Native Bow Woods

Pip Bickerstaffe bekijkt de verschillende inheemse houtsoorten in Groot-Brittannië die gebruikt kunnen worden voor het maken van strijkstokken, en de voordelen, nadelen, en kenmerken van elk

Ik begon met het maken van bogen toen ik nog op school zat, ik begon met boogschieten toen ik zeven was, en sindsdien is het hier gekomen, meer dan 50 jaar later, met zo’n 20.000 bogen die ik zelf en met mijn collega’s bij Bickerstaffe Bows heb gemaakt. Voordat ik het bedrijf oprichtte, had ik enkele honderden bogen gemaakt in een breed scala van ontwerpen van veel verschillende materialen. Sommige waren recurve-bogen, compound-bogen en glasvezel-ondersteunde platte bogen, maar ook veel verschillende soorten houten bogen.

In een carrière als boogmaker die 20 jaar commerciële productie beslaat en bijna net zo lang experimenteel aan mijn eigen werk, heb ik veel geleerd over boogontwerpen, houtsoorten van bogen, en wat wel en niet werkt. Ik zal mijn handen in de lucht steken voor vele mislukte projecten waar dingen niet werkten zoals ik had gehoopt, maar met elke ramp kwam een nieuwe inkeping op de schaal van ervaring omdat een nieuwe les werd geleerd.

Dus de volgende informatie is hard bevochten, door zowel onderzoek als praktische ervaring. Het is niet eenvoudig om uit te vinden hoe bogen in de oudheid werden gemaakt, maar naarmate je meer leert over de manier waarop hout werkt en reageert, kun je vrij veel afleiden, en het summiere bewijsmateriaal dat er is, lijkt mijn eigen bevindingen te ondersteunen. Dus als u het volgende artikel doorleest, zult u misschien ontdekken dat wat ik zeg niet overeenstemt met wat u misschien hebt gehoord. Ik heb altijd de neiging gehad op mijn hoede te zijn voor de bron van welke informatie dan ook – tenzij je de geschiedenis en ervaring kent van de man die je iets vertelt, weet je niet wat te vertrouwen is en wat niet. Zo ook, pas op voor het internet. Het wordt bevolkt door veel mensen die veel te zeggen hebben en veel meningen, maar zelden veel, of zelfs geen, echte ervaring. Van wat ik heb gezien, besteden de mensen die echt weten waar ze het over hebben niet veel tijd aan internetfora en dergelijke – ze hebben het meestal te druk voor dergelijke bezigheden!

Er is een groot aantal houtsoorten in het Verenigd Koninkrijk waarvan strijkstokken kunnen worden gemaakt. Sommige werken beter dan andere, maar weinig zijn spectaculair in termen van prestaties of levensduur.

Dit is in wezen te wijten aan één simpele factor, ons warme, vochtige, maritieme klimaat. De amateur-bogenbouwer kan in dit land gemakkelijk hout vinden om mee te werken, maar geen enkele inheemse boomsoort zal bogen voortbrengen die spectaculair goed presteren of lang meegaan. Hoe zwaarder de boog, hoe korter de levensduur en weinig of geen bogen van deze houtsoorten zullen voldoen aan het moderne concept van een garantieperiode. Er zijn altijd uitzonderingen, maar de normale, waarschijnlijke ervaring zal geen boog zijn met een lange levensduur en hoge prestaties, van welke kwaliteit of consistentie dan ook.

Taxus
Het hout dat het meest wordt geassocieerd met de lange boog is taxus, dat in de hoogtijdagen van de lange boog als oorlogswapen jarenlang in enorme hoeveelheden werd ingevoerd. Maar afgezien van eenvoudige, lichtgewicht bogen met een korte levensduur, is de Engelse taxus over het algemeen geen goed hout voor de longbow.
De redenen zijn simpel: in ons warme, natte klimaat hebben we geen duidelijk afgebakende seizoenen, wat betekent dat wanneer een boom in het voorjaar als het ware “wakker wordt”, hij een groeispurt maakt en zacht, vroeggroeiend hout produceert. Aangezien het weer van maart tot juni, juli en augustus vochtig kan zijn, kan deze snelle vroege groei bij een inheemse taxusboom een groot deel van de jaarlijkse groei uitmaken, waarbij tegen het eind van het groeiseizoen een dunne, harde, late groeiring wordt aangelegd.
Het hout van de vroege groei is zacht en flexibel, maar wordt brozer naarmate het droogt en seizoen wordt, en omdat het zo breed is, zal het waarschijnlijk bezwijken bij afschuiving tussen de hardere, stijvere late groeiringen.
Het resultaat hiervan is dat je een boog met een D-doorsnede kunt maken van hout dat bijna groen en nog tamelijk nat is. Het hout is nu nog soepel, maar als het droogt, wordt het harder en stijver. De boog zal zwaarder worden en naarmate dit proces voortduurt, zal de boog brozer worden. Als de boog overleeft zonder uit vorm te raken als het hout blijft drogen, zal het weer gewicht verliezen, en dan aanmaakhout worden als het uiteindelijk in stukken van bruikbare grootte breekt.
Eerdere samenlevingen wisten hoe ze onze inheemse houtsoorten moesten gebruiken, en konden relatief snel een boog maken die geschikt was om mee te jagen, en in de loop van de volgende paar weken kon de schutter hem gebruiken en er wild mee vangen om het gezin van te voeden, en als de boog brak kon hij helpen het vlees te koken terwijl hij een andere boog maakte voor toekomstig gebruik.
Dus hoewel van Engelse taxus bogen kunnen worden gemaakt, zouden ze alleen geschikt zijn als tijdelijke jachtboog. Bogen van Engelse taxus zijn geen doelboog of oorlogsbogen, en zijn dat ook nooit geweest.

Wych Elm
Het was algemeen bekend dat de Welsh bogen maakten van wych elm, met korte, stevige bogen die effectief waren in de strijd als guerrilla wapen. Wat minder bekend is, is dat deze bogen breedarmige, platte bogen waren, en geen D-vormige handbogen. Ze werden op dezelfde manier gemaakt als Engelse taxusbogen van ongerijpt groen hout, met dezelfde korte levensduur en hetzelfde eindresultaat.
Het is onwaarschijnlijk dat deze bogen een buitensporig trekgewicht zouden hebben gehad, waarschijnlijk niet meer dan 70 pond of zo toen ze voor het eerst werden gemaakt. Dit zou iets toenemen naarmate ze droogden en brozer en knapperiger werden, en dan zouden ze verder drogen, gewicht verliezen en voor lange tijd dramatisch falen.

Ash
Ash is een andere bekende boeghoutsoort uit de geschiedenis, maar net als bergiep maakte het een veel betere breedarmige platte boog dan een D-sectie lange boog. Essenhout is een ringporeus hardhout, en het hout van de vroege groei is grof en vezelig, terwijl het hout van de late groei harder en sterker is.
In tegenstelling tot taxus en bergiep heeft essenhout er baat bij om een aantal jaren op de juiste wijze te worden gekruid en aan de lucht te worden gedroogd, waardoor het een stabiel hardhout wordt dat redelijk goed werkt met scherp gereedschap.
Dat gezegd hebbende, hoewel het een plausibele boog zal maken van een gemiddeld gewicht, tot misschien 70 pond of zo, is het vatbaar voor het ontwikkelen van drukscheuren op de buik. Een boog gemaakt van spinthout als achterhout en kernhout als buik is een betere boog, maar essenhout produceert niet veel kernhout, dus dit is niet altijd een gemakkelijk verkrijgbare optie, zeker niet in het verleden.
Het meeste essenhout dat verkrijgbaar is bij houthandelaren is Amerikaans wit essenhout, dat nogal verschilt van Europees essenhout. Hoewel er bogen van kunnen worden gemaakt, zijn ze niet zo goed als die van Europees essen, en van dit hout kunnen beter pijlstokken dan bogen worden gemaakt.

Haagdoorn
Het wordt meestal niet als hout beschouwd, maar van meidoorn kunnen behoorlijke boomstammen van een meter of vier worden gemaakt, en als het redelijk recht gegroeid is zonder al te veel kleine speldenknoesten, kan er een respectabele platte boog van worden gemaakt. Het hout is tamelijk hard, mits goed gekruid, en de nerfstructuur is strak en behoorlijk in elkaar verweven.
Ik heb bogen met een D-doorsnede gezien die van meidoorn waren gemaakt, en hoewel ze werkten, hadden ze de neiging te mislukken bij het samendrukken en de snaar te volgen. Beide problemen kunnen worden vermeden door de latten breder en dunner te maken, ergo een platte boog is veel beter dan een D-vorm.

Apple, Pear, Cherry
De meeste Engelse fruithoutsoorten kunnen bogen maken. Deze zullen niet per se spectaculair zijn, maar zullen een bruikbare stok zijn die een pijl kan schieten. Ook hier is de kans veel groter dat een breed gelambriseerde platte boog goed presteert en redelijk lang meegaat.

Laburnum
Laburnum is een ongebruikelijke houtsoort voor bogen, en zolang je een fatsoenlijke maat en lengte van recht gegroeid hout kunt vinden, heb je de basis voor een fatsoenlijke boog. Je kunt het gelige spinthout als rug gebruiken, zoals je dat met taxus zou doen, bewerkt tot een enkele jaarlijkse groeiring, en het donkerdere, groenbruine kernhout als buik.
Nu de verrassing: je kunt een D-sectie Engelse longbow maken met laburnum en hij zal redelijk goed presteren en lang meegaan, in trekgewichten tot misschien 55-60lbs. Het loont om de boog iets ’te lang’ te maken voor de treklengte, in plaats van te kort, en hij zal goed presteren met lichtere, meer delicate maar stijve ledematen. Dit hout kan ook worden ondersteund met essen- of hickoryhout, en wanneer het wordt gelamineerd met een purperhartkern is het een aantrekkelijke, kwaliteitsvolle lange boog. Het is echter gevoelig voor het volgen van de snaren.

Voor de enthousiaste amateurboogbogenbouwer zijn er dus verschillende inheemse houtsoorten om mee te werken die een nuttige leerervaring mogelijk maken tegen matige kosten. Vrienden worden met een boomchirurg kan zijn vruchten afwerpen!

Als je veel van de oude boogschietboeken leest, zul je een aantal houtsoorten vinden die veel worden gebruikt, en hoewel niet al deze houtsoorten gemakkelijk verkrijgbaar zijn, zijn er genoeg om betrouwbare strijkstokken van goede kwaliteit te maken. Als u geïnteresseerd bent in het maken van gelamineerde longbows, zal de juiste kwaliteit van hickory, esdoorn en essen de bogen ondersteunen, en er zijn tal van houtsoorten die kunnen worden gebruikt, waaronder purperhart, groenhart, satijnhout, en pau amorello, om er een paar te noemen. Voor buighout zijn de keuzes veel beperkter, en citroenhout en osage zijn zeker twee van de beste, met osage als de koning van de booghoutsoorten.

Nu een waarschuwing – alle hardhoutsoorten die vandaag de dag beschikbaar zijn, waren ook beschikbaar toen deze boeken werden geschreven, maar de reden dat je geen houtsoorten als bubinga gebruikt ziet voor het maken van longbows is simpelweg omdat het totaal ongeschikt is. Ipe zal kort werken voordat het compressieproblemen ontwikkelt, na misschien 6-12 maanden, of 18 maanden, op zijn best. Bamboe heeft geen historisch precedent voor gebruik in Engelse longbows, terwijl het in het verre oosten veel werd gebruikt. Wat niet algemeen wordt gewaardeerd is dat er ongeveer 600 soorten bamboe zijn. Ongeveer vijf of zes van die soorten hebben een historisch precedent als goed materiaal voor bogen.

Je hebt misschien gehoord dat tonkin riet als goed materiaal kan worden gebruikt, maar tonkin riet omvat misschien wel 400 verschillende bamboesoorten, aangezien het verwijst naar een gebied waar bamboe wordt geoogst, niet een specifieke soort. De meeste van deze bamboesoorten zijn goed genoeg om splitriet vishengels van te maken, maar geen bogen. U zult zien dat bamboe in tuincentra verkocht wordt voor het maken van windgongen en andere tuinornamenten, wat waarschijnlijk de beste toepassingen zijn omdat het tuincentrum één specifieke eis heeft voor de bamboe die zij kopen – de goedkoopste. Ik zou niet aanraden om dit soort bamboe te gebruiken voor het maken van een boog.

Ik heb gehoord van mensen die terrasplankhout gebruiken voor het maken van bogen, aangezien verschillende soorten hardhout worden gebruikt voor het maken van terrasplanken, maar een woord voor de onwetenden. In de houthandel wordt hout gesorteerd, het hout van de hoogste kwaliteit gaat naar de meubelmakerij en andere hoogwaardige toepassingen als exotisch hardhout. Onderaan de lijst van toepassingen voor hout staan bouwmaterialen, en dan helemaal onderaan, vlonders voor de tuin. Wees voorzichtig met waar je je hout vandaan haalt, maar verder kan het experimenteren met het maken van je eigen bogen met inheems hout zowel kosteneffectief als lonend zijn.