Three Strikes Law

California is een van de vele staten in het land met een Three Strikes wet. Deze wet, die zijn oorsprong vindt in honkbaltermen, is bedoeld als afschrikmiddel voor mogelijke recidivisten die overwegen om opnieuw een overtreding te begaan. Uiteindelijk verhoogt de Three Strikes wet de straffen die overtreders bij hun derde overtreding krijgen aanzienlijk als de eerste twee veroordelingen voor geweldsdelicten waren. Typisch zal de veroordeelde overtreder een verplichte straf krijgen die zwaarder is dan de straf zonder Three Strikes, vaak met de mogelijkheid van levenslang.

Een ineffectieve en destructieve wet

Veel studies hebben aangetoond dat de Three Strikes wet niet dient als afschrikmiddel voor de meeste potentiële recidivisten. Bovendien heeft de invoering van de wet geleid tot een enorme toename van de gevangenispopulatie in Californië, waardoor miljoenen dollars naar gevangenissen gaan in plaats van naar vitale instellingen zoals scholen, brandweerlieden en infrastructuur. Velen beweren ook dat de wet een enorme gezondheidslast heeft veroorzaakt voor de staat, die te maken heeft met de toenemende kosten van een ouder wordende gevangenisbevolking.

Veel voorstanders van Three Strikes beweren dat de wet verantwoordelijk is voor de afname van geweldsmisdrijven in Californië. Onderzoek heeft echter aangetoond dat de misdaadcijfers in Californië in een vergelijkbaar tempo zijn gedaald als in veel andere staten in het land, waaronder staten die geen Three Strikes-wetten hebben. Als Three Strikes de criminaliteit niet vermindert, doet deze wet niets anders dan de kosten van het Californische strafrechtsysteem verhogen. De wet legt levenslange gevangenisstraffen op voor kleine misdrijven, overvolle gevangenissen en maakt het moeilijk voor overtreders om voorwaardelijk vrij te komen.

Recente wijzigingen in Californië

In 2012 hebben de Californische kiezers Proposition 36 aangenomen, waarmee de Three Strikes-wet van de staat werd gewijzigd. Onder de vorige wet kon de derde overtreding een gewelddadig of niet-gewelddadig misdrijf zijn. Met de aanname van Prop. 36 kan de maximumstraf alleen worden opgelegd als de nieuwe veroordeling een “ernstig of gewelddadig misdrijf” is, of voor een licht misdrijf als de dader een moordenaar, verkrachter of kindermisbruiker is. Na de aanneming van de wet konden sommige gedetineerden die volgens de oude wet waren veroordeeld, de rechtbank vragen hun straf volgens de nieuwe wet te wijzigen. Destijds beweerden voorstanders dat de nieuwe bepalingen Californië tot 90 miljoen dollar zouden kunnen besparen. Kenneth Corley uit San Diego was de eerste gevangene die opnieuw werd veroordeeld en vrijgelaten onder Prop. 36 in 2012.

Three Strikes and the Wrongfully Convicted

California Innocence Project cliënt Daniel “Danny” Larsen werd ten onrechte veroordeeld voor het bezit van een verborgen wapen in 1999. De overtreding was Danny’s derde overtreding, dus werd hij veroordeeld tot 28 jaar tot levenslang. In 2010 bleek Danny echter onschuldig te zijn aan deze misdaad, en een federale rechter herriep zijn veroordeling. Maar de toenmalige procureur-generaal van Californië, Kamala Harris, ging tegen Danny’s vrijspraak in beroep op grond van een technische fout, omdat hij de deadline voor het indienen van een aanvraag om de veroordeling aan te vechten had gemist. Danny zat bijna drie jaar in de gevangenis voordat een federale rechter hem in 2013 vrijliet. De procureur-generaal van Californië blijft vechten tegen Danny’s schadeclaim voor de dagen die hij onterecht in de gevangenis heeft doorgebracht.