Is verlegenheid een psychische stoornis?

April 10, 2000 (Petaluma, Californië) — “Ik ben op het punt gekomen dat ik thuis blijf. Ik ga nergens alleen heen,” vertrouwt een bezoeker me toe.

“Ik sla bijna altijd lessen over, behalve als ik tentamens moet maken,” zegt een ander. “Ik weet niet precies waardoor ik in paniek raak, maar in één seconde begint mijn hart als een gek te kloppen. …”

“Heeft iemand al medicijnen geprobeerd?” vraagt iemand anders. “Helpt het?”

Deze bezoekers van een chatroom over angsten behoren tot de duizenden verlegen en sociaal onhandige mensen die hebben ontdekt dat het internet een toevluchtsoord kan zijn, een plek waar ze terecht kunnen zonder bang te hoeven zijn om in verlegenheid te worden gebracht of belachelijk te worden gemaakt. Velen lijden aan meer dan alleen verlegenheid, zeggen deskundigen. Zij hebben een aandoening die sociale angststoornis wordt genoemd, ook wel bekend als sociale fobie.

De aandoening is sinds 1980 officieel erkend als psychiatrische stoornis. Maar het kwam pas vorig jaar in het nieuws, toen de Amerikaanse Food and Drug Administration de farmaceutische reus SmithKline groen licht gaf om reclame te maken voor het eerste geneesmiddel tegen sociale fobie, Paxil, generiek bekend als paroxetine. De geneesmiddelenfabrikant lanceerde een landelijke advertentiecampagne met de slogan: “Stel je voor dat je allergisch bent voor mensen.”

Hoe weet je of je pijnlijk verlegen bent — of een sociale fobie? En als angst voor sociale situaties je leven kortsluit, is er dan iets wat je kunt doen?

Volgens een onderzoek uit 1998, de National Comorbidity Survey, uitgevoerd door Ronald Kessler, PhD, aan de Harvard Medical School, ervaart meer dan 13% van de Amerikanen op enig moment in hun leven de symptomen van een sociale angststoornis. Hetzelfde onderzoek toonde aan dat op elk willekeurig moment 4,5% van de bevolking voldoet aan de diagnostische criteria, waarmee sociale angststoornis de op twee na meest voorkomende geestelijke stoornis in het land is, na depressie en alcoholisme. Experts zoals R. Bruce Lydiard, MD, professor in de psychiatrie aan de Medical University of South Carolina, juichen de nieuwe aandacht toe die aan sociale fobie wordt gegeven. “Het grootste probleem waar we mee te maken hebben is het bereiken van deze patiënten,” zegt hij. “Velen zijn te bang om naar een dokter te gaan.”