Wat is een Qipao?
Onlangs heeft een blanke leerlinge van een middelbare school in Utah voor controverse gezorgd omdat ze een qipao droeg naar het schoolbal, waardoor het debat over culturele waardering versus culturele toe-eigening weer is opgelaaid. We laten het aan jullie over om daar je eigen conclusies uit te trekken, maar we willen wel graag wat meer duidelijkheid verschaffen over wat een qipao is, en welke geschiedenis hij heeft.
Een qipao is een traditionele Chinese nauwsluitende jurk die door vrouwen wordt gedragen. Hij staat ook bekend als de “cheongsam”. Mannen hebben ook een versie van de cheongsam, en in het Mandarijn Chinees is het “长袍(chángpáo),” wat “lange-jurk” betekent.
Het woord qipao (qípáo) betekent “vaandeljurk”. Het was vroeger een lange, loszittende jurk, gedragen door de Mantsjoes. Het losse kledingstuk paste bij hun nomadische levensstijl. Na de verovering van China door de Mantsjoe’s in de Qing-dynastie, werd de chang pao populairder op het vasteland.
Zowel de moderne qipao als de oudere versie worden geassocieerd met de vrouwenbevrijdingsbeweging in China. In de 16e eeuw was de qipao (of chang pao, in die tijd) een mannengewaad, en het was vrouwen verboden het te dragen – in feite moesten zij in plaats daarvan een tweedelig pak dragen. Pas tijdens de Xinhai-revolutie van 1911 leerden jonge Chinezen de westerse wetenschappen en idealen kennen, waaronder de gelijkheid van man en vrouw. De praktijk van het binden van de voeten werd geleidelijk afgeschaft, en vrouwen begonnen de mantel te dragen om te laten zien dat zij gelijk waren aan mannen.
De moderne qipao
In de jaren 1920 bloeide in Shanghai een kortere versie van de qipao op. Dit werd de moderne qipao die je vandaag de dag ziet. Westerse ontwerpen werden gecombineerd met traditionele Chinese ontwerpen, en de qipao werd korter en nauwsluitender. In deze periode werd Shanghai een bekende internationale verdragshaven, wat de deur opende voor westerse invloeden. Het Shanghai van de jaren 1920 wordt in de popcultuur vaak beschouwd als een glamoureuze en romantische periode, en veel films en romans spelen zich in die tijd af. Het was in deze tijd dat qipaos hun intrede deden in westerse modetijdschriften, zoals Vogue. Qipaos werden gemaakt van heldere stoffen, en werden een symbool van vrouwelijkheid en de hogere klasse.
Tijdens de Chinese culturele revolutie (1966 – 1976) raakte de qipao opnieuw uit de mode. In deze tijd werden “oude gedachten” geminacht en traditionele Chinese voorwerpen vernietigd. Degenen die een qipao droegen werden gezien als bourgeois.
The Global Qipao
De qipao maakte daarna geleidelijk een comeback, en beïnvloedde andere ontwerpers in de high fashion sterk. Het Metropolitan Museum of Art deed in 2015 een hele tentoonstelling over hoe de Chinese cultuur de wereldmode beïnvloedde, genaamd “Through the Looking Glass.” Elementen van een qipao waren zelfs te zien in de 2016 Victoria’s Secret Fashion Show. Beroemdheden als Anne Hathaway en Grace Kelly zijn gezien terwijl ze qipao droegen, en de jurk wordt vaak gekozen om te dragen tijdens diplomatieke bezoeken. De First Lady van de Verenigde Staten, Melania Trump, droeg er een voor het China State Dinner.
Een aantal essentiële kenmerken van een qipao zijn…
- Een hoge kraag
- Kikkerknopen
- Hitte kleuren
- Zwaar borduurwerk
- Een drakenmotief, die in China als geluksdieren worden beschouwd
Waar kun je een Qipao kopen?
Qipao’s worden op verschillende plaatsen in China verkocht, waarbij veel goedkope exemplaren op toeristenmarkten te koop zijn (zorg er wel voor dat je onderhandelt!) Zelfs Chinatowns bij jou in de buurt zullen waarschijnlijk qipao’s verkopen. U kunt ze ook online kopen.
Waar kun je een qipao dragen?
Zelfs tegenwoordig dragen Chinezen zelden een qipao in hun dagelijkse leven als het geen onderdeel van hun werkuniform is. Formele gelegenheden zoals bruiloften of banketdiners zijn geschikte momenten om een qipao te dragen. (Zorg er wel voor dat je een qipao draagt in een andere kleur dan rood voor de bruiloft, aangezien rood de kleur van de bruid is in traditionele Chinese bruiloften). Seizoensgebonden vieringen zoals Lunar New Year zijn ook een goed moment om het te dragen.
2018 Prom Controversy
In 2018 droeg een Kaukasische middelbare scholier in Utah een qipao naar haar prom en plaatste foto’s online die in de VS een oproer veroorzaakten wegens culturele toe-eigening. Twitter-gebruiker Jeremy Lam reageerde verhit “Mijn cultuur is niet jouw verdomde prom-jurk,” een tweet die meer dan 20.000 keer werd geretweet, en opende een enorm debat over culturele waardering versus toe-eigening.
Mijn cultuur is NIET jouw verdomde prom-jurk. https://t.co/vhkNOPevKD
– Jeremy Lam (@jere_bare) april 27, 2018
Netizens in China hadden echter een ander standpunt en de meeste mensen prezen de middelbare scholier voor het dragen van een qipao.
“Voor Chinezen is het niet heilig en heeft het niet zoveel betekenis,” zei Hung Huang, een in Beijing woonachtige schrijver en modeblogger, in een interview met de New York Times. “Als je tegenwoordig een vrouw een qipao ziet dragen, is ze waarschijnlijk een serveerster in een restaurant of een bruid.”
“Ik ben er erg trots op dat onze cultuur wordt erkend door mensen in andere landen,” zei een gebruiker met de naam Snail Trail op WeChat, het populairste sociale platform op het vasteland van China.
Sommige netizens zijn zelfs een petitie gestart om de senior naar China te sturen, zodat ze de qipao kan dragen in het land waar hij vandaan komt. “Ze ziet er prachtig in uit!” zeiden ze.
Dit bewijst maar weer eens dat Chinezen in China en Chinees-Amerikanen zeer uiteenlopende ervaringen kunnen hebben.
Wat denk jij? Zou jij een qipao dragen op je bal of volgende grote evenement? Laat het ons weten!
