Foliumzuur: waarom u ten onrechte dacht dat u te veel kon hebben en al die tijd te weinig hebt gehad

Het heeft geen invloed op de smaak, zou “pennies” kosten en wordt wettelijk toegevoegd aan meel en granen in meer dan 80 landen, waaronder de VS sinds 1998. Waarom heeft de Britse regering dan niet hetzelfde gedaan en het verplicht gesteld om meel te verrijken met foliumzuur? De B-vitamine helpt het lichaam bij de vorming van gezonde rode bloedcellen, maar wat nog belangrijker is, het vermindert het risico op centrale neurale buisdefecten, zoals spina bifida, bij ongeboren baby’s.

Terwijl de prevalentie van neurale buisdefecten (NTD’s) in de VS daalde, steeg deze in het VK. In een rapport uit 2015 van The BMJ wordt geschat dat 2 000 zwangerschappen met een NTD zouden zijn voorkomen als het Verenigd Koninkrijk hetzelfde verrijkingsregime als de VS had ingevoerd. Verrijking is het toevoegen van vitaminen en mineralen aan voedingsmiddelen om tekorten aan voedingsstoffen te voorkomen.

Op hetzelfde moment dat de wereld zich bewust werd van de voordelen van foliumzuur en de noodzaak om het tekort daaraan bij het grote publiek te bestrijden, hield de Britse regering zich in, op grond van de simpele overtuiging dat te veel foliumzuur meer kwaad dan goed zou doen. En volgens een vandaag gepubliceerd artikel van de Queen Mary University of London en de School of Advanced Study van de Universiteit van Londen, is het geschatte aantal zwangerschappen met foliumzuur gestegen tot 3.000.

Tijdens de zwangerschap wordt foliumzuur in supplementvorm aanbevolen, als een manier om de micronutriënt tijdens deze periode onder controle te houden (om te voorkomen dat de eetlust toeslaat en je in één keer een heel brood met verrijkte voedingsstoffen verslindt). Maar slechts een derde van de vrouwen volgt dit advies op en daarom wordt aangenomen dat zij een tekort hebben en hun kinderen in gevaar brengen. Er werd gevreesd dat als je meer dan 1 mg foliumzuur per dag innam, je het risico liep op neurologische schade – een hypothese gebaseerd op gegevens van meer dan 50 jaar oud – die voorbijging aan het feit dat de snelheid van ziekteprogressie niet groter was bij patiënten die hogere doses foliumzuur gebruikten dan die in het lagere doseringsbereik.

In 2016 ontdekten onderzoekers van de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health dat als zwangere vrouwen meer dan vier keer de hoeveelheid foliumzuur kregen die als een adequate hoeveelheid wordt beschouwd, het risico verdubbelt dat haar kind een autismespectrumstoornis zal ontwikkelen. Het onderzoek werd gepresenteerd op een conferentie, dus was niet peer-reviewed, en de proefpersonen waren afkomstig uit het Boston Birth Cohort, een voornamelijk lage-inkomens Amerikaanse bevolkingsgroep, waardoor het moeilijk is om de bevindingen toe te passen op een bredere bevolkingsgroep.

Consumptie van 4 mg foliumzuur per dag onmiddellijk voor en tijdens het eerste trimester van de zwangerschap voorkwam ongeveer 80 procent van de gevallen van NTD's
Consumptie van 4 mg foliumzuur per dag onmiddellijk voor en tijdens het eerste trimester van de zwangerschap voorkwam ongeveer 80 procent van de gevallen van NTD’s krediet: Katie Collins/PA

De gevolgtrekking uit het suppletieadvies is dat vrouwen hun inname van foliumzuur zullen verhogen zodra ze erachter komen dat ze zwanger zijn. Een onderzoek uit 2014 op basis van bijna een half miljoen vrouwen in Engeland toonde aan dat slechts 31 procent van de vrouwen direct voor de zwangerschap foliumzuursupplementen slikte. Maar in 1991 toonden de resultaten van een gerandomiseerd dubbelblind onderzoek aan dat NTD’s een vitaminegebreksstoornis zijn en dat het consumeren van 4 mg foliumzuur per dag onmiddellijk voor en tijdens het eerste trimester van de zwangerschap ongeveer 80 procent van de gevallen voorkwam.

Dat is vier keer de aanbevolen bovengrens, terwijl een zwangere vrouw er gemiddeld zes weken over doet om zich te realiseren dat ze zwanger is, wat betekent dat veel zwangere vrouwen gedurende de helft van dit zo belangrijke eerste trimester een tekort aan foliumzuur hebben.

Het vandaag door BMC gepubliceerde overzicht wordt een “spelbreker” genoemd, omdat het overweldigend bewijs heeft verzameld dat ideeën over een bovengrens waren opgeblazen. In de VS is een snee wit brood verrijkt met 35 mcg foliumzuur. Om de bovengrens te bereiken zou je 28 sneetjes per dag moeten eten, wat een behoorlijke toastverslaving zou zijn.

Ondanks het bewijsmateriaal is het nog geen game, set en match voor verrijking. Prof David Smith, een deskundige op het gebied van farmacologie aan de Universiteit van Oxford vertelde de BBC dat “de zaak nog niet is opgelost,” en dat het idee van verplichte verrijking nog steeds niet wordt gesteund door ministers in Engeland. Wat wel duidelijk is, is dat driekwart van de vrouwen niet in de buurt komt van de aanbevolen ondergrens, laat staan dat ze zoveel binnenkrijgen dat het mogelijk schade kan aanrichten. En terwijl je een buitensporige hoeveelheid spinazie zou kunnen eten om dit tekort te verhelpen, zou het niet veel gemakkelijker zijn om het te verrijken in de meelrijke producten die je dagelijks consumeert.

Bekijk meer!