Weigering ontlasting oplossen

Wanneer ouders hun verrukkelijke, verbale 3-jarige binnenbrengen omdat hij weigert op het potje te poepen, lijkt dat misschien lachwekkend. Maar met de kleuterschool in het verschiet en de kosten van luiers, kan het weigeren van ontlasting een grote ergernis zijn voor gezinnen! Gelukkig kunt u helpen het probleem op te lossen.

Soms staat een gezonde, zich normaal ontwikkelende jongen op het toilet en plast er prima op, maar kruipt stiekem achter de bank om te poepen. Het gedrag van de ouders varieert van sarren tot straffen en reisjes naar Disney aanbieden! Er zijn een aantal redenen waarom het weigeren van ontlasting aanwijzingen kan geven over de neigingen van het kind en het gezin en over relevante interventies. We moeten altijd alert zijn op zeldzame medische problemen zoals de ziekte van Hirschsprung of trauma’s (van dichtgeslagen toiletdeksels tot seksueel misbruik). Maar hoewel het leren gebruiken van het toilet voor plassen en poepen over het algemeen rond dezelfde tijd plaatsvindt, zijn er valkuilen waardoor poepen op het potje anders is. Een op handen zijnde ontlasting geeft een sterkere sensatie en meer waarschuwing vooraf dan urine en komt meestal op regelmatige tijdstippen, waardoor het logisch is om te beginnen met op het potje te gaan zitten na de maaltijd.

Maar eenmaal gezeten op het potje, kan de ontlasting wat wachten – niet een typische peuter forte! Hoewel rennen om te gaan zitten in het begin nieuw is en kan worden versterkt door feestelijkheden, wordt dit al snel routine en saai. Zeer actieve of zeer intense kinderen hebben er een hekel aan als hun spel wordt onderbroken door een uitstapje naar het toilet. Oppositionele kinderen zullen gewoon niet presteren als ze denken dat de ouder het erg vindt! En in tegenstelling tot plassen, kan iedereen zijn ontlasting lang genoeg onderdrukken om de aandrang te laten passeren. Het herhaaldelijk ophouden van de ontlasting door het negeren van de aandrang maakt de ontlasting droger en harder, met als gevolg pijn als het eindelijk voorbij is. Eén pijnlijke ontlasting doet menig jong kind besluiten “dit nooit meer!” en het toilet simpelweg te weigeren. Een rectale fissuur kan zowel

Ryan McVay/Thinkstock

of de cyclus van het onthouden van ontlasting compliceren. Er is geen echte vervanging voor industriële sterke ontlasting verzachting wanneer dit gebeurt. Ik schrijf propyleenglycol (Miralax) of psyllium (Naturcil) voor in doses die 2-3 zachte ontlasting per dag opleveren, voordat ik probeer te werken aan de gedragsmatige component. Een verandering in dieet naar meer vezels (popcorn, Fig Newtons, minitarwe, of zemelen) en “p fruit” (perziken, peren, aPPels, graPes, ananas, pruimen, aPricots) en water is gezond en helpt op lange termijn, maar zelden genoeg voor het aanvankelijk ontstoppen. Bij oppositionele kinderen moet je de ontlasting zachter maken, maar eerst werken aan de algemene therapietrouw voordat je specifiek op ontlastingweigering ingaat.

Tijdens het ontstoppen en het opzetten van een nieuw ontlastingspatroon moet je de peuter heel nuchter weer in de luiers stoppen (niet met pull ups) en zeggen: “Ach, je bent gewoon nog niet klaar voor een broek.” Dramatisch het gekoesterde superheldenondergoed op de bovenste plank leggen verhoogt de motivatie (of beloofd als er geen zijn aangeschaft). Terugkeren naar luiers zonder het kind te beschamen is de sleutel, en alle verzorgers moeten meedoen. Ze moeten goede “acteurs” zijn, die overbrengen dat ze niet echt om het toiletteren geven om de machtsstrijd te verminderen. Als het beheersen van de poep een strijd is, kan alleen het kind winnen!

Wanneer de zachte ontlasting meerdere keren per dag voorkomt, stel ik de “M&M behandeling” voor: 1 voor zitten, 2 voor plassen, en 3 voor poepen = 6 potentiële M&Ms per episode. De “1 voor zitten” (het makkelijkste deel), is niet pijnlijk en herstelt de gewoonte om te gehoorzamen. Onthoud, M&Ms zijn geen partij voor een spelletje op een iPad! Door de tijdstippen van de ontlasting in kaart te brengen, kan de ouder de elektronica een half uur voor de verwachte poep verwijderen en het kind beperken tot één kamer van het huis met een potje in de buurt. Ouders kunnen interactief bezig zijn, maar moeten voorkomen dat dit een belonende speeltijd wordt. Als het kind op het potje poept in plaats van in zijn broek, wordt de beperking van de kamer opgeheven tot het volgende poepmoment. Als het kind buiten het toilet poept, blijft de beperking gelden (en geen elektronica) tot het volgende loket (zelfs de volgende dag).

Sommige ouders zijn bijzonder gevoelig voor de geur en rommel van ontlasting en geven die houding door aan hun kind door te zeggen: “Bah, je stinkt!” of “Ik kan niet tegen deze rommel!” of geven het kind zelfs aan een andere verzorger in een gebaar van afwijzing. Deze boodschappen worden niet gemist door het kind, dat dan misschien ook geen zin heeft om met de rommel om te gaan. Ik coach ouders om op zijn minst neutraal te blijven over ontlasting, door hen eraan te herinneren dat: “Je kind zal haar hele leven moeten poepen!”

Een luier eisen en dan de speciale intimiteit van het schoonmaken van de billen krijgen, kan versterkend werken. Als er een jonger broertje of zusje is, kan het verschonen van de luier een gewenste gelegenheid zijn voor de peuter om terug te vallen en wat “baby-privileges” te behouden. Andere aanwijzingen voor deze dynamiek zijn duimzuigen, babypraat, aanhankelijkheid, of ruw zijn tegen het broertje of zusje. Een deel van de aanpak van dit probleem is het voorschrijven van “babying” van de peuter door hem in de armen te houden, te wiegen, babytaal te gebruiken, een fopspeen aan te bieden, en hem te voeden tijdens de dagelijkse ouder-kind één-op-één speciale tijd. Dit klinkt gek voor ouders die een volwassen toiletgang nastreven, maar ik beloof hen dat het kind er niet op achteruit zal gaan! Het komt tegemoet aan de diepe angst van het kind dat de koestering van de kindertijd niet langer beschikbaar is.

Het is je misschien opgevallen dat jongens veel vaker ontlasting weigeren dan meisjes. Een deel van dit verschil is misschien te wijten aan de hoge activiteit, maar staand leren plassen is ook leuk, een prestatie van de grote jongen, en een bron van trots voor vaders. Als het regelmatig zitten om te poepen niet goed is aangeleerd voordat het plezier van het staan om te plassen wordt aangeboden, zijn de kleine jongens niet zo geïnteresseerd om weer te gaan zitten om te poepen. Plus het afvegen en handen wassen na het poepen zijn verdere verzwarende factoren die de terugkeer naar de Lego’s vertragen. Maar meer! Rond de leeftijd van 3 jaar ontdekken beide geslachten dat jongens een penis hebben en meisjes niet. Op deze leeftijd van verwarring over mogelijke transformaties, is de voor de hand liggende conclusie dat de penis van het meisje verloren is! En die drol die in het toilet verdwijnt, lijkt veel op een in stukken gehakt lichaamsdeel! Geruststelling en voorlichting is op zijn plaats. Ik pak dit aan met mijn “Penis Praatje”: “Jongens zijn gemaakt met een penis en meisjes zijn gemaakt met een vagina. (Voor jongens:) Als je net zo groot wordt als je vader, zal je penis ook groot zijn. Niemand kan je ooit je penis afnemen. (Voor meisjes, een minder vaak voorkomende zorg.) Je hebt altijd al een vagina gehad. Je bent geen penis kwijtgeraakt.” Ik raad u aan dit voor het eerste gebruik voor de spiegel te oefenen!

Een andere cognitieve mijlpaal betreft de vraag wat voor soort dingen naar beneden kunnen verdwijnen

Dr. Barbara J. Howard

in de afvoer. Dit uit zich in een plotselinge angst bij peuters voor het kolkende water dat door de afvoer in de badkuip loopt en mij “zeker mee kan nemen.” Ook dit is een goede reden voor (droge) potjesstoelen in plaats van inleggers boven een waterige afgrond. Het toilet uit elkaar halen en een tochtje naar de kelder om de leidingen te bekijken kan voor sommige kinderen voldoende zijn. Maar voor velen helpt het om het verhaal van het “poepfeest” onder het huis dramatisch na te vertellen. Je weet wel! Als jij je poep in het toilet poept, zijn ze blij omdat ze naar het poepfeestje onder het huis mogen! (Zich tot het kind wendend) Jouw poepjes (in broek of luier) zijn verdrietig omdat ze niet mee mogen. Dan, (zich tot de ouders wendend) vraag je in alle ernst: “Mogen jouw poepjes ook naar het poepfeest?” Als je je huiswerk voor het weigeren van ontlasting goed hebt gedaan, antwoorden ze volmondig “Ja!”

Dr. Howard is assistent-professor in de kindergeneeskunde aan de Johns Hopkins University, Baltimore, en bedenker van CHADIS (www.CHADIS.com). Ze had geen andere relevante onthullingen. Dr. Howard’s bijdrage aan deze publicatie was als een betaalde deskundige aan Frontline Medical News. E-mail haar op .