Geef ons heden ons dagelijks brood: Een Gebed Niet Voor Mij – Maar Voor Us. – Stadia
Ik ben dol op brood. Het is onweerstaanbaar voor me, vooral als het warm is en met boter besmeerd. Misschien hou ik zelfs wel iets te veel van brood! Het aroma, de aardsheid, de herinneringen aan thuis. Mmmm.
Maar voor veel kinderen over de hele wereld is brood niet alleen een heerlijke traktatie. Het is de voeding van het leven. Brood is wat een gezwollen buik vult en de honger stilt.
De afgelopen maanden hebben verschillende Stadia-medewerkers ons geleid door de eerste drie petities van het Onze Vader uit Matteüs 6: “Onze Vader in de hemel, uw naam worde geheiligd. Uw koninkrijk kome, uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.” Deze maand komen we bij mijn favoriete gedeelte van het Onze Vader. De vierde petitie, “Geef ons heden ons dagelijks brood.”
De eerste drie verzoeken worden van oudsher de “Gij Petities” genoemd. Dit zijn verzoeken aan God om iets te doen dat Zijn naam bekend maakt, dat Zijn grootheid verkondigt en Zijn doelen bevordert.
“Geef ons heden ons dagelijks brood” begint met de laatste drie petities die bekend staan als de “wij petities”. Deze laatste drie verzoeken aan God hebben betrekking op de hier-en-nu wereld waarin wij leven en op onze behoeften en leiding.
Brood was, en is, het hoofdvoedsel voor de cultuur van het Midden-Oosten. En door de hele Bijbel heen wordt brood universeel gebruikt als symbool voor alles wat we eten, onze voeding, dat voedsel dat ons onderhoudt. Dat is de onbetwistbare betekenis van brood in deze passage.
Ik wil twee woorden in deze zin benadrukken die naar mijn mening een rijkdom en diepte bezitten die we vaak over het hoofd zien. Die woorden zijn ‘dagelijks’ en ‘onze’.
‘Geef ons heden ons DAGELIJKS brood.’
DAGELIJKS. Dit eigenaardige Griekse woord “Epiousios” (ep-ee-oo’- see-os) dat onze bijbels vertalen als DAGELIJKS, komt nergens anders in de Schrift voor. Het is dus een uniek woord, vol van betekenis.
Veel schriftgeleerden geloven dat dit DAGELIJKS verzoek om brood er niet een is van overvloed, maar eerder een van levensonderhoud. “Geef ons vandaag net genoeg om in onze behoeften te voorzien.” Een van de vroegste vertalingen van het Onze Vader in het oud-Syrisch (een taal die zeer nauw aansluit bij het Aramees dat Jezus sprak en die eeuwen ouder is dan het Engels), luidt: “Geef ons heden het brood dat niet opraakt.”
Een van de meest fundamentele angsten van de mens is dat hij niet genoeg heeft. Wat als Jezus ons in dit gebed leert dat gebed ons van die angst kan bevrijden? Als we bidden “geef ons vandaag het brood dat niet opraakt”, dan omvat dat het brood van vandaag, het brood van de toekomst, en genoeg om ons in leven te houden – alles wat we nodig hebben, alles wat we zullen gebruiken.
De angst om niet genoeg te hebben in het nu, die fundamentele menselijke angst, kan een gevoel van vreugde in het heden vernietigen en een hoop voor de toekomst uithollen. Ik geloof dat we een brede toepassing vinden als we ons laten leiden door deze oude Syrische vertaling – waar we God bidden om ons te verlossen van de angst en vrees dat we niet genoeg te eten hebben. “Geef ons brood voor vandaag en geef ons daarmee het vertrouwen dat we morgen ook genoeg zullen hebben.”
Maar het kan moeilijk zijn voor ons in onze cultuur van overvloed om een gebed te begrijpen dat ons bevrijdt van de DAGELIJKS durende angst om niet te beschikken over de basisbehoeften om in leven te blijven. Maar nogmaals, zo veel kinderen over de hele wereld gaan naar bed dromend over, hopend en wensend om een stuk brood. Dit is de wereld waar de Schrift oorspronkelijk voor geschreven is.
Nu, omdat we zoveel hebben, betekent dat dan dat we dit deel van het gebed niet hoeven te bidden? Ik bedoel, de meesten van ons zullen nooit te maken krijgen met ondervoeding en het onvermogen om ons gezin te voeden met basisvoedsel zoals brood.
Wel, dat brengt ons bij een ander belangrijk woord in dit zinnetje in het Onze Vader: “ONS.” De zin is “Geef ONS heden ONS dagelijks brood”, niet “Geef MIJ heden MIJN dagelijks brood.”
‘Geef ons heden ONS dagelijks brood.’
Wat ik zo mooi vind aan alle zes de verzoeken in het Onze Vader is dat we weliswaar uitdrukking geven aan onze afhankelijkheid van God om in onze behoeften te voorzien, maar dat we er niet van af zijn. In alle zes verzoeken zien we de noodzaak van zowel een daad van God, als ook een uitnodiging tot deelname en verantwoordelijkheid van de kant van degene die bidt.
Wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat dit gebed om dagelijks brood wordt verhoord? Wat kunnen wij doen om angst en armoede in de wereld uit te bannen?
De cultuur uit de eerste eeuw in het Midden-Oosten, waaraan de Bijbel oorspronkelijk is geschreven, is er een die angst en honger begreep, maar die ook op een diepgaande manier gemeenschap begreep. Dat ONZE behoeften belangrijker zijn dan MIJN behoeften. Als een westerse cultuur, werd de Verenigde Staten gebouwd op principes van robuust individualisme. De belangrijkste entiteit in een individualistische samenleving is de individuele persoon. Onze identiteit komt voort uit hoe wij ons onderscheiden van de mensen om ons heen. Ik ben verantwoordelijk voor MIJ en niet voor JOU.
Wat als we in dit gedeelte van het Onze Vader onszelf niet zien als een individu dat in DAGELIJKS nood verkeert, maar als een potentieel antwoord op het Onze Vader? Een instrument dat God wil gebruiken om de honger te stillen, om angst weg te nemen en vreugde in het heden en hoop voor de toekomst te herstellen? Komt dit niet overeen met de weg van Jezus die we in de Evangeliën zien?
Dus, de volgende keer dat u brood eet, wilt u dan even stilstaan en een klein gebedje zeggen? Een gebed van dankbaarheid voor het brood dat je op het punt staat te eten. Een gebed van dankbaarheid omdat je niet alleen genoeg hebt om in je dagelijkse behoeften te voorzien, maar ook een overvloed die je met anderen kunt delen. Een DAGELIJKS gebed dat ons herinnert aan ONZE behoeften en niet alleen die van mij.