Moet u Celebrex nog wel nemen?

Nauwelijks tien jaar nadat er voor het eerst berichten verschenen over een verband tussen celecoxib (Celebrex) als pijnstiller op recept en een verhoogd risico op een hartaanval, en twee jaar nadat de American Heart Association (AHA) waarschuwde tegen het middel voor mensen met een verhoogd risico op hartproblemen, worden er nog steeds elk jaar ongeveer 11 miljoen recepten voor uitgeschreven, vaak voor artritis, menstruatiekrampen en acute pijn.

Waarom? Misschien is het geen toeval dat Pfizer, de maker van celecoxib, weer zwaar is gaan adverteren, rechtstreeks bij de consument, met 54,8 miljoen dollar aan advertenties in 2007 en 58,5 miljoen dollar in 2008. Een nieuwe reclame – twee minuten lang en ook online beschikbaar op www.celebrex.com – toont een man die een hond uitlaat en fietst. Het suggereert dat het middel niet risicovoller is dan andere verwante niet-steroïde ontstekingsremmers, zoals ibuprofen (Advil en generiek) en naproxen (Aleve en generiek).

Hoewel celecoxib geschikt kan zijn voor een klein aantal patiënten, blijven onze bedenkingen ertegen groot. Hier volgt waarom:
Het is waarschijnlijk harder voor het hart. Hoewel het bewijsmateriaal gemengd is, hebben sommige meta-analyses, die de gecombineerde gegevens van veel klinische onderzoeken beoordelen, celecoxib in hogere of frequentere doses gekoppeld aan een verhoogde kans op een hartaanval in vergelijking met een placebo of naproxen. Het Agency for Healthcare Research and Quality van de overheid zegt nu zelfs dat naproxen minder schadelijk is voor het hart dan andere NSAID’s. En de AHA zegt dat celecoxib alleen moet worden gebruikt voor de behandeling van mensen met een verhoogd risico op een hartaanval als andere maatregelen hebben gefaald. Die aanbeveling is vooral gebaseerd op de manier waarop celecoxib in het lichaam werkt, waardoor het in theorie schadelijker voor het hart kan zijn dan andere NSAID’s.
Het is misschien niet veel gemakkelijker voor de darmen. Een ongelukkig effect van alle NSAID’s is dat ze de productie blokkeren van een enzym dat normaal gesproken het slijmvlies van de maag beschermt tegen maagzuur. Als gevolg daarvan geven alle NSAID’s een verhoogd risico op maag- en darmproblemen. Het is waar dat celecoxib dat enzym niet zo sterk blokkeert als andere NSAID’s, en er zijn aanwijzingen dat het minder vaak buikpijn, indigestie en misselijkheid veroorzaakt dan die medicijnen. Maar het is minder duidelijk dat het middel het risico op ernstiger problemen vermindert, zoals maagdarmbloedingen en perforatie.
Het is niet effectiever. Hoewel sommige mensen beter reageren op een NSAID dan op een ander, is er geen bewijs dat Celebrex voor de gemiddelde persoon de pijn verlicht of ontstekingen doeltreffender vermindert dan andere verwante middelen. En veel mensen kunnen voldoende verlichting krijgen van de niet-NSAID pijnstiller acetaminophen (Tylenol en generiek). Hoewel dit middel ernstige leverschade kan veroorzaken, vooral bij hoge doses of bij mensen die veel drinken of een bestaande leverziekte hebben, levert het niet dezelfde risico’s op voor het hart of de darmen als NSAID’s.
Het is duurder. celecoxib, dat alleen op recept verkrijgbaar is, kost al gauw 130 dollar of meer per maand voor een standaarddosis, vergeleken met ongeveer 25 dollar voor de generieke, vrij verkrijgbare versies van acetaminophen, ibuprofen, of naproxen.