Hebben je hersenen last van oud hoofdletsel?
Lange-termijn-effecten
Toen ze 10 was, viel Melanie Werth van een paard, stootte haar hoofd tegen een stoep en was ongeveer 20 minuten bewusteloos. Toen ze 16 was, kreeg haar vriend een auto-ongeluk, en was ze weer bewusteloos. Een jaar later reed ze “heel hard” op haar fiets over een landweggetje toen ze over een stuk grind slipte. Ze raakte bewusteloos en brak haar schouder.
Toen ze midden 40 was, begon ze last te krijgen van geheugenverlies. “Ik wist mijn naam, mijn man en mijn dochter,” herinnert ze zich, “maar ik wist niet meer hoe ik mijn dochter naar school moest brengen. Ik vergat hoe ik moest koken.” Ze ging naar verschillende dokters, waaronder een psychiater, die haar verschillende medicijnen voorschreven, die geen van allen werkten. “Ik kon geen dingen meer doen die ik mijn hele leven al had gedaan,” zegt ze. Pas toen ze naar een endocrinoloog ging, begon het beter met haar te gaan. “Ze heeft me heel erg geholpen,” zegt Werth. Ze begon met hardlopen, veranderde haar dieet en begon te mediteren. Vandaag gelooft de 58-jarige makelaar in Fort Worth, Texas, dat deze acties “me hebben geholpen de weg terug te vinden naar wie ik was. Ik voel me goed bij het uitvoeren van mijn werk. Ik voel me weer competent.”
Kevin Audley, 50, een raadsman in Olathe, Kan, was in 1985 een 20-jarige student aan de Universiteit van Kansas toen hij tijdens een feestje van zijn studentenhuis van 2,5 verdieping naar beneden viel op de betonnen stoep. Hij wist niet dat er graanalcohol in de punch zat. Hij lag een week op de intensive care. Naast verwondingen aan beide knieën en zijn elleboog liep hij ook een hersenschudding op.
Heden ten dage is hij een succesvol medewerker van boeken, heeft hij verschillende websites gelanceerd, begeleidt hij tientallen cliënten – maar heeft hij moeite zich te herinneren wat een vriend als lunch had. “
Diepe hersenstimulatie
Amerikanen boven de 50 die eerder in hun leven een hersenschudding hebben opgelopen die artsen “eenmalig en ongecompliceerd” noemen, hoeven zich later meestal geen zorgen te maken over cognitieve stoornissen, zegt Amy Jak, universitair hoofddocent van het Department of Psychiatry van de University of California in San Diego. Ze voegt er echter aan toe dat degenen die een “matig tot ernstig traumatisch hersenletsel hebben opgelopen, de risicofactor kunnen verhogen.” Ze waarschuwt dat andere gezondheidsfactoren het risico ook kunnen verhogen: hoge bloeddruk, diabetes, genetica en stemming. “Je moet je gezondheidsproblemen beheersen,” zegt ze, “je stemmingsproblemen. Depressie kan ook bijdragen aan cognitieve problemen.” Ze raadt sterk aan om te bewegen om de geestelijke gezondheid te bevorderen en te behouden.
Een intrigerende nieuwe therapie die zich nog steeds in de ontdekkingsfase bevindt, is het gebruik van diepe hersenstimulatie (DBS) als een manier om het geheugen te verbeteren. DBS is gebruikt bij patiënten met de ziekte van Parkinson, depressie, epilepsie en andere aandoeningen. Het bestaat uit het implanteren van micro-elektroden die kleine schokken in specifieke delen van de hersenen sturen om verstoorde functies te herstellen.
Kendall Lee, professor in de neurochirurgie en biomedisch ingenieur aan de Mayo Clinic in Rochester, Minn., heeft in de voorhoede gestaan van de toepassing. Hij noemde het “een pacemaker voor de hersenen”. Het onderzoek naar het gebruik van DBS voor het verbeteren van het geheugen is nog maar net begonnen, maar Lee gelooft dat er al genoeg geleerd is om verder onderzoek te ondersteunen. “Het is nog ver weg,” zegt hij, “maar het is heel belangrijk dat het wordt onderzocht.”
In de tussentijd is John Walsh verkocht aan zijn nieuwe gezondheidsregime voor de hersenen. Hij laat zich elke zes maanden onderzoeken door een neuroloog en is zelfs minder gaan poloën – hoewel zijn eerste kleindochter misschien een rol speelt in die gedragsverandering.
De man die gromt dat hij in 27 jaar “1300 rotzakken voor het gerecht heeft gebracht” doet het nu een stapje rustiger aan: “Ik leer te luisteren.”
En Tony Dorsett blijft actief door achter zijn kleinzoon Hawke aan te gaan. “Hij wil bezig zijn,” zegt Dorsett. “Hij was gisteren hier en we gingen wandelen en ik zeg tegen hem: ‘Rustig aan, rustig aan!’ “
Mike Tharp is een ervaren verslaggever die journalistiek doceert aan het Tarrant County College in Texas.