Temper Tantrums, Leeftijden 3 tot 6

Waarom heeft mijn kind driftbuien?

Sommige peuters en kleuters hebben dezelfde driftbuien als peuters en kleuters: omdat ze uitgeput, hongerig of bang zijn. Maar op deze leeftijd is het waarschijnlijker dat je kind je gezag wil testen of je wil manipuleren. Dit is geen kritiek op je opvoedingsvaardigheden of een teken dat hij een opstandige tiener zal worden; het is een normaal onderdeel van zijn ontwikkeling en groeiende onafhankelijkheid. Door u af en toe uit te dagen, probeert hij misschien meer te weten te komen over hoe u op conflicten reageert, beslissingen neemt en gezag deelt.

Sommige driftbuien worden in verband gebracht met ontwikkelingsproblemen, zoals vertraagde taalvaardigheid of gehoor- of gezichtsproblemen. Ernstige stress, echtscheiding van de ouders, het overlijden van een ouder of andere emotionele problemen kunnen ook leiden tot driftbuien. Een kinderarts kan u helpen dit soort problemen te beoordelen.

Ben ik de oorzaak van de driftbuien van mijn kind?

Het kan zijn dat u dat bent. Maar zelfs als dat zo is, moet uw kind nog leren zichzelf onder controle te houden.

Onrealistische verwachtingen en starre regels kunnen kinderen het gevoel geven dat ze gevangen zitten; driftbuien kunnen een teken zijn dat u te veel druk op uw kind legt. Maar te weinig regels en een schema dat je zelf opstelt, kunnen ook voor problemen zorgen. Als je te laat bent met een dutje of maaltijd, wordt hij onzeker en ongerust, en barst zijn angst los.

Als je driftbuien in het verleden hebt genegeerd of hebt toegegeven om de vrede te bewaren, leer je nu dat het probleem niet zomaar wegsmelt. Je moet omgaan met wat er aan de hand is en je kind leren hoe het zich kan uiten zonder te ontploffen.

De jaren van 3 tot 6 jaar zijn een emotioneel turbulente tijd. Uw kind kan heen en weer slingeren tussen uitersten: Hij wil meer onafhankelijkheid, maar hij lijdt aan verlatingsangst. Het is nu belangrijker dan ooit dat je kalm blijft als er iets misgaat, dat je problemen consequent aanpakt en dat je medelevend bent als je kind een uitbarsting heeft.

Zijn er verschillende soorten driftbuien?

Ja. Hier zijn een paar scenario’s:

• Vermoeidheids- of frustratietantrums. Hij heeft honger, is moe, of is in de war door iets wat hij aan het doen is. De woede bouwt zich op en mondt uiteindelijk uit in huilen en schoppen. Uw reactie: Geef uw kind een dutje of een snack. Als hij gefrustreerd is, probeer hem dan te kalmeren. Vraag hem uit te leggen wat er mis is, leef met hem mee (“Goh, dat computerspel is zeker moeilijk!”), en moedig hem aan of bied hem hulp aan. Als de taak te moeilijk is, laat hem dan even stoppen en iets anders doen.
• Aantrekkingswoede of veeleisende driftbuien. Je kind wil dat je met hem speelt, ook al heb je gasten te eten. Of hij zegt dat je die reusachtige opgezette dinosaurus voor hem moet kopen – nu meteen. Jouw antwoord: Zeg gewoon nee. Je kind zal misschien huilen, schreeuwen en op de grond stampen. Lach en zeg dat je van hem houdt. Zet hem op een veilige plek, laat hem zijn driftbui hebben, en bied aan om opnieuw te praten als hij rustiger is.
• Weigerings- of ontwijkende driftbuien. “Het is snack tijd!” kondig je aan; je kind zegt nee. “Tijd voor een uitstapje naar de winkel!” Weer, nee. Al snel heb je het gevoel dat je een ezel aan het opvoeden bent: Nee is het antwoord op alles wat je voorstelt, of het nu gaat om een bad, een oppas of bedtijd. Jouw antwoord: Doe het rustig aan. Laat je kind zijn tussendoortje overslaan als het niet erg is. Vermijd ook ja/nee-situaties door gewoon te zeggen wat er gaat gebeuren en uw kind een gezichtsreddende tip te geven. “Tijd om naar bed te gaan!” is abrupt. “Lieverd, nog 10 minuten tot bedtijd” geeft hem de tijd om zich aan te passen.
• Onrustige driftbuien. Deze schreeuwende en zwaaiende tentoonstelling kan plaatsvinden in een openbare plaats, zoals een restaurant of winkel. Uw reactie: Tenzij uw kind een woedeaanval heeft (zie hieronder), plaatst u hem alleen in een kamer en geeft u hem een time-out van twee tot vijf minuten. Als u niet thuis bent, neem hem dan mee naar buiten. Geef uw kind niet de kick om in een openbare ruimte uit zijn dak te gaan; leer hem dat hij geen aandacht van u of anderen krijgt door zich slecht te gedragen.
• woede-uitbarstingen. Uw kind verliest zowel fysiek als emotioneel de controle over zichzelf – hij schreeuwt, schopt en slaat uit. U denkt dat hij zichzelf of anderen iets zou kunnen aandoen. Uw reactie: Houd uw kind vast als hij dat toelaat. Vertel hem dat je hem vasthoudt totdat hij “smelt” en zichzelf weer onder controle heeft. Sommige kinderen zijn bang voor de intensiteit van hun eigen gevoelens. Wees het anker van je kind; zelfs als hij de controle kwijt is, verzeker hem dat jij dat niet zult doen.

Hoe kan ik de driftbuien van mijn kind stoppen zonder toe te geven?

Start eerst met het idee dat de driftbui van je kind te maken heeft met het feit dat hij het tegen jou opneemt. In werkelijkheid gaat het om een angstaanjagend gevoel dat hij niet kan beheersen. Ten tweede, probeer de situatie te bekijken vanuit het perspectief van je kind. Na jaren om 10 uur naar het park te zijn geweest, besluit hij vandaag misschien dat hij wil zeggen wanneer jullie weggaan. Laat hem. Geef hem de kans om eenvoudige beslissingen te nemen. Maak je geen zorgen over het behouden van je macht over hem; denk aan een relatie waarin je hem leert hoe hij goede beslissingen voor zichzelf kan nemen. In plaats van je door hem te laten manipuleren, laat je hem zien dat je sterk genoeg bent om het gezag te delen. Als je je kind af en toe met gratie toegeeft, laat je hem ook zien dat je zijn mening waardeert.

Houd een strengere lijn aan als je kind dingen wil die niet goed voor hem zijn. Hem af en toe zonder bad laten gaan is prima, maar je wilt niet dat hij helemaal niet meer in bad gaat. Hetzelfde geldt voor suikerhoudende snoepjes en duur speelgoed; geef te vaak toe, en je zult niet blij zijn met de resultaten.

Hoe kan ik er mee omgaan als de driftbuien erger worden?

Naarmate kinderen ouder worden, worden driftbuien luider, verstoren ze de orde en zijn ze moeilijker onder controle te houden. De beste strategie is nog steeds de strategie die u gebruikte toen uw kind nog een peuter was: Neem hem mee naar een rustige plek en laat hem zijn gevoelens uiten; praat later met hem over wat er is gebeurd en waarom.

Houd uzelf voor dat u niet boos wordt. Als je kind aan zijn vierde of vijfde jaar van driftbuien bezig is, denk je misschien dat als je hem laat zien hoe moe en overstuur je bent, hij zal beseffen hoe slecht hij zich gedraagt. Maar dat is niet zo. Fysieke of verbale agressie zal je kind alleen maar leren om agressief te zijn. Er is gewoon geen kortere weg dan het harde werk om je kind te leren hoe hij zijn emoties moet beheersen en hem te corrigeren als hij faalt.

Ook moet u geen ruzie maken met uw kind. Gezien de groeiende taalvaardigheid van uw kind, is het verleidelijk om hem uit een driftbui te praten. Maar dan verspil je je adem. Je kind is waarschijnlijk te overstuur om te luisteren, en in elk geval gaat het niet om de reep die hij wil dat je koopt – het gaat om zijn oncontroleerbare woede. Praat met je kind als de storm voorbij is en wijs hem erop wat hij anders had kunnen doen.

Zoek professionele hulp als de driftbuien van uw kind zichzelf of anderen schade berokkenen, als uw kind zijn adem inhoudt en flauwvalt, of als de driftbuien na het midden van het vierde jaar erger worden. Als de uitbarstingen ernstig zijn of te vaak voorkomen, kan uw kind een medisch, sociaal of emotioneel probleem hebben; uw huisarts of kinderarts kan u helpen uitzoeken wat er mis is.

Frances L. Ilg, M.D., Louise Bates Ames, Ph.D, Sidney M. Baker, M.D., Child Behavior: De klassieke handleiding voor kinderverzorging van het Gesell Institute of Human Development. HarperPerennial 1992.

American Academy of Pediatrics. HealthyChildren.org. Temperamentvolle driftbuien. http://www.healthychildren.org/English/family-life/family-dynamics/communication-discipline/pages/Temper-Tantrums.aspx