life with our Gear team’s best picks, from robot vacuums to affordable mattresses to smart speakers.
• 📩 Want more? Sign up for our daily newsletter and never miss our latest and greatest stories