Waarom stotteren mensen?

Leestijd: 5 minuten

“Ik sprak normaal – prachtig – tot ik acht jaar oud was,” zegt Dr. Seth Schwartz, professor in de volksgezondheidswetenschappen aan de University of Miami Miller School of Medicine. “Op een dag begon ik plotseling te stotteren toen ik op kamp was in 1979. Op dat moment had mijn familie een vervelende voogdijstrijd. De rechter vroeg me in het bijzijn van iedereen bij wie ik wilde wonen. Dat was een traumatische, emotionele ervaring, en negen maanden later begon ik dit spraakprobleem te krijgen.”

Wat is stotteren?

Ook wel stotteren genoemd, is stotteren een spraaktaalstoornis waarbij de spraakstroom wordt onderbroken door herhalingen van klanken of lettergrepen (li-li-zoals dit of zo als dit), verlengingen (llll-zoals dit), of het kortstondig onvermogen om stemgeluid voort te brengen. Soms gaat stotteren gepaard met ongewone gezichts- en lichaamsbewegingen die worden veroorzaakt door de inspanning om te spreken.

Mensen begrijpen de precieze oorzaken van stotteren niet. Toch spreken ongeveer 3 miljoen Amerikanen, 1% van de bevolking, met stotteren. De meeste onderzoekers beschouwen het als een neurologische en/of fysiologische aandoening (geen psychologische stoornis), aldus de National Stuttering Association. Het treft meer mannen dan vrouwen.

“Ik heb geleerd dat de meest uitdagende vorm van stotteren het type is waar ik mee te maken heb,” zei Schwartz. “Het is gebaseerd op de ademhaling, waardoor het moeilijk is om de lucht eruit te krijgen als ik spreek. Er is een plek in mijn onderbuik waar ik spanning voel als ik probeer te praten.”

Sommige onderzoekers zeggen dat deze stotterende spraakstoornis genetisch kan zijn. Ongeveer 60% van degenen die stotteren hebben een familielid met deze stoornis. Maar Schwartz heeft geen bekend familielid met een vergelijkbaar probleem.

De UM-professor leeft al 40 jaar met deze aandoening en publiceerde een boek over zijn ervaring met stotteren, Reaching for Resilience. Hij geeft al meer dan 20 jaar colleges en lezingen over de hele wereld met een focus op het snijvlak tussen psychologie, volksgezondheid, cultuur en immigratie.

“Mijn stotteren is geen vorm van zelfhandicaps waar ik gewoon ‘overheen kom’. Maar ik geloof dat het behandeld kan worden.”

Expert Answers: Dr. Schwartz over het overwinnen van stotteren

“Als kind heb ik een aantal logopedisten bezocht, maar dat hielp niet veel. Mij werd gevraagd langzaam woorden te lezen en mijn woorden zorgvuldig te vormen. Deze vroege benaderingen waren gericht op de mechanica van het spreken en de vorm van mijn mond als ik praat, maar dat was niet de bron van het probleem.

Ik had al vroeg een verkeerde diagnose, en verschillende soorten stotteraars reageren op verschillende technieken. Mijn probleem is de luchthuishouding, niet mijn mond. Soms werkte logopedie voor mij op kantoor, en kon ik in die gecontroleerde omgeving prachtig spreken, maar het vertaalde zich niet naar de echte wereld.”

Het beheersen van je luchtstroom

“Toen ik 19 was, leerde een spraakpatholoog me hoe ik de spanning in mijn lichaam kon beheersen die mijn luchtstroom blokkeert als ik probeer te spreken. Het was nuttig, deels, omdat hij me niet vroeg om alleen maar passages in zijn kantoor te lezen. Hij plaatste me in de situaties die me angstig maakten. Hij moedigde me aan om de ademhalingstechnieken te oefenen terwijl ik in een winkel was of aan de telefoon zat, omdat het beantwoorden van vragen veel angst bij me opwekte. Als iemand me vroeg te herhalen wat ik net had gezegd, verkrampte mijn lichaam en kreeg ik de woorden er niet uit.

“Het is een gedragstechniek – proberen iemands gedrag te vormen door hem te laten reageren in levensechte situaties. En het heeft me echt geholpen.

“De enige andere behandeling die voor mij heeft gewerkt, is het SpeechEasy-apparaat. Het wordt gedragen als een gehoorapparaat en vertraagt en verandert de toonhoogte van mijn stem in mijn oren. Het apparaat laat het klinken alsof mijn stem met me meespreekt, als een koor, terwijl ik praat. Deze auditieve ervaring helpt mensen die stotteren. Als ik praat terwijl ik dit apparaat draag, strek ik de lettergrepen een beetje, wat helpt mijn ademhaling onder controle te houden. Het gespannen gevoel in mijn buik verdwijnt, en mijn spreekvaardigheid verbetert aanzienlijk. Naar verluidt kan het apparaatje het stotteren onmiddellijk en op lange termijn met 40% verminderen.

“Ik gebruik het SpeechEasy-apparaatje niet thuis, omdat je het niet de hele tijd moet gebruiken. Je hersenen raken eraan gewend, waardoor het na verloop van tijd minder efficiënt wordt. Ik gebruik het elke dag op het werk, tijdens het geven van een lezing, of op een conferentie of een vergadering. Een apparaat als dit was niet eens beschikbaar toen ik een kind was.”

De vloeiendheid van spraak

“Mijn stotteren was een stuk erger toen ik jonger was. Nu kan ik een deel van de tijd fatsoenlijk praten. Toch gaat de vloeiendheid van mijn spraak nog steeds op en neer zonder enige vorm van rijm of reden. Als ik gestrest ben, kan ik soms beter spreken dan wanneer ik niet gestrest ben. Als iemand me vraagt te herhalen wat ik net heb gezegd, word ik zenuwachtig omdat ik me ineens concentreer op wat ik heb gezegd en wat ik zeg. Meestal gaat het beter als ik gewoon de woorden van een bladzijde lees. Als ik voor een publiek spreek, weet ik binnen de eerste minuut of ik veel problemen ga krijgen. Als ik me in het begin vloeiend voel, gaat het goed.

“Om mijn vloeiendheid te verbeteren, moet ik oefenen om woorden langzaam te lezen. Ik had een boek vol zinnen met veel klanken met dezelfde letter, en er was een tijd dat ik elke dag met dat boek oefende. Ik was op een conferentie en op dat moment kon ik niet meer dan zes woorden achter elkaar uitspreken. Ik was gedemoraliseerd, maar ik pakte dat boek en oefende elke avond. Dat hielp me een beetje en zou me waarschijnlijk blijven helpen als ik ermee door zou gaan. Maar dat doe ik niet vaak.

“Na een leven lang met een aandoening als deze te hebben geleefd, begint het comfortabel te voelen. Veel spraak-taalpathologiepatiënten stoppen met het oefenen van hun technieken of het gebruik van hun hulpmiddelen, omdat ze gewend raken aan hun stotteren.”

Kent u iemand die met stotteren leeft? Geduld is de sleutel

“Als je een kind hebt met een probleem – of het nu een spraakstoornis, ADHD, verslaving of een andere uitdaging is – zul je waarschijnlijk gefrustreerd raken en niet begrijpen waarom dit een probleem voor je kind blijft. Kalmeer en steun de persoon onvoorwaardelijk, zelfs als dat ongemakkelijk is. Ik weet dat het heel frustrerend is om te luisteren naar en dicht bij iemand te zijn die stottert. Maar probeer niet hun zinnen af te maken, naar beneden te kijken, of weg te kijken. Dat maakt niet dat ik of anderen met stotteren zich beter voelen.

“Als ik vastzit, houdt mijn vrouw mijn hand vast en zegt me dat het goed is, dat ik rustig moet worden. Dat helpt me echt. Ik verwacht niet dat mijn collega’s of studenten dat doen. Maar zelfs iemand die naar je kijkt met een gevoel van medeleven en geduld, iemand die zegt dat het oké is, dat soort steun is nuttig. In sociale situaties met mensen die ik niet goed ken, blijven sommige mensen gewoon naar me luisteren terwijl ik stotter. Als ik eindelijk door mijn verklaring heen ben, zeggen ze: ‘oké.’ En dat probeer ik ook voor anderen te doen als ik ze zie worstelen met vloeiend spreken.

“Als je te maken hebt met stotteren of met een ander probleem, wees dan echt geduldig met jezelf. Het is niet erg als je een fout maakt. Proberen om perfect te zijn is de beste manier om een fout te maken. Iedereen heeft wel iets waar hij mee worstelt of wat hij probeert te beheersen. Soms is het duidelijker, zoals mijn situatie. Andere keren is het meer privé.”

Dana Kantrowitz is schrijfster voor UMiami Health News.

Heeft mijn kind een communicatiestoornis?
Als je stem je werk is …