Sociaal roken: Is af en toe een sigaret schadelijk voor uw gezondheid?

Het zijn feestdagen, dus velen van ons feesten wat meer dan gewoonlijk.

Dit betekent meer eten, meer drinken, meer late nachten en voor sommigen betekent dit misschien ook af en toe een sigaret roken.

Maar hoe erg is het om af en toe te roken?

Het idee dat af en toe roken geen kwaad kan, is een gevaarlijke mythe, zegt professor David Currow van het kankerinstituut NSW.

Sociale rokers zien zichzelf vaak niet als rokers, zegt hij, dus geloven ze niet dat gezondheidswaarschuwingen over roken op hen van toepassing zijn.

Maar het komt erop neer dat elke sigaret je lichaam blootstelt aan schadelijke chemicaliën.

“Er is geen veilig niveau van roken. Bovendien tellen de negatieve gezondheidseffecten zich gedurende je hele leven op,” zei hij.

Simon Chapman, emeritus hoogleraar aan de School of Public Health van de Universiteit van Sydney, zei: “Het roken van een klein aantal sigaretten, zeg minder dan vier per dag of een keer per week, verhoogt je risico.

“Niet in die mate als wanneer je 30 sigaretten per dag zou roken. Maar vergeleken met iemand die niet rookt, houdt iedereen die vier sigaretten per dag rookt of zelfs minder, zichzelf voor de gek dat hij geen extra risico loopt.”

Onmiddellijke effecten

Zodra je een trekje van een sigaret neemt, zijn er veranderingen in je lichaam, waaronder:

• Je voelt je misschien meer ontspannen, maar je bloeddruk en hartslag beginnen te stijgen.
• Uw hart begint anders te pompen, en de bloedstroom naar de haarvaten neemt af.
• Het gehalte aan een giftig gas, koolmonoxide, neemt toe in uw bloedbaan. Dit betekent dat er minder zuurstof de hersenen, spieren en andere organen bereikt.

• De piepkleine vingervormige trilhaartjes die je luchtwegen vrijhouden van slijm en vuil, worden ‘verdoofd’ door de chemicaliën in de rook en doen hun werk dus niet meer zo goed.

Minder roken, minder kanker?

Zelfs als u maar af en toe rookt, staat u toch bloot aan risico’s op de lange termijn.

Naast longkanker zijn er nog minstens 13 andere kankersoorten die met roken in verband worden gebracht.

Roken beschadigt het DNA in cellen, ook in belangrijke genen die u tegen kanker beschermen.

Het is waar dat hoe meer je rookt, hoe meer DNA-schade of mutaties je veroorzaakt.

“Maar het is niet je cumulatieve totaal van 40.000 mutaties dat je kanker garandeert. Het gaat erom dat je de juiste combinatie van mutaties hebt,” zei professor Curnow.

“Dus je rookt misschien minder dan de persoon naast je, maar je kunt toevallig de genen treffen die ervoor zorgen dat je longkanker krijgt of een van de vele andere vormen van kanker.”

Een tot vier sigaretten per dag verdrievoudigt al bijna je kans om aan longkanker te overlijden.

En sociaal roken is bijzonder slecht voor je hart, net zo slecht als gewoon roken, zo lijkt het.

Studies hebben aangetoond dat lichte rokers en rokers met tussenpozen bijna evenveel risico op hartziekten hebben als mensen die dagelijks roken, aldus professor Currow.

Diepkleine bloedvaatjes die van vitaal belang zijn om je hart gezond te houden, raken beschadigd door roken, zegt hij. Schade aan diezelfde minuscule bloedvaatjes draagt ook bij aan erectiestoornissen bij mannen.

“We weten dat deze bloedvaten kwetsbaar zijn voor beschadiging bij blootstelling aan een ongelooflijk laag aantal sigaretten,” zei hij.

Een enkele sigaret is ook verbonden met een groot aantal andere ziekten: staar, verminderde vruchtbaarheid, een verhoogde kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en zwakke botten, zo bleek uit een overzicht van verschillende studies.

Gladde helling

De directe gezondheidseffecten zijn echter maar een deel van het probleem met sociaal roken.

Omdat roken zeer verslavend is, kan “een beetje” roken maar al te gemakkelijk overgaan in meer roken.

Niet-dagelijkse rokers die meer dan drie pakjes per maand roken, hebben na 14 jaar evenveel kans om nog steeds te roken als dagelijkse rokers, aldus professor Currow.

Hij merkt op dat veel sociale rokers ‘comazuipen’ als ze toch roken, in plaats van slechts een sigaret of twee te roken.

“Op dit moment hebben we geen manier om te weten hoe snel iemand verslaafd zal raken aan nicotine, totdat het gebeurd is, wanneer ze verslaafd zijn geraakt,” zei hij.

Hij gelooft dat de enige veilige strategie is om helemaal niet te roken.

Professor Chapman is het daarmee eens.

“Negentig procent van de rokers heeft er spijt van dat ze ooit zijn begonnen. Het aantal dat zegt: ‘Ja, ik hou van roken. Ik ken de risico’s en ik wil niet stoppen’, is waarschijnlijk minder dan 1 op de 10,” zei hij.

Hoewel het aantal rokers een neerwaartse trend vertoont, is het onduidelijk of het aantal sociale rokers in Australië aan het veranderen is.

Uit de National Drug Strategy Household Survey (2016) bleek dat van de Australiërs ouder dan 14 jaar 12,2 procent dagelijks rookte, 1 procent rookte wekelijks en nog eens 1 procent rookte minder dan wekelijks.

De shisha-cafetrend

Een relatief recente vorm van sociaal roken is wanneer mensen samenkomen om tabak te roken in shisha’s of waterpijpen, ook wel bekend als hookah-pijpen.

De praktijk, die in sommige Arabische landen is ontstaan, heeft in Australië enkele jaren geleden een hoge vlucht genomen, aldus professor Currow.

Er zijn nu shisha cafés en hookah lounges waar mensen samen roken, soms met dezelfde shisha, zei hij.

Soms wordt de rook op smaak gebracht door een stuk fruit, zoals een mango of ananas.

“Maar een uur sociaal roken met een shisha staat gelijk aan 50 of 100 sigaretten. Je kunt er in korte tijd heel erg aan worden blootgesteld.”

Ermee stoppen

Het goede nieuws is dat zodra we stoppen met roken, je lichaam zich begint te herstellen.

Binnen 12 uur na je laatste sigaret is het koolmonoxidegehalte in je bloed veel lager en na een jaar is het risico op coronaire hartziekten de helft van wat het ooit was als roker.

Als je voor je 35e stopt, is je levensverwachting ongeveer gelijk aan die van iemand die nooit heeft gerookt.

Als u een sociale roker bent die wil stoppen, kan het helpen om vrienden te vragen u te ontmoedigen om in sociale situaties te roken.

Even minderen met alcohol kan ook helpen voor sommige sociale rokers, die de neiging hebben meer te roken als ze drinken.

En u kunt ook denken aan de mensen om u heen die de rook moeten inademen die u in sociale situaties uitademt. Uit onderzoek blijkt dat dit voor sociale rokers een sterkere motivator is om te stoppen dan voorlichting over de gezondheidseffecten op jezelf.

“Sociale rokers zeggen: ‘Ik ben niet verslaafd’. Als dat echt zo is, stap er dan van af”, aldus professor Currow.

Als je merkt dat je er moeite mee hebt om ervan af te stappen, is er hulp beschikbaar.