Hoe het oor werkt

Hoe werkt het oor?

De anatomie van ons gehoor of gehoorsysteem is uiterst complex, maar kan grofweg in twee delen worden verdeeld, waarvan het ene ‘perifeer’ en het andere ‘centraal’ wordt genoemd.

Het perifere hoorsysteem bestaat uit drie delen, namelijk het buitenoor, het middenoor en het binnenoor:

• Het buitenoor bestaat uit de oorschelp (ook wel oorschelp genoemd), de gehoorgang en het trommelvlies.
• Het middenoor is een kleine, met lucht gevulde ruimte waarin zich drie kleine botjes bevinden, die de malleus, de incus en de stapes worden genoemd, maar die samen de gehoorbeentjes worden genoemd. De malleus verbindt het trommelvlies met het buitenoor en de stapes (het kleinste botje in het lichaam) verbindt het met het binnenoor.
• Het binnenoor heeft zowel gehoor- als evenwichtsorganen. Het gehoororgaan van het binnenoor heet het slakkenhuis (cochlea), afgeleid van het Griekse woord voor ‘slak’, vanwege zijn kenmerkende opgerolde vorm. Het slakkenhuis, dat vele duizenden zintuigcellen (zogenaamde “haarcellen”) bevat, is met het centrale gehoorsysteem verbonden door de gehoor- of gehoorzenuw. Het slakkenhuis is gevuld met speciale vloeistoffen die belangrijk zijn voor het hoorproces.

Het centrale hoorsysteem bestaat uit de gehoorzenuw en een ongelooflijk ingewikkeld traject door de hersenstam en verder naar de auditieve cortex van de hersenen.

Diagram van de belangrijkste onderdelen van het perifere hoorsysteem

Hoe horen wij?

De fysiologie van het horen is, net als de anatomie ervan, zeer complex en kan het best worden begrepen door te kijken naar de rol die elk onderdeel van ons gehoorsysteem, zoals hierboven beschreven, speelt.

Geluidsgolven, die eigenlijk trillingen in de lucht om ons heen zijn, worden opgevangen door de oorschelp aan elke kant van ons hoofd en in de gehoorgangen geleid. Deze geluidsgolven brengen het trommelvlies in trilling. Het trommelvlies is zo gevoelig voor geluidstrillingen in de gehoorgang dat het zelfs het zwakste geluid kan waarnemen en zelfs de meest complexe geluidstrillingspatronen kan reproduceren.

De trommelvliestrillingen die door geluidsgolven worden veroorzaakt, bewegen de keten van kleine botjes (de gehoorbeentjes – malleus, incus en stapes) in het middenoor en brengen de geluidstrillingen over naar het slakkenhuis van het binnenoor.

Dit gebeurt omdat het laatste van de drie botjes in deze keten, de stapes, in een met membraan bedekt venster in de benige wand zit die het middenoor scheidt van het slakkenhuis van het binnenoor. Als het nietje trilt, brengt het de vloeistoffen in het slakkenhuis op een golfachtige manier in beweging, waardoor de microscopisch kleine ‘haarcellen’ worden gestimuleerd.

Het is opmerkelijk dat de ‘haarcellen’ in het slakkenhuis zo zijn afgesteld dat ze op verschillende geluiden reageren op basis van de toonhoogte of de frequentie van de geluiden. Hoge tonen stimuleren de ‘haarcellen’ in het onderste deel van het slakkenhuis en lage tonen in het bovenste deel van het slakkenhuis.

Wat er vervolgens gebeurt, is nog opmerkelijker, want wanneer elke ‘haarcel’ de toonhoogte of frequentie van het geluid detecteert waarop hij is afgestemd, genereert hij zenuwimpulsen die onmiddellijk langs de gehoorzenuw gaan.

Deze zenuwimpulsen volgen een ingewikkeld traject in de hersenstam voordat ze aankomen bij de gehoorcentra van de hersenen, de auditieve cortex. Hier worden de stromen zenuwimpulsen omgezet in betekenisvol geluid.

Dit alles gebeurt binnen een fractie van een seconde….al bijna ogenblikkelijk nadat de geluidsgolven voor het eerst onze gehoorgangen binnendringen. Het is zeer waar om te zeggen dat we uiteindelijk horen met onze hersenen.

Wat gebeurt er als u problemen heeft met uw gehoor?

Horen hangt af van de vraag of alle delen van ons gehoorsysteem normaal werken, zodat geluid door de verschillende delen van het oor naar de hersenen kan gaan om zonder vervorming te worden verwerkt. Het soort gehoorprobleem dat u heeft, hangt af van welk deel van uw gehoorsysteem niet goed reageert.

Als u een probleem heeft in het buiten- of middenoor, betekent dit dat er een inefficiënte overdracht van geluid naar het slakkenhuis in het binnenoor is. Over het algemeen beïnvloedt dit het volume van het geluid, zodat het gewoon niet hard genoeg lijkt.

Een typisch voorbeeld is het effect van een verstopping van oorsmeer in de gehoorgang of een geperforeerd trommelvlies. Dit wordt een geleidingsverlies genoemd omdat geluidstrillingen niet efficiënt worden doorgegeven. Het slakkenhuis werkt nog steeds normaal, maar ontvangt gewoon niet genoeg informatie via de verbinding met het middenoor.

Als het probleem zich ergens tussen het slakkenhuis in het binnenoor en de hersenen bevindt, wordt dit een perceptief gehoorverlies genoemd. De weg door het buiten- en middenoor functioneert normaal, maar nadat het geluid bij het slakkenhuis is aangekomen, wordt het niet normaal verwerkt, hetzij door schade aan de delicate ‘haarcellen’ in het slakkenhuis of aan de gehoorzenuw, hetzij door defecten in de auditieve weg die naar de hersenen leidt.

Er zijn zeer veel oorzaken van sensorineuraal gehoorverlies, maar blootstelling aan overmatig lawaai of de gevolgen van veroudering zijn de meest voorkomende. De typische tekenen van een perceptief gehoorverlies zijn een algemene moeilijkheid om duidelijk te horen en problemen met het verstaan van spraak in moeilijke luisteromstandigheden zoals achtergrondlawaai.

Het is ook mogelijk om zowel een geleidings- als een perceptief gehoorverlies te hebben en dit wordt meestal een gemengd gehoorverlies genoemd.

For more detail about types of hearing loss, see our Causes of hearing loss page.

Video of how the ear works

Thanks to MED-EL

Webpage published: 2018