Biologia
Czynniki wywołujące
Schistosomatoza (Bilharziasis) jest wywoływana przez niektóre gatunki krwiopijców (motyli) z rodzaju Schistosoma. Trzy główne gatunki zarażające ludzi to Schistosoma haematobium, S. japonicum i S. mansoni. Trzy inne gatunki, bardziej zlokalizowane geograficznie, to S. mekongi, S. intercalatum i S. guineensis (wcześniej uważany za synonim S. intercalatum). Istnieją również doniesienia o kilku hybrydowych schistosomach pochodzenia bydlęcego (S. haematobium, x S. bovis, x S. curassoni, x S. mattheei) zarażających ludzi. W przeciwieństwie do innych trematodów, które są obupłciowe, Schistosoma spp. są dwupłciowe (osobniki oddzielnej płci).
Dodatkowo inne gatunki schistosomes, które pasożytują na ptakach i ssakach, mogą powodować cerkarialne zapalenie skóry u ludzi, ale jest to klinicznie odmienne od schistosomatozy.
Cykl życiowy
Jajeczka Schistosoma są eliminowane z kałem lub moczem, w zależności od gatunku 
. W odpowiednich warunkach jaja wylęgają się i uwalniają miracidia 
, które pływają i wnikają do określonych ślimakowych żywicieli pośrednich 
. Etapy w ślimaku obejmują dwa pokolenia sporocyst 
i produkcję cerkarii 
. Po uwolnieniu ze ślimaka, zakaźne cerkarie pływają, przenikają przez skórę ludzkiego żywiciela 
, i zrzucają rozwidlone ogony, stając się schistosomulae 
. Schistosomulae migrują przez krążenie żylne do płuc, następnie do serca, a następnie rozwijają się w wątrobie, wychodząc z wątroby przez system żyły wrotnej, gdy są dojrzałe, 
. Samce i samice dorosłych robaków kopulują i zamieszkują w żyłach krezkowych, których lokalizacja różni się w zależności od gatunku (z pewnymi wyjątkami) 
. Na przykład, S. japonicum częściej występuje w żyłach krezkowych górnych drenujących jelito cienkie 
, a S. mansoni częściej występuje w żyłach krezkowych dolnych drenujących jelito grube 
. Jednakże, oba gatunki mogą zajmować każdą z tych lokalizacji i są zdolne do przemieszczania się między nimi. S. intercalatum i S. guineensis również zamieszkują dolny splot krezkowy, ale niżej w jelicie niż S. mansoni. S. haematobium najczęściej zasiedla splot żylny pęcherza moczowego i miednicy 
, ale można go również znaleźć w żyłach odbytnicy. Samice (wielkość waha się od 7-28 mm, w zależności od gatunku) składają jaja w małych żyłach układu wrotnego i okołopęcherzowego. Jaja są stopniowo przesuwane do światła jelita (S. mansoni,S. japonicum, S. mekongi, S. intercalatum/guineensis) oraz pęcherza moczowego i moczowodów (S. haematobium), a następnie wydalane odpowiednio z kałem lub moczem .
Hosts
Różne zwierzęta, takie jak bydło, psy, koty, gryzonie, świnie, konie i kozy, służą jako rezerwuary dla S. japonicum, a psy dla S. mekongi. S. mansoni jest również często stwierdzany u dzikich naczelnych na obszarach endemicznych, ale jest uważany przede wszystkim za pasożyta człowieka, a nie za chorobę odzwierzęcą.
Żywicielami pośrednimi są ślimaki z rodzajów Biomphalaria, (S. mansoni), Oncomelania (S. japonicum), Bulinus (S. haematobium, S. intercalatum, S. guineensis). Jedynym znanym żywicielem pośrednim dla S. mekongi jest Neotricula aperta.
Rozmieszczenie geograficzne
Schistosoma mansoni występuje głównie w Afryce Subsaharyjskiej i niektórych krajach Ameryki Południowej (Brazylia, Wenezuela, Surinam) i na Karaibach, sporadyczne doniesienia pojawiają się na Półwyspie Arabskim.
S. haematobium występuje w Afryce i w niektórych częściach Bliskiego Wschodu.
S. japonicum występuje w Chinach, na Filipinach i Sulawesi. Pomimo swojej nazwy, został on już dawno wyeliminowany z Japonii.
Inne, mniej powszechne gatunki zarażające ludzi mają stosunkowo ograniczony zasięg geograficzny. S. mekongi występuje głównie w części Kambodży i Laosu. S. intercalatum został znaleziony tylko w Demokratycznej Republice Konga; S. guineensis występuje w Afryce Zachodniej. Przypadki zarażenia hybrydowymi/introgresywnymi Schistosoma (S. haematobium x S. bovis, x S. curassoni, x S. mattheei) wystąpiły na Korsyce, we Francji i w niektórych krajach Afryki Zachodniej.
.