Het Anglicaanse Domein: Kerkgeschiedenis

De naam “Anglicaans” betekent “van Engeland”, maar de Anglicaanse kerk bestaat wereldwijd. Zij begon in de zesde eeuw in Engeland, toen paus Gregorius de Grote de heilige Augustinus naar Brittannië stuurde om de Keltische christenen een meer gedisciplineerde apostolische opvolging te brengen. De Anglicaanse kerk ontwikkelde zich als onderdeel van de Roomse kerk, maar de Keltische invloed werd op vele manieren weer in het Roomse deel van de kerk opgenomen, misschien wel het meest in het bijzonder door Aidan, de leermeester van Karel de Grote. De Anglicaanse kerk werd wereldwijd verspreid, eerst door Engelse kolonisatie en vervolgens door Engelstalige missionarissen.

De Anglicaanse kerk staat, hoewel zij apostolische successie heeft, los van de Roomse kerk. De geschiedenis van het christendom heeft talrijke opmerkelijke scheidingen voortgebracht. In 1054 kwam de eerste grote afscheiding van het roomse kerkbestuur, toen de Oosters-orthodoxe kerk en de Roomse kerk uit elkaar gingen.

Het gezagsconflict in Engeland tussen kerk en staat gaat zeker terug tot de komst van Augustinus, en heeft vele eeuwen gesudderd. De moord op Thomas Becket was een van de beroemdste episoden van dit conflict. De Magna Carta, ondertekend door koning Jan in 1215, bevat 63 punten; het allereerste punt is een verklaring dat de Engelse kerk onafhankelijk is van haar regering.

Onvrede met het roomse bestuur van de kerk.

Het begin van de zestiende eeuw gaf blijk van grote onvrede met de roomse kerk. De beroemde 95 stellingen van Maarten Luther werden in 1517 aan de deur van de kerk in Wittenburg gespijkerd, en het nieuws van deze uitdaging had zeker Engeland bereikt toen, 20 jaar later, de Anglicaanse tak van de kerk formeel het gezag van Rome uitdaagde. Hendrik VIII hief de kloosters en abdijen op in 1536.

Er bestaat een publieke perceptie, vooral in de Verenigde Staten, dat Hendrik VIII de Anglicaanse kerk oprichtte uit woede over de weigering van de paus om zijn echtscheiding toe te staan, maar uit de historische gegevens blijkt dat Hendrik het grootste deel van zijn regeerperiode besteedde aan het aanvechten van het gezag van Rome, en dat de echtscheidingskwestie slechts één van een reeks handelingen was die gezamenlijk de Engelse kerk van de Roomse kerk afsplitsten, op ongeveer dezelfde manier als de Orthodoxe kerk zich vijfhonderd jaar eerder had afgesplitst.

De nieuwe kerk definiëren

De pas afgescheiden Anglicaanse kerk kreeg een formele structuur in 1562 tijdens het bewind van Elizabeth I. Die structuur is geen bestuursproces of bestuurlijke organisatie. Wat ons bindt is niet een gemeenschappelijk bestuur, maar een gedeelde traditie en een gedeeld geloof. Ons geloof is neergeschreven in de Heilige Bijbel en de Artikelen van Godsdienst; onze traditie is gedeeltelijk belichaamd in ons Book of Common Prayer. Het eerste Book of Common Prayer werd uitgegeven in 1549. Daarin werd de Latijnse liturgie radicaal vereenvoudigd en in het Engels vertaald, en werd voor het eerst in heel Engeland één “gebruik” opgelegd. Sindsdien is het tal van keren herzien, de belangrijkste herziening was de eerste, in 1552. Alle herzieningen sindsdien, vóór de moderne tijd, waren zeer conservatieve herzieningen. Het Engelse Book of Common Prayer uit 1662 vormt de historische basis voor de meeste Anglicaanse liturgie in de wereld. Hoewel verschillende landen hun eigen gebedenboeken hebben, ontlenen ze allemaal zwaar aan de Engelse traditie die geworteld is in Cranmer’s oorspronkelijke werk.

Volgende informatie

De kerkgeschiedenis is een belangrijk onderdeel geweest van de culturele geschiedenis van elk land, en door de eeuwen heen zijn er duizenden boeken over geschreven. Elke bibliotheek en elke encyclopedie zal het tot op zekere hoogte behandelen. Een informatief online startpunt om meer te weten te komen over de geschiedenis van de Anglicaanse Kerk is The Anglican Timeline, samengesteld door de Amerikaanse arts Ed Friedlander, MD. Het bevat een lijst van honderden opmerkelijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de Anglicaanse kerk, met een groot aantal links naar referentiemateriaal en primaire bronnen.