Inleiding tot de aquatische ecologie

Ecologie is de wetenschappelijke studie van hoe organismen met elkaar en met hun omgeving interageren. Dit omvat relaties tussen individuen van dezelfde soort, tussen verschillende soorten, en tussen organismen en hun fysieke en chemische omgeving. Aquatische ecologie omvat de studie van deze relaties in alle aquatische milieus, met inbegrip van oceanen, estuaria, meren, vijvers, wetlands, rivieren en stromen.

Een ecosysteem is een gemeenschap van levende organismen en hun fysische en chemische omgeving, verbonden door stromen van energie en voedingsstoffen. Ecosystemen functioneren als een afzonderlijke ecologische eenheid, en kunnen op verschillende schalen worden gedefinieerd. Zo kan bijvoorbeeld het stroomgebied van de Athabasca-rivier als een ecosysteem worden beschouwd, evenals een kleine vijver, een boomstam of de hele planeet. De grenzen van een aquatisch ecosysteem zijn enigszins arbitrair, maar omsluiten in het algemeen een systeem waarin de in- en uitstroom kunnen worden geschat. Ecosysteem-ecologen bestuderen hoe voedingsstoffen, energie en water door een ecosysteem stromen.

De fysieke kenmerken van aquatische habitats zijn van invloed op de soorten organismen die er voorkomen. Levende organismen in een bepaalde omgeving worden rechtstreeks beïnvloed door omgevingskenmerken zoals voedingsstoffenconcentraties, temperatuur, waterstroming en beschutting. Alleen de organismen die in staat zijn in de omstandigheden van een bepaalde habitat te overleven en de daar beschikbare hulpbronnen te gebruiken, zullen gedijen. Interacties tussen levende organismen zijn ook van invloed op het soort organismen dat in een aquatisch ecosysteem voorkomt, aangezien concurrentie om hulpbronnen (b.v. voedsel, habitat) en predatie van invloed zijn op de soortenrijkdom en diversiteit. Op hun beurt kunnen de levende organismen in een omgeving bepaalde aspecten van hun omgeving beïnvloeden (zo kunnen beverdammen de waterstromen veranderen).

Inzicht in de basiscomponenten van aquatische ecosystemen en de interactie tussen levende organismen en hun omgeving kan leiden tot een beter beheer van de menselijke invloed op deze systemen.