Immunoglobuline A (IgA)

admin

Immunoglobuline A (IgA) is de eerste verdedigingslinie in de weerstand tegen infectie, via remming van bacteriële en virale adhesie aan epitheelcellen en door neutralisatie van bacteriële toxinen en virus, zowel extra- als intracellulair. IgA elimineert ook pathogenen of antigenen via een IgA-gemedieerde uitscheidingsroute waarbij binding aan IgA wordt gevolgd door polyimmunoglobulinereceptor-gemedieerd transport van immuuncomplexen.

Secretory Immunoglobulin A (SIgA) speelt een belangrijke rol bij het bemiddelen van de adaptieve (antigeenspecifieke) humorale (antilichaam-gebaseerde) immuunafweer aan mucosale oppervlakken (gastro-intestinale, respiratoire en urogenitale tractus). Mucosale oppervlakken zijn de toegangspoorten van vele ziekteverwekkers. SIgA wordt overvloedig geproduceerd aan mucosale oppervlakken en is de belangrijkste klasse van Ig gevonden in menselijke uitwendige secreties en in tranen.

IgA zijn glycoproteïnen en een van de vijf klassen van Ab. Ab-klassen worden gedefinieerd aan de hand van (i) het aantal Y-achtige eenheden (bestaande uit 4 polypeptiden, 2 identieke zware ketens en 2 identieke lichte ketens) (zie figuur 1) en (ii) het type zware keten (in het geval van IgA, een a-keten). IgA kan oligomerisch zijn, bestaande uit 2-4 IgA-monomeren.

Immunoglobuline A (IgA) - figuur 1
Figuur 1: Schematische weergave van de structuur van SIgA, met twee IgA-moleculen die covalent verbonden zijn via de J-keten en de secretorische component, die wordt toegevoegd wanneer het Ab de mucosale epitheelcellen passeert en in het lumen terechtkomt.

SIgA is altijd oligomerisch van structuur, voornamelijk dimeer, en de polymeren zijn verbonden door extra polypeptideketens, waaronder een 15KD verbindingsketen (J-keten) en een 70KD secretorische componentketen die in epitheelcellen wordt geproduceerd en betrokken is bij het transcellulaire transport van SIgA (zie figuur 1).

Bij de mens zijn, na antigeenpresentatie aan T-helpercellen (Th) en differentiatie van Th naar Th2, de cytokinen interleukine (IL)-10, IL-4 en transformerende groeifactor beta (TGF)-b betrokken bij het veroorzaken van de preferentiële maturatie van B-cellen (B-cel Ab klasse-switching en differentiatie) tot B-cellen die zich toeleggen op de productie van IgA. Bij de mens zijn er twee soorten IgA, hoofdzakelijk IgA1, dat in serum wordt aangetroffen en in het beenmerg wordt aangemaakt, en IgA2, een secretorische vorm van IgA.