Hoe zag het oude Nazareth eruit?

Het oude Nazareth – de grootte

Nazareth was klein. We weten dit door de ontdekking van ondergrondse graftombes. Deze waren uitgehouwen in het zachte kalkgesteente, en hun ligging geeft de grenzen aan van de omtrek van het dorp in het westen, oosten en zuiden, omdat begravingen altijd buiten bewoonde gebieden plaatsvonden. De grootste oost-west lengte van de omtrek zou 2.000 voet zijn geweest en de grootste noord-zuid breedte ongeveer 650 voet, hoewel de werkelijke bewoonde oppervlakte in de eerste eeuw veel minder was, misschien slechts ongeveer tien hectare. Steile ravijnen en oude terrassen op de noordelijke helling begrensden de ovaalvormige nederzetting.

De inwoners van Nazareth waren voornamelijk boeren, dus hadden ze ruimte nodig tussen de huizen voor vee en hun omheiningen, en ook land voor planten en boomgaarden.
Nazareth zou in de oudheid een bevolking hebben gehad van zo’n twee- tot vierhonderd, dat wil zeggen meerdere uitgebreide families of clans.

Het dorp Nazareth in de 19e eeuw

De graven rondom Nazareth waren ook zeer bescheiden. Ze waren stuk voor stuk typisch Joods. Het lichaam werd eerst begraven in een koker van lichaamslengte die haaks in de wanden van de grafkamer was uitgehouwen, verzegeld met een grote steen die op zijn plaats werd gerold. Wanneer het vlees was vergaan, werden de overgebleven botten verzameld en gewoonlijk in een ossuarium of bottenkist geplaatst.

Rituele badpoelen of mikveh werden ook gevonden in Nazareth. Gebruikt voor rituele onderdompeling, werden ze gevonden op vrijwel elke Joodse plaats in Galilea, de Golan, en Judea.

Het kleine dorpje Nazareth, van de hoofdweg af, over de heuvel maar nog steeds op loopafstand van de stad Sepphoris, was het thuis van Jezus. De boerenfamilies die er woonden, scharrelden hun kostje bij elkaar, betaalden hun belastingen en probeerden in vrede te leven. Zij waren oplettende Joden, dus besneden zij hun zonen, vierden Pesach, werkten niet op de sabbat, reisden als pelgrims naar Jeruzalem, en hechtten waarde aan de tradities van Mozes en de profeten.

De fontein van Nazareth, een link naar Jezus, foto uit 1894

Het enige object in de huidige stad Nazareth dat direct met Jezus in verband kan worden gebracht, is de waterput. Het bouwwerk zelf is waarschijnlijk van later datum, maar we kunnen er wel voor staan en weten dat Maria op die plek ooit elke dag water haalde voor de behoeften van haar gezin.

Deze gebeurtenis is afgebeeld in James Tissots ‘Jezus en zijn moeder bij de fontein’ (hierboven) – hoewel het historisch onwaarschijnlijk is dat een volwassen jongen zou hebben deelgenomen aan wat in het Palestina van de 1e eeuw als vrouwenwerk werd beschouwd.