Southern Fried Science

Sarah Keartes is een wetenschapsblogger die mariene biologie en journalistiek studeert aan de universiteit van Oregon. Ze is een zelfverklaarde Attenborough wannabe, en een allround haaienjunkie. Ze is toegewijd aan het onderzoeken van nieuwe middelen om oceaanvoorlichting te bevorderen via wetenschapscommunicatie.

Tweede string. Bijna beroemd. Runner up. We hebben het allemaal wel eens meegemaakt – gracieus uitgezwaaid en de BAMF in ons gestopt. Ik heb het over de gemiste, de vergeten, de minder-dan-top honden (of in dit geval, vissen). Dat was het lot van deze tien waterbewoners, die opkeken naar het podium van de “Top Tien Vreemdste Vissen ter Wereld” lijst van vorige maand.

Zwem gewoon door, mijn gevinde vrienden, ik heb jullie gedekt. Ze zijn misschien niet de meest klonterige, de meest tandeloze, of de meest dreigende, maar voor deze wezens is vreemd natuurlijk. Ter ere van hen is het tijd voor de tweede ronde: de top tien van raarste vissen ter wereld.

1) Zonnevis

Hoe deze reusachtige homp mafkees van de lijst is weggelaten, is een raadsel. Met grote exemplaren die een verticale diameter van 2 meter kunnen bereiken en een gewicht van meer dan 2.000 kilo is de maanvis (Mola mola) de zwaarst bekende beenvis ter wereld. Deze schubloze reus, die meer weg heeft van de Hindenburg dan van een pelagische vis, is bedekt met een dikke elastische huid die meer dan 40 verschillende parasieten herbergt – zoveel, dat sommige van hun parasieten hebben.

Een enkele vrouwelijke zonnebaars kan tot 300 miljoen eieren per broedsel produceren. Je hebt me gehoord. Drie. Honderd. Miljoen. Daarmee staat de soort stevig in het Guinness Book of World Records. Bij het uitkomen, lijken de miljoenen mini-mola (squee!) heel weinig op hun volwassen tegenhangers. Met een primordiale staartvin, brede borstvinnen en stekels op het lichaam, lijken de larven van de zonnevis veel op hun tetraodontiformes verwant, de kogelvis. Tijdens hun ontwikkeling krult de staartvin naar binnen, en de clavus (die vreemde achterpoot) wordt gevormd door verlengstukken van de rug- en anaalvinstralen.

Miljoenen baby’s, complete lichaamsrevisie, parasieten voor dagen, check. Niet vreemd genoeg? Gooi wat snavel op die vis. Zonnebaarzen gebruiken hun vergroeide bek samen met krachtige zuigkracht om prooien in hanteerbare stukken te manipuleren, en laten faryngeale tanden, klauwachtige platen in hun keel, het kauwen voor hun rekening nemen.

2) Puntige zaagvissen

Oh, dit oude ding? Het is gewoon mijn mesvormige rostrum met 18-22 paar laterale tanden – niets bijzonders. Deze vraagt om een geval van “WTF, evolutie?” De puntige zaagvis (Anoxypristis cuspidata), ook bekend als de “knifeet” of “smalle” zaagvis is een van de vreemdst uitziende vissen in de wereld. De tanden op zijn snuit worden niet gebruikt om te kauwen, maar eerder als spoorzoeker en wapen.

De zaag is bedekt met minuscule ampullaire poriën, waarmee de zaag elektrische velden kan opvangen die door vissen en andere prooien worden geproduceerd. Eenmaal gelokaliseerd, wordt de “zaag” een lang zwaard dat wordt gebruikt om hun doelwit te verdoven en te doorboren. Sommige soorten zaagvissen kunnen zelfs zo krachtig snijden dat ze hun prooi volledig afsnijden. Het lijkt erop dat de kleine kwal niet de enige “Koningsmoordenaar” in de zee is.

3) Zeepaard

Van zwaarddragend, naar sierlijk? Denk nog eens na. Zeepaardjes zijn in feite vissen, en zijn in feite ninja’s. Hun geslachtsnaam, Hippocampus komt van het griekse woord Hippos dat “paard” betekent en Campus dat “zee-monster” betekent. Oké, kleine paardenmonsters, dat is eenvoudig genoeg, maar er is niets eenvoudigs aan hen.

Als het om vreemde aanpassingen gaat, zijn zeepaardjes een evolutionaire ratjetoe. Hun ogen bewegen onafhankelijk, met hun lange buisvormige snuit kunnen ze onopgemerkt hun prooi besluipen en met een buikzakje kunnen de mannetjes levend baren. Alsof dit nog niet genoeg is voor een kleine vis, verbergen zeepaardjes nog een interessante aanpassing in hun grijpstaart: superkracht.

De staart van zeepaardjes bestaat uit zesendertig benige segmenten. Elk segment bestaat uit vier L-vormige hoekplaten die door kleine gewrichten met elkaar zijn verbonden. Wanneer ze aan druk worden blootgesteld, bijvoorbeeld door de verpletterende bek van een zeeschildpad, kunnen de botplaten dankzij deze gewrichten vrij over elkaar heen glijden en draaien zonder beschadigd te raken, zoals bij een Hoberman-bol. De botten in de staart kunnen met bijna 60% van hun oorspronkelijke breedte worden samengedrukt, voordat er permanente schade aan de ruggengraat ontstaat. Sorry, Tony Stark, zeepaardjes droegen een Iron Man harnas voordat het cool was. Dus hip.

4) Pacific Barreleye

Als diepzeevissen is de Pacifische Barreleye (Macropinna microstoma) vrij normaal. Hij bezit veel van de klassieke kenmerken van een vis: schubben, borst- en staartvinnen, doorzichtige kop, neusgat-ogen-wacht, wat?

Dat klopt. Deze ongelooflijke diepzeevis huist zijn kop in een met vloeistof gevuld doorzichtig schild. De donkere vlekken die je boven de mond van de vis ziet, zijn eigenlijk capsules waarin de reukorganen van de vis zitten, net als onze neusgaten. De echte ogen, die worden gemarkeerd door groene bolvormige lenzen, zijn enorm lichtgevoelig en worden beschermd door vloeistof in het schild.

Dankzij deze omhoog gedraaide ogen kan de barreleye vage schaduwen boven zijn hoofd opvangen, maar hoe kan hij dan prooien voor zijn mond zien? Rotatie. Als de vis van een horizontale naar een verticale positie overschakelt, draaien de ogen binnen het schild en blijven gericht op het doel, waardoor hij kleine prooien kan oppikken, of zoals hier te zien is, kan voorkomen dat hij gevangen wordt.

5) Ocellated Icefish

Yoo-hoo! Lijstjesmakers! Jullie zijn iets vergeten. *Helder bloed.

Elke vis die inheems is in de Zuidelijke Oceaan, een van de meest extreme omgevingen ter wereld, is voorbestemd om bizarre dingen te doen. Bij de ocellulaire ijsvis (Chionodraco rastrospinosus), komt de klap in de vorm van doorzichtig bloed.

Het bloed van de vis mist hemoglobine, een eiwit dat in de rode bloedcellen van alle andere gewervelde dieren zit. Hemoglobine geeft zuurstofrijk bloed niet alleen zijn rode kleur, maar werkt ook als een middel dat zuurstof transporteert en afgeeft aan de spieren en organen die het nodig hebben. De ocellulaire ijsvis kan zonder dit belangrijke eiwit functioneren omdat bij koude temperaturen zuurstof gemakkelijker oplost in het plasma (het vloeibare bestanddeel van bloed), dat op zijn beurt door de spieren wordt geabsorbeerd.

De ijsvis heeft ook een indrukwekkend bloedvatenstelsel dat het bloed vijf keer sneller rondpompt dan de gemiddelde vis. Dit kan bijdragen aan het vermogen van de vis om te overleven zonder hemoglobine, maar de oorsprong van deze vreemde eigenschap blijft een mysterie.

6) Schaapskop

Okee internets, jullie willen een tandachtige vis? Je hebt een tandachtige vis, alleen heeft deze een mooier stel tanden dan ik.

“Een volgroeide volwassen schaapskop heeft goed gedefinieerde snijtanden vooraan in de kaak, en kiezen in drie rijen in de bovenkaak en twee rijen in de onderkaak,” aldus Becky Crew, wetenschapschrijfster uit Sydney.

Net als bij mensen (en andere omnivoren) stelt deze combinatie van tanden de blauwkopvis (Archosargus probatocephalus) in staat zich tijdens zijn ontwikkeling te voeden met een veelheid aan verschillende prooidieren. Dit is vooral nuttig voor een vis die zich vrijelijk verplaatst van zout, naar brak, naar zoet water. Van het opslurpen van wormen, tot het verpletteren van de schalen van schaaldieren, deze vis is klaar om in meerdere habitats te nomnomnom.

7) Stimpson’s (Nopili) grondel

Over vissen die van zout naar zoet water gaan gesproken, wat dacht je van een vis die met zijn bek tegen muren opklimt?

De stimpson’s grondel (Sicyopterus stimpsoni) is de “Prins van Perzië” onder de gobioïde vissen. Veel soorten grondels, afkomstig van de Hawaïaanse eilanden en de Society Islands, beklimmen watervallen van tientallen meters hoog, maar de stimulpson’s grondel gaat nog een stapje verder.

Door middel van voortbeweging, bekend als “kruipen”, kan deze vis ter grootte van een vinger watervallen van wel 100 meter (ongeveer 30 verdiepingen) beklimmen.

“Voor een mens zou het hetzelfde zijn als een marathon van 42 kilometer afleggen, maar dan klimmend tegen stromend water op een verticale rotswand,” vertelde onderzoeker Richard Blob aan Livescience.

Het is allemaal mogelijk dankzij een kenmerkende mondzuiger die zich ontwikkelt als de mond van een eindstand naar een subterminale stand verschuift. We hebben het hier over een schedel metamorfose in slechts twee dagen. Ik bedoel. Kom. On.

8 ) Zoetwater Zweepstraal

De zoetwaterzweprik (Himantura dalyensis, voorheen Himantura chaophraya) is een van de grootste zoetwatervissen ter wereld, en een van de grootste mysteries. Deze magnifieke reuzen kunnen een lengte bereiken van ongeveer 2 meter van neus tot staart. Om het in perspectief te plaatsen: de gemiddelde hoogte van een muur in een huis in de Verenigde Staten is 2 meter.

Riantse zweepstaartroggen bewonen de zandbodem van riviermondingen en grote rivieren in Thailand, Borneo, Nieuw-Guinea en Noord-Australië, en net als onze vriend de zaagvis gebruiken ze een elektrosensorisch systeem om de rivierbedding af te speuren naar prooi.

Er is weinig bekend over dit etherische schepsel, en meer onderzoek is nodig om zijn habitat gebruik en eisen, biologische parameters, en de belangrijkste bedreigingen vast te stellen, zodat de inspanningen voor het behoud kunnen worden verbeterd.

9) Candiru

Nou kan ik (in goede morele staat) met een lijst van vreemde vissen komen zonder de beruchte “penisvis” op te nemen? Ik denk het niet.

De candiru (Vandellia cirrhosa), of vampiervis, komt oorspronkelijk uit de Amazone en de Oranoco-rivieren in Zuid-Amerika en is misschien wel het beruchtste lid van de familie Trichomycteridae.

De kleine parasitaire meerval heeft een vraatzuchtige honger naar bloed, en zal vaak andere vissen parasiteren door de kieuwkamer binnen te gaan om zijn honger te stillen. Dit is waar we in de problemen komen. Om de kieuwspleten te vinden, jaagt de candiru op stromen stromend water, die uit de kieuwen komen – stromen die niet veel verschillen van de stromen die ontstaan wanneer naakte mensen (en niet alleen mannen, let wel) in het water urineren.

Wanneer een stroming is gevonden, zwemt de candiru omhoog en in de beschikbare doorgang (of het nu de kieuwholte van een vis is, of de urinebuis van een mens, of een ander dier). Eenmaal binnen steekt hij korte stekels uit zijn kieuwdeksels die de vis op zijn plaats houden, terwijl hij naaldachtige tanden gebruikt om een incisie te maken, en zich vol te gieten met bloed.

10) Papegaaivissen

Ja, ik weet dat ze papegaaivissen in de oorspronkelijke lijst hebben opgenomen. Maar terwijl ze het papegaaislijm benadrukten, vergaten ze een smakelijk stukje papegaaivisinformatie dat een tweede vermelding rechtvaardigt…

Papegaaivisafval bestaat grotendeels uit kleine korreltjes hard koraal, die naar de oceaanbodem zinken en het substraat aanvullen. Met andere woorden? Ze poepen zand. Heel veel zand, tot een ton per vis, per jaar. En dit is niet zomaar zand, maar het prachtige, ongerepte, tropische, eiland-achtige, ermagerd-roll-in-het-witte zand.

Een beetje stof tot nadenken voor de volgende keer dat je de kleine parasol uit je drankje haalt op een tropische bestemming. Dat strand waar je op ligt? Nou, iedereen poept, zelfs rare vissen.

Update: Deze post inspireerde