Loi Krathong
Loi Krathong is naar verluidt begonnen in het Sukhothai Koninkrijk door een hofdame genaamd Nopphamat. Het is nu echter bekend dat het Nopphamat-verhaal afkomstig is uit een gedicht dat in de vroeg-Bangkok-periode werd geschreven. Volgens koning Rama IV, die in 1863 schreef, was het een Brahmanisch (Hindoeïstisch) feest dat door Thaise boeddhisten in Thailand werd aangepast om de Boeddha, prins Siddhartha Gautama, te eren. De kaars vereert de Boeddha met licht, terwijl het wegdrijven van de krathong symbool staat voor het loslaten van al iemands haat, woede en bezoedelingen. Mensen knippen soms hun vingernagels of haren en plaatsen het geknipte haar op de krathong als symbool voor het loslaten van vroegere overtredingen en negatieve gedachten. Veel Thais gebruiken de krathong om de Godin van het Water, de Hindoeïstische Godin Ganga, Phra Mae Khongkha (Thais: พระแม่คงคา) te bedanken.
De schoonheidswedstrijden die met het festival gepaard gaan, staan bekend als “Nopphamat Queen Contests”. Volgens de legende op het gedicht was Nang Nopphamat (Thai: นางนพมาศ; ook wel gespeld als “Noppamas” of “Nopamas”) een gemalin van de 13e-eeuwse Sukhothai Koning Sri Indraditya (die ook bekend staat als Phra Ruang) en zou zij de eerste zijn geweest die een versierd vlot heeft laten drijven. Dit verhaal kan echter in het begin van de 19e eeuw zijn verzonnen. Er is geen bewijs dat een Nang Nopphamat ooit heeft bestaan. Wel is het een feit dat een vrouw met deze naam de hoofdpersoon was van een roman die werd uitgegeven aan het einde van het bewind van Koning Rama III, rond 1850 CE. Haar karakter werd geschreven als leidraad voor alle vrouwen die ambtenaar wilden worden.
Loi Krathong is mogelijk afkomstig uit Angkor in (Khmer Rijk), niet uit Sukhothai. In Bayon, een tempel gebouwd door koning Jayavarman VII in de 12e eeuw, zijn scènes van Loi Krathong uitgehouwen op de tempel. Gebaseerd op dat bas-reliëf, is er op het bovenste niveau een afbeelding van een koningin die op de boot zit om de krathong in de rivier te laten drijven, terwijl er beneden zes andere koninklijke concubines zijn afgebeeld, van wie sommigen de krathong vasthouden en toewijden aan de oever van de rivier in een soortgelijke traditie die in het huidige Cambodja, Thailand en andere Zuidoost-Aziatische landen wordt beoefend.
Onlangs heeft men aangenomen dat Loi Krathong in Thailand het festival is dat drie belangrijke culturele festivals van Bondet Bratib van het Khmer Rijk, Water Lantaarn van China en het festival van Kartik Purnima gevierd in de oostelijke deelstaat Odisha in India heeft gemengd en gecombineerd. Dit festival heet Boita Bandana en wordt gevierd op de Kartik Purnima of vollemaansdag van de Kartik-maand (die overeenkomt met oktober-november) in de Odia-kalender. Loi Krathong festiviteiten worden gewoonlijk gevierd in de periode die overeenkomt met Kartik Purnima. Odisha being part of the ancient Kalinga which had strong maritime trade relation with south east Asia, the similarities in all these festivals may not be coincidental.
Kelantan in Malaysia celebrates Loi Krathong similarly, especially in the Tumpat area. The ministry in charge of tourism in Malaysia recognizes it as an attraction for tourists.
Yi PengEdit
Loi Krathong coincides with the Lanna (northern Thai) festival known as Yi Peng (Thai: ยี่เป็ง). Yi means ’two’ and peng means a ‘full moon day’. Yi Peng verwijst naar de dag van de volle maan in de tweede maand volgens de Lanna maankalender (de twaalfde maand van de Thaise maankalender). Het festival is bedoeld als een tijd om verdienste te maken (Thais: ทำบุญ; RTGS: tham bun).
Zwarte hemellantaarns (Thais: โคมลอย; RTGS: khom loi), letterlijk: ‘zwevende lantaarns’, worden in de lucht gelanceerd. Khom loi zijn gemaakt van een dunne stof, zoals rijstpapier, gespannen over een frame van bamboe of draad, waaraan een kaars of brandstofcel is bevestigd. Wanneer de brandstofcel wordt aangestoken, wordt de resulterende hete lucht gevangen in de lantaarn en creëert voldoende lift voor de khom loi om in de lucht te zweven.
Volgens de Bangkok Post is de associatie van lantaarns met de novemberfeesten een relatief recent fenomeen, dat dateert uit het eerste decennium van de 21e eeuw, toen het werd geïntroduceerd door de lokale toeristische autoriteiten.
Omdat zij een gevaar vormen voor passerende vliegtuigen en “…schade kunnen toebrengen aan belangrijke plaatsen in de omgeving zoals het Grand Palace , tempels en regeringskantoren,…” worden khom loi in toenemende mate onderworpen aan beperkingen van overheidswege. In Chiang Mai annuleerden de autoriteiten op 3 en 4 november 2017 78 vluchten in en uit de luchthaven van Chiang Mai. Nog eens 79 vluchten werden herschikt. Ondanks die maatregelen werden later de resten van meer dan 100 lantaarns op het luchthaventerrein gevonden. In Bangkok is het voor het publiek volledig verboden om vuurwerk en luchtlantaarns te gebruiken. Overtreders kunnen een gevangenisstraf van drie jaar en/of een boete van 60.000 baht krijgen. Honderdnegentig pieren aan de Chao Phraya-rivier zullen worden opengesteld voor het publiek om hun krathongs te laten drijven. In 2018 werden op drie luchthavens tot 158 vluchten geannuleerd of verplaatst, en in Bangkok werden 88 pieren gesloten.
Tijdens het festival versieren sommige mensen ook hun huizen, tuinen en tempels met khom fai (Thais: โคมไฟ), ingewikkeld gevormde papieren lantaarns die verschillende vormen aannemen. Khom thue (Thais: โคมถือ) zijn lantaarns die hangend aan een stok worden rondgedragen, khom khwaen (Thais: โคมแขวน) zijn de hangende lantaarns, en khom pariwat (Thais: โคมปริวรรต), die bij tempels worden geplaatst en die ronddraaien door de warmte van de kaars erin. De meest uitgebreide Yi Peng-vieringen zijn te zien in Chiang Mai, de oude hoofdstad van het voormalige Lanna-koninkrijk, waar nu zowel Loi Krathong als Yi Peng op hetzelfde moment worden gevierd, wat resulteert in lichtjes die op het water drijven, lichtjes die aan bomen/gebouwen hangen of op muren staan, en lichtjes die in de lucht zweven. De traditie van Yi Peng werd ook overgenomen door bepaalde delen van Laos tijdens de 16e eeuw.