Nieuws over voedselveiligheid
Dierenexpert Dave Seerveld hoorde al jaren stukjes “wildlife trivia” over een vermeend verband tussen gordeldieren en lepra in zuidelijke staten.
En hij besteedde er aandacht aan. Seerveld verdient zijn geld in Orlando, FL, waar hij huiseigenaren helpt om te gaan met gordeldieren en ander ongedierte. Op zijn website staan veel foto’s waarop Seerveld de beestjes vasthoudt. En hij is een gezondheidsbewuste man.
Nu blijkt dat er iets klopt met die lang gekoesterde vermoedens. Uit een artikel dat vorige week in het prestigieuze New England Journal of Medicine is gepubliceerd, blijkt dat mensen in het diepe zuiden lepra (de ziekte van Hansen) oplopen op hun eigen terrein – praktisch in hun achtertuin. En het bewijsmateriaal wijst er sterk op dat zij worden besmet door gordeldieren.
Volgens de studie worden in de VS elk jaar ongeveer 150 gevallen van lepra gediagnosticeerd. Ongeveer tweederde van deze mensen lopen de ziekte op tijdens buitenlandse reizen. Maar epidemiologen zijn al lang nieuwsgierig naar het andere derde deel dat thuis ziek wordt – meestal in Texas en Louisiana. Voor niet-ingewijden zijn gordeldieren kleine zoogdieren, verwant aan miereneters en luiaards, die vooral bekend zijn om hun dinosaurusachtige pantser en kleine, knaagdierachtige kop. Ze komen van nature voor in Texas, Louisiana en warmere klimaten tot in Zuid-Amerika. Net als wasberen gedijen ze goed in stedelijke en voorstedelijke gebieden, waar ze als plaagdieren kunnen worden beschouwd.
Wetenschappers ontdekten in de jaren zestig dat gordeldieren vatbaar zijn voor lepra. In feite heeft een klein percentage de ziekte al. Dit komt grotendeels doordat het dier een ongewoon lage lichaamstemperatuur heeft van 90˚ Fahrenheit, 8 graden lager dan de mens, wat gunstig is voor de bacterie, Mycobacterium leprae (M. leprae).
M. leprae gedijt niet bij 98˚, en daarom tast het de menselijke ledematen aan – handen en voeten en huid.
De gevoeligheid van het gordeldier leidde tot pogingen om een experimenteel vaccin te ontwikkelen dat kon worden gebruikt om de ziekte wereldwijd uit te roeien. Maar dat vaccin was slechts gedeeltelijk effectief.
Onderzoek concludeert nu dat 6 tot 10 procent van de gordeldieren in het diepe zuiden drager is van M. leprae, en op sommige plaatsen zou dat zelfs 20 procent kunnen zijn.
Maar hoe wordt de ziekte overgedragen van ongedierte op mens?
Seerveld zegt dat hij vaak gordeldieren zonder handschoenen vastpakt. Maar de meeste gordeldieren dragen de ziekte niet bij zich, zo redeneerde hij, en de meeste mensen zijn er immuun voor. Dus hij zag het als een voorstel met een laag risico. En onderzoekers zijn het met hem eens.
Het eten van gordeldieren is echter een ander verhaal. En in Texas is gordeldier een soort delicatesse geworden, een populaire kandidaat voor stoofpotten en chili bowls. Google “armadillo” en de helft van de hits zijn recepten, meestal voor barbecue of chili.
Voor Seerveld gaat dat te ver. “Ik heb nog nooit gordeldiervlees gegeten, hoewel ik veel mensen heb ontmoet die dat wel hebben gedaan”, zegt hij. “Sommige mensen zijn nieuwsgierig naar de smaak, anderen hebben meer weg van bushmeatjagers, die alles eten.”
Om ziek te worden, moeten er verschillende dingen misgaan. Als mensen eenmaal besluiten het vlees te eten, dan moeten ze het te weinig verhitten – omdat een grondige verhitting de bacteriën snel zal doden. En dan nog moeten mensen pech hebben, want de meeste gordeldieren dragen de ziekte NIET bij zich, en de meeste mensen zijn er immuun voor.
Dus zullen mensen gordeldiervlees blijven snijden en in de chilipot gooien, zegt Seerveld. Want in Amerika wordt “alles door iemand als een delicatesse beschouwd.”