Inheemse Wereld 2020: Aotearoa (Nieuw-Zeeland)

De Māori zijn het inheemse volk van Aotearoa (Nieuw-Zeeland). Hoewel Nieuw-Zeeland de Verklaring van de Verenigde Naties over de Rechten van Inheemse Volken heeft aangenomen, blijven de rechten van de Maori-bevolking onvervuld. Bovendien heeft Nieuw-Zeeland ILO Conventie 169 niet geratificeerd, een internationaal juridisch instrument dat zich specifiek richt op de rechten van inheemse en in stamverband levende volken.

De Māori

De Māori vertegenwoordigen 15% van de totale bevolking van 4,5 miljoen in Nieuw-Zeeland. Het Verdrag van Waitangi werd in 1840 ondertekend door de Britse Iwi en de Maori-volkeren. Er zijn twee versies van het verdrag, een Engelse versie en een Maori-versie.

De Māori-versie verleende de Britten regeringsrecht en beloofde dat de Maori soevereiniteit zouden behouden over hun land, hulpbronnen en andere schatten. Het Maori Verdrag heeft echter een beperkte juridische status en als gevolg daarvan hangt de bescherming van de rechten van de Maori in hoge mate af van de politieke wil en speciale erkenning van het Verdrag.

Belangrijkste uitdagingen voor Māori

De kloof tussen Māori en niet-Māori is wijdverbreid. De levensverwachting van Maori is 7,3 jaar lager dan die van niet-Maori, het gezinsinkomen ligt op 78% van het nationale gemiddelde, 45% van de Maori verlaat de bovenbouw van de middelbare school zonder diploma en meer dan 50% van de gevangenispopulatie is Māori.

Mogelijke vooruitgang voor Māori

In 2016 publiceerde Matike Mai Aotearoa, een onafhankelijke werkgroep onder leiding van iwi over constitutionele transformatie, haar rapport over een inclusieve grondwet voor Aotearoa. Het rapport is gebaseerd op honderden bijeenkomsten, presentaties en discussies met het Maori-volk, en bevat beschouwingen over de mogelijke fundamentele waarden van een nieuwe grondwet, zoals gemeenschap, erbij horen en verzoening.

De werkgroep identificeert 2040 als een aspirationeel doel voor een vorm van constitutionele transformatie voor Aotearoa. Een van de aanbevelingen van de werkgroep is dat de besprekingen over een grondwetswijziging moeten worden voortgezet, dat er een formele dialoog moet komen tussen de Maori, de Kroon en de lokale overheden, en dat er een extra werkgroep moet worden ingesteld. Ook wordt aanbevolen om tegen 2021 een dialoog met de Kroon aan te gaan om een conventie over het grondwettelijk transformatieverdrag te organiseren. De regering heeft geen commentaar gegeven op het rapport.

De Māori en de Kroon zijn in heel 2017 blijven zoeken naar een regeling voor Maori-aanspraken met betrekking tot historische schendingen van het Verdrag. Drie groepen lieten hun mandaat erkennen, 5 onderhandelingsvoorwaarden ondertekenden met de Kroon, 6 ondertekenden een principeakkoord, 9 stemden ermee in dat hun schikkingsgeschriften klaar waren om ter ratificatie aan hun leden te worden voorgelegd, 1 ondertekende een akte van overeenkomst met de Kroon, 1 ondertekende een memorandum van overeenstemming, 4 lieten wetgeving vaststellen die uitvoering geeft aan hun overeenkomsten en 3 stelden wetgeving vast die uitvoering gaf aan uw overeenkomsten.

In februari 2017 oordeelde het Hooggerechtshof van Nieuw-Zeeland in zijn historische beslissing in Wakatū v. Attorney General dat de Kroon billijke plichten heeft jegens traditionele Maori landheren om hun eigendomsrechten te beschermen. De vooruitgang gaat door in de erkenning van de rechten van de inheemse volkeren in Aotearoa, met de baanbrekende beslissing van Wakatū en de voortdurende impuls in de afwikkeling van de historische aanspraken van het Verdrag.