Dit zijn de meest inspirerende vrouwen uit de geschiedenis
We nemen een kijkje bij de meest baanbrekende en inspirerende vrouwen uit de geschiedenis: van Cleopatra tot Rosa Parks en Emmeline Pankhurst.
Dit zijn de meest inspirerende vrouwen uit de geschiedenis; hun prestaties lijken des te indrukwekkender gezien de moderne wereld waarin we nu leven, waar mode, trends en politiek met een hashtag net zo snel kunnen veranderen als een hartslag, wat betekent dat het vinden van tijdloze inspiratie soms een onmogelijke taak lijkt. Daarom verdienen de volgende vrouwen alle lof en zijn ze nu nog even relevant als vroeger.
Door de geschiedenis heen hebben vrouwen moedig en onvermoeibaar gestreden om zich te doen gelden als individuen en experts op hun gebied, iets wat de meeste mannen als vanzelfsprekend beschouwen.
Baanbrekende ontwerpers, ruimteverkenners, piloten, politieke activisten en feministen, kunstenaars, vorsten en leiders. Er is iets dat deze inspirerende vrouwen gemeen hebben: ze zijn allemaal strijders en blijven ons inspireren in ons eigen moderne leven. leanor Roosevelt heeft ons ooit uitgedaagd: “Doe elke dag één ding waar je bang voor bent”. Hieronder vindt u een handvol eigenzinnige vrouwen die deze oproep hebben beantwoord en precies dat hebben gedaan.
Maak kennis met de meest inspirerende vrouwen uit de geschiedenis:
Cleopatra
Cleopatra
‘Er zal niet over mij worden getriomfeerd.
Het lijkt vreemd en bijna niet passend dat een vrouw die een definitie is geworden van onafhankelijke kracht, vastberadenheid en macht in een tijdperk dat werd beheerst door mannen, wordt vernoemd naar het Grieks voor ‘glorie van de vader’. Tegen de tijd van haar plotselinge dood in 30 v. Chr. zou de glorie geheel de hare zijn. Eeuwen later, betovert Cleopatra ons nog steeds. Er is veel geschreven over de schoonheid van de Farao: De Romeinse consul Cassius Dio zou spreken van ‘een vrouw van buitengewone schoonheid’. In werkelijkheid is haar ‘schoonheid’ de grootste mythe die haar nalatenschap bepaalt. Het ondermijnt ook haar werkelijke macht. Ver van de Hollywood-visioenen van Elizabeth Taylor en Angelina Jolie die wij vandaag de dag vieren, sloeg Cleopatra Antonius en Caesar niet op de knieën met haar knappe verschijning, maar veeleer met haar gevatheid, charme en intellect. Cleopatra’s schoonheid verandert met onze veranderende mode, maar haar felle dynamiek verandert nooit.
Rosa Parks
Rosa Parks
‘Ik zou graag herinnerd willen worden als een persoon die vrij wilde zijn… zodat andere mensen ook vrij zouden zijn.’
In haar eigen bescheiden woorden: ‘Het enige wat ik deed, was proberen thuis te komen van mijn werk.’ In werkelijkheid deed ze oneindig veel meer: ze werd van de ene dag op de andere een boegbeeld voor de burgerrechtenbeweging in de VS. Op 1 december 1955 weigerde Rosa Parks, een 42-jarige Afro-Amerikaanse naaister, haar zitplaats af te staan aan een blanke passagier in de stadsbus van Montgomery. Deze geïsoleerde daad en een enkel antwoord – “nee, dat doe ik niet” – ontketende een boycot die 381 dagen duurde totdat de stad haar wet herriep die rassenscheiding in openbare bussen afdwong. Rosa’s onverschrokken afwijzing van rassenscheiding maakte haar tot ‘de first lady van de burgerrechten’. De dag zelf – de dag waarop ze werd gearresteerd – zal voor altijd bekend staan als Rosa Parks Day.
Mary Wollstonecraft
Mary Wollstonecraft
‘Als vrouwen worden opgevoed voor afhankelijkheid; dat wil zeggen, om te handelen naar de wil van een ander feilbaar wezen, en zich, goed of fout, te onderwerpen aan de macht, waar moeten we dan stoppen?
In 1792 trof Mary Wollstonecraft’s oproep tot gelijkheid en haar pleidooi voor de rechten van de vrouw de 18e eeuwse samenleving als een donderslag bij heldere hemel die een boom in tweeën spleet. Gelukkig leven we nu in een tijdperk waarin feministisch denken als de norm wordt beschouwd – we kunnen daarvoor applaudisseren voor mensen als Caitlin Moran, Lena Dunham en Germaine Greer – maar aan het eind van de jaren 1700 was Wollstonecrafts suggestie dat mannen en vrouwen als gelijkwaardige rationele wezens moesten worden beschouwd ongeveer even revolutionair als Jeanne d’Arc die te paard galoppeerde met getrokken zwaard. De publicatie van ‘A Vindication of the Rights of Woman’ in 1792 wordt beschouwd als een van de vroegste voorbeelden van feministische filosofie. Het duurde niet lang voordat er een tegenreactie kwam en het werd pas in het midden van de 19e eeuw herdrukt. Wollstonecrafts geest, een echte revolutionair, is nog steeds actueel.
Nora Ephron
Nora Ephron
‘Ik probeer delen voor vrouwen te schrijven die net zo ingewikkeld en interessant zijn als vrouwen eigenlijk zijn.
Journalist, essayist, toneelschrijver, scenarioschrijver, romanschrijver, producent, regisseur…ze deed het allemaal. Nora Ephron streed tegen de ongelijkheid van mannen en vrouwen in een industrie die nog steeds een verkeerd beeld geeft van vrouwen voor de camera’s en ook achter de schermen. Ze begon haar carrière als journaliste bij de Post, maar al snel maakte ze naam als scenarioschrijfster in Hollywood, verantwoordelijk voor misschien wel de grootste romantische komedie aller tijden: ‘When Harry Met Sally’. Nora was niet tevreden met een carrière als scenarioschrijfster, maar haar openhartige boeken gaven een uniek geestig, scherp en – soms – hartverscheurend inzicht in haar privéleven. Haar autobiografische roman uit 1983, ‘Heartburn’, schetst het stuklopen van haar huwelijk met verfrissende eerlijkheid en dodelijke oneliners. In een begingetoespraak in 1996, voor haar oude college voor vrije kunsten in Wellesley, zou ze de beroemde uitspraak doen: ‘Wees bovenal de heldin van je leven, niet het slachtoffer.’
Emmeline Pankhurst
Emmeline Pankhurst
‘Vertrouw op God – zij zal voorzien.
Net zo synoniem met het vrouwenkiesrecht als het woord ‘suffrage’ zelf, riep Time magazine Emmeline Pankhurst in 1999 uit tot een van de 100 belangrijkste mensen van de 20e eeuw, met de woorden: ‘Ze gaf vorm aan een idee van de vrouw voor onze tijd; ze schudde de maatschappij in een nieuw patroon waarvan niet meer kon worden teruggekomen’. In 1903 was Pankhurst medeoprichtster van de Women’s Social and Political Union (WSPU) met een duidelijke agenda gericht op directe actie om vrouwen het kiesrecht te bezorgen. Geen woorden maar daden, dat zou ons permanente motto worden’, zou ze later zeggen. Deze woorden werden al snel bewaarheid. Het was in de Holloway gevangenis dat Emmeline Pankhurst haar eerste hongerstaking zou houden, waarbij ze geweld en mishandeling doorstond om alle vrouwen stemrecht te geven.
Josephine Baker
Josephine Baker
‘Ik was niet echt naakt. Ik had gewoon geen kleren aan.’
Haar bewegingen waren onmiskenbaar: ritmische handen, ronddraaiende heupen en elastische benen die haar als een vlaag van hypnotiserende windmolenwieken over de dansvloer voortstuwden. New Yorks ‘best betaalde koormeisje in vaudeville’ zou pas echt naam maken in decoparijs bij ‘La Revue Nègre’ in het midden van de jaren 1920. Ernest Hemingway, de ultieme rokkenjager, noemde haar ‘de meest sensationele vrouw die iemand ooit heeft gezien’. Toch, ondanks haar populariteit en roem, was de strijd van Rosa Parks ook de hare. Toen ze in de jaren vijftig terugkwam in Amerika, werd haar de reservering in 36 hotels geweigerd. Ze nam haar strijd naar de cabaret clubs, weigerde op te treden voor raciaal gesegregeerd publiek (ondanks een 10.000 dollar aanbod van een Miami club). Zelfs dreigende telefoontjes van de Klu Klux Klan maakten haar niet bang. In 1963 stond ze naast Martin Luther King tijdens de Mars op Washington. Ze was daar de enige officiële vrouwelijke spreker.
Malala Yousafzai
Malala Yousafzai
‘Ik wil niet herinnerd worden als het meisje dat werd neergeschoten. Ik wil herinnerd worden als het meisje dat opstond.’
Op 9 oktober 2012 stapte een schutter in Pakistan in Malala’s schoolbus, vroeg haar naam en schoot haar drie keer door het hoofd. Haar misdaad? Zich uitspreken over onderwijs voor meisjes. Angst verloor en dapperheid zegevierde. Het neerschieten van Malala, een boegbeeld van onze tijd, was een keerpunt en maakte van een tienermeisje in één klap een staatsvrouw voor gelijke rechten. In 2013 nam Time magazine Malala Yousafzai op in de lijst van ‘The 100 Most Influential People in the World’. Op 10 oktober 2014 ontving Malala de Nobelprijs voor de Vrede. Laten we niet vergeten dat ze nog altijd maar 17 jaar oud is.
Amelia Earhart
Amelia Earhart
‘Vrouwen moeten proberen om dingen te doen zoals mannen dat hebben geprobeerd. Als ze falen, moet hun falen slechts een uitdaging zijn voor anderen.’
Amelia Earhart gaf vrouwen vleugels, letterlijk. Als eerste vrouwelijke piloot die in 1928 solo over de Atlantische Oceaan vloog, was zij – ongelooflijk – pas de zesde vrouw aan wie een vliegbrevet werd uitgereikt. In 1931, op hetzelfde moment dat ze een wereldhoogterecord van 18.415 voet vestigde, sloot Earhart zich ook aan bij ’the Ninety-Nines’, een organisatie van vrouwelijke piloten die zich verenigden om vrouwen in de luchtvaart aan te moedigen. Ze beschreef angsten ooit als ‘papieren tijgers’ en voegde eraan toe: ‘Weet dat ik me bewust ben van de gevaren. Ik wil het doen omdat ik het wil doen’. Tijdens een poging om in 1937 de wereldbol te omzeilen, verdween Earhart boven het midden van de Stille Oceaan. Ze werd nooit gevonden. Haar definitieve mislukking werd, zoals ze ooit zei, een uitdaging voor ons allemaal.
Valentina Tereshkova
Valentina Tereshkova
‘Als vrouwen spoorwegarbeider kunnen zijn in Rusland, waarom kunnen ze dan niet in de ruimte vliegen?
In 1963 werd Valentina, een voormalige textielarbeidster uit de Sovjet-Unie, de eerste vrouw in de ruimte, die achtenveertig keer in een baan om de aarde vloog. Ze liet de vorige vier Amerikaanse astronauten – allemaal mannen – ver achter zich met hun gezamenlijke totaal van zesendertig. En dat niet alleen, ze maakte ook nog eens meer vlieguren dan alle Amerikaanse astronauten die voor haar hadden gevlogen bij elkaar. Ze was pas 26 jaar oud. Goed zo, zuster.
Frida Kahlo
Frida Kahlo
‘Voeten, waar heb ik jullie voor nodig als ik vleugels heb om te vliegen?
Frida begrijpen is haar pijn begrijpen. Dat maakt haar nog geen slachtoffer van haar eigen lijden – integendeel. De vele uitwendige trauma’s die haar leven teisterden – waaronder een afschuwelijk busongeluk waardoor ze verlamd raakte en niet in staat was zwanger te raken – gaven haar de instrumenten waarmee ze haar innerlijke waarheid kon schilderen. Haar echtgenoot Diego Rivera sprak ooit over Frida’s kunst als ‘schilderijen die de vrouwelijke kwaliteiten van uithoudingsvermogen en waarheid, realiteit, wreedheid en lijden verheffen’. Hij zou verder gaan met te concluderen: Nooit eerder heeft een vrouw zulke gekwelde poëzie op doek gezet. Ik schilder mijn eigen werkelijkheid’, zei Frida Kahlo ooit. Haar schilderijen zijn onbevreesd omdat ze de tegenstrijdige dualiteit van de vrouwelijke ervaring schilderen. In sommige opzichten is Frida’s kunst zowel het rozenblaadje als de doorn.
Florence Nightingale
Florence Nightingale
‘De allereerste eis in een ziekenhuis is dat het de zieken geen kwaad mag doen.
Wordt vaak gezien als ‘de dame met de lamp’, Florence Nightingale trotseerde haar ouders om verpleegster te worden. Toen in 1853 de Krimoorlog uitbrak, nam Florence 38 verpleegsters mee naar het militaire hospitaal van Turkije – de eerste keer dat vrouwen dit mochten doen. Haar campagne om de kwaliteit van de verpleging in militaire ziekenhuizen te verbeteren, leidde ertoe dat Florence in 1859 het boek ‘Notes on Nursing’ publiceerde, dat vandaag de dag nog steeds wordt gedrukt. Nog een andere vrouwelijke primeur moest nog komen: Florence werd in 1858 het eerste vrouwelijke lid van de Royal Statistical Society.
Elizabeth Taylor
Elizabeth Taylor
‘I’ve been through it all, baby, I’m mother courage.
Zie het woord ‘overlever’ in het woordenboek en je ziet Elizabeth Taylor ongetwijfeld trots naar je opkijken, ongetwijfeld onder het gewicht van een paar schitterende diamanten. Niet alleen heeft ze het allemaal doorstaan, ze deed het ook met een Balenciaga handtas vol pittige oneliners om haar roddelcritici de mond te snoeren.
Coco Chanel
Coco Chanel
‘De moedigste daad is nog altijd om voor jezelf te denken. Hardop.’
Coco Chanel daagde niet alleen de gendernormen van die tijd uit door haar persoonlijke leven en carrière – haar kleding maakte het vrouwelijke lichaam vrij en herontwierp het silhouet ervan. Mannenkleding werd ook vrouwenkleding: bretontops, truien met ronde hals, broeken, platte hakken en pakken. Haar eigen figuur – jongensachtige gestalte, kortgeknipt haar en gebruinde huid – werd al snel een modieuze verwerping van het traditionele vrouwelijke ideaal. En dat niet alleen, haar jurken staken ook nog eens hun middelvinger op naar beperkende korsetten. Vogue noemde haar kleine zwarte jurk al snel ‘de garçonne’ (kleine jongenslook).
Marie Curie
Marie Curie
‘Nu is het tijd om meer te begrijpen, zodat we minder bang hoeven te zijn.
Marie Curie won twee Nobelprijzen voor de vrede – in 1903 en nogmaals in 1911 – maar dat betekent niet dat haar mannelijke tijdgenoten het haar gemakkelijk maakten. Integendeel, ze vocht haar hele carrière tegen seksisme. Ik ben vaak ondervraagd, vooral door vrouwen, over hoe ik een gezinsleven kon combineren met een wetenschappelijke carrière,’ onthulde ze eens. Wel, het is niet gemakkelijk geweest. Haar critici hebben haar echter nooit afgetroefd. Niet alleen droeg Marie Curie’s onderzoek bij aan de ontwikkeling van röntgenstralen in de chirurgie, ook haar vasthoudendheid onderscheidde haar van haar mannelijke collega’s. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hielp ze zelfs ambulances uit te rusten met röntgenapparatuur en reed ze zelf naar de frontlinies.
Elizabeth I
Elizabeth I
‘Ik weet dat ik het lichaam van een zwakke en zwakke vrouw heb, maar ik heb het hart en de maag van een koning, en ook van een koning van Engeland.
Zij was de dochter van een van de meest gevreesde koningen die ooit op de troon van Engeland hebben gezeten – en een koningin wier felle intellect en hoofse charmes de kerk in tweeën splitsten. Elizabeth zou een van Engelands langst dienende vorsten worden (ze regeerde 44 jaar) en zou de stabiliteit herstellen, waardoor haar regeerperiode zo doeltreffend werd gedefinieerd dat we er nu slechts naar verwijzen als ‘Elizabethaans’. En het mooiste? Ze deed dit zonder een man aan haar zijde. In plaats daarvan verklaarde Elizabeth dat ze getrouwd was met haar koninkrijk. In 1599 noemde ze haar onderdanen ‘al mijn echtgenoten, mijn goede mensen’. In de loop van de decennia zou ze net zo gevreesd en vereerd worden als haar vader, Hendrik VIII. Paus Sixtus V verklaarde: “Ze is maar een vrouw, slechts meesteres van een half eiland, en toch maakt ze zich gevreesd door Spanje, door Frankrijk, door het Rijk, door iedereen”.
Edith Cavell
Edith Cavell
‘Ik realiseer me dat patriottisme niet genoeg is. Ik mag geen haat of bitterheid koesteren jegens wie dan ook.’