Welke huidige landen maakten ooit deel uit van Joegoslavië?

Heden ten dage zijn er zes onafhankelijke landen die ooit deel uitmaakten van Kraljevina Jugoslavija (het Joegoslavische Koninkrijk): Slovenië, Kroatië, Bosnië en Herzegovina, Noord-Macedonië, Servië en Montenegro. Kosovo is een staat die zich heeft afgescheiden van Servië en gedeeltelijk als onafhankelijke natie is erkend. Het wordt erkend door 111 VN-landen, waaronder wereldmachten als de VS, Canada en Japan, maar wordt niet erkend door Servië en andere landen.

Slaven

Joegoslavië betekent letterlijk het land van de “Slaven in het Zuiden”. Slaven, niet te verwarren met de bevolking van Slowakije of Slovenië (hoewel beide de wortel hebben die naar de Slaven verwijst, en het laatste zich heeft gevormd nadat Joegoslavië uiteenviel), is de algemene term die verwijst naar de mensen die inheems zijn in de regio’s van Oost-Europa, en verder opgesplitst in Oost-Slavische, West-Slavische en Zuid-Slavische landen. Elk land heeft een eigen taal, maar binnen elk van de drie categorieën zijn ze onderling verstaanbaar. Sommige van deze landen maken deel uit van de Europese Unie, en veel van de Slavische bevolking woont ook in Letland, Litouwen en Estland.

Slaven zijn een tak van de Indo-Europese etniciteit, en veel van de Slaven hebben lichter haar en een blanke huid, maar dit is een vooroordeel dat ook in andere landen, zoals Zweden, overheerst. Wat de Slaven verenigt zijn hun gemeenschappelijke voorouders.

Het ontstaan van Joegoslavië

ot 1929 was er het Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen, dat verschillende etnische groepen omvatte, waarvan er twee de sterkste stem hadden: de Kroaten, die voor diversiteit en respect voor de tradities van elk volk waren, en de Serviërs, die het Unitarisme aanhingen. De Serviërs kregen de overhand en in 1921 werd een sterk gecentraliseerde staat opgericht onder de Servische Karadjordjević-dynastie, waar de koning alle beslissingen nam, met het advies van zijn assemblee. Er werd ook een sterk buitenlands beleid gevoerd met strenge regels voor migratie buiten het koninkrijk.

In 1929 nam Alexander I eigenhandig het besluit om de naam van de staat te veranderen in Joegoslavië, waarbij de lijn tussen de negen prefecturen opzettelijk over de oorspronkelijke grenzen van elke natie werd getrokken. De Kroaten bleven ongehoord en ongelukkig, en tegen 1939 konden zij onderhandelen om een staat te worden onder één gezag met een meetbare mate van autonomie.

Na de Tweede Wereldoorlog

In 1946 vormde Josip Broz Tito samen met zijn communistisch geleide partizanen het Socialistische Joegoslavië, dat in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog hielp het land te bevrijden van de Duitse overheersing. Aanvankelijk was dit een sterk gecentraliseerde staat, die zowel economisch als politiek het Sovjetmodel volgde, en een federatie van zes nominaal gelijke republieken omvatte: Kroatië, Montenegro, Servië, Slovenië, Bosnië en Herzegovina, en Macedonië. Servië had twee provincies die erkend waren vanwege hun etnische verschil met de rest van die republiek: Kosovo voor de Albanezen, en Vojvodina voor de Magyaren.

Langzamerhand, na drie grondwetten in 1953, 1963 en 1974, begon de macht over te gaan naar de economische ondernemingen, de gemeenten, en de organen op republieksniveau van de Liga van Communisten van Joegoslavië. Grote grondbezitbedrijven, industriële ondernemingen, openbare nutsbedrijven en andere hulpbronnen werden genationaliseerd en de industrialisatie kwam op gang. Ook werd het begrip “arbeiderszelfbeheer” ingevoerd, waarbij individuen via hun arbeidsorganisaties konden helpen bij het beheer van de Joegoslavische ondernemingen. Met dit nieuwe systeem werd een opmerkelijke groei bereikt in de voorheen ongeschoolde staat, die ook een zeer hoog geboortecijfer had.

Het land valt uiteen

Gelukkig genoeg was de vooruitgang van korte duur, omdat er voortdurend financiering van het Internationaal Monetair Fonds (IFM) nodig was. Een gebrek aan stimulans voor de efficiency leidde tot hoge inflatie- en werkloosheidscijfers, en in 1983 bepaalde het IMF dat Joegoslavië zijn economie moest herstellen door middel van een uitgebreide herstructurering voordat het verdere financiering kon ontvangen. De vraag hoe aan deze voorwaarde voor IMF-steun kon worden voldaan, bracht de oude meningsverschillen tussen de Joegoslavische naties aan het licht, waardoor het interne conflict verergerde en tot verdere afsplitsingen en een burgeroorlog leidde.

Slovenië en Kroatië riepen op 25 juni 1991 de afscheiding van Joegoslavië uit, en Macedonië volgde op 19 december. Eind maart van het volgende jaar stemden de Moslim-Bosniakken en -Kroaten voor afscheiding, waarmee de laatste strohalm werd gebroken en een burgeroorlog ontbrandde.

Op 27 april 1992 vormden het resterende Servië en Montenegro de Federale Republiek Joegoslavië.

De rol van de NAVO

In 1996, wat begon als vreedzame demonstraties tegen het initiatief van de Servische president Slobodan Milošević om de constitutionele autonomie van Kosovo binnen Servië op te heffen, was langzaam geëscaleerd tot een burgeroorlog in Kosovo. Na getuige te zijn geweest van het bloedige conflict tussen de etnische Albanezen en de etnische Serviërs, dat zelfs pogingen tot etnische zuivering van de Kosovaarse Albanezen inhield, stuurde de NAVO, die reeds in het kader van een vredesmissie ter plaatse was, op 24 maart 1999 meer troepen en bombardeerde gedurende 11 weken de Servische doelwitten. Tot op de dag van vandaag wordt de wettigheid van de radicale interventie van de NAVO in twijfel getrokken.

2003 tot 2006 – Conflict en afscheiding

In 2003, nog steeds verbitterd naast elkaar bestaand als de Federale Republiek Joegoslavië, Servië en Montenegro werden de Unie van Servië en Montenegro, waarmee de Montenegrijnse roep om onafhankelijkheid werd gesust, omdat in Montenegro binnen drie jaar een referendum over onafhankelijkheid kon worden gehouden.

En ja hoor, in mei 2006 kon Montenegro eindelijk het referendum houden, dat nipt werd goedgekeurd. Op 5 juni, de dag nadat de Servische president Svetozar Marovic de ontbinding van zijn ambt had aangekondigd, gaf Servië het einde van de unie toe. Servië en Montenegro splitsten zich op in twee soevereine staten.

Er wordt gespeculeerd dat het delen van zo’n tumultueuze geschiedenis de mensen van deze landen tot productieve werknemers heeft gemaakt die hun eigenwaarde kennen, wat te zien is aan hun vastberadenheid om succesvol te zijn in hun carrière en gezinsleven.