Es-groot

De toonsoort van Es-groot wordt vaak geassocieerd met gedurfde, heroïsche muziek, deels vanwege Beethovens gebruik. Zijn Eroica Symfonie, Emperor Concerto en Grand Sonata staan allemaal in deze toonsoort. Beethovens (hypothetische) 10e symfonie staat ook in de toonsoort van Es-groot. Maar al vóór Beethoven noemde Francesco Galeazzi Es-groot “een heroïsche toonsoort, extreem majestueus, ernstig en serieus: in al deze kenmerken is hij superieur aan die van C.”

Drie van Mozarts voltooide hoornconcerten en Joseph Haydns Trompetconcert staan in Es-groot, evenals Anton Bruckners Vierde symfonie met zijn prominente hoornthema in het eerste deel. Een ander opmerkelijk heroïsch werk in de toonsoort van Es-groot is A Hero’s Life van Richard Strauss. Het heroïsche thema van de Jupiterbeweging van The Planets van Holst staat in Es-groot. Mahlers uitgestrekte en heroïsche Achtste Symfonie staat in Es en ook zijn Tweede Symfonie eindigt in deze toonsoort.

Hoewel, in de Klassieke periode was Es-groot niet beperkt tot louter bombastische kopermuziek. “Es was de toonsoort die Haydn het vaakst koos voor kwartetten, tien keer in totaal, en in alle andere gevallen schreef hij het langzame deel in de dominant, Bes. Of “bij het componeren van kerkmuziek en operamuziek in Es-groot verving Haydn in deze periode vaak hobo’s door cors anglais”, en ook in de Symfonie nr. 22 in Es-groot.

Voor Mozart werd Es-groot geassocieerd met vrijmetselarij; “Es riep statigheid op en een bijna religieus karakter.”

Elgar schreef zijn Variatie IX ‘Nimrod’ uit de Enigma-variaties in Es-groot. Het sterke, maar toch kwetsbare karakter heeft ertoe geleid dat het stuk een vaste waarde is geworden bij begrafenissen, vooral in Groot-Brittannië.

Shostakovich gebruikte de Es-majeur toonladder om sarcastisch militaire glorie op te roepen in zijn Symfonie Nr. 9.