Iblīs
Iblīs, w islamie, imię własne diabła, prawdopodobnie pochodzące od greckiego diabolos. Iblīs, odpowiednik żydowskiego i chrześcijańskiego Szatana, jest również określany jako ʿAduw Allāh („Wróg Boga”), al-Aduw („Wróg”) lub, gdy jest przedstawiany jako kusiciel, al-Shayṭān („Demon”).
Przy stworzeniu człowieka Bóg nakazał wszystkim swoim aniołom pokłonić się w posłuszeństwie przed Adamem. Iblīs odmówił, twierdząc, że był szlachetniejszą istotą, ponieważ został stworzony z ognia, podczas gdy człowiek pochodził tylko z gliny. Za ten pokaz dumy i nieposłuszeństwa, Bóg wyrzucił Iblīsa z nieba. Jego kara została jednak odroczona do Dnia Sądu, kiedy to on i jego zastęp będą musieli zmierzyć się z wiecznym ogniem piekielnym; do tego czasu wolno mu kusić do zła wszystkich, oprócz prawdziwie wierzących. Jako swój pierwszy demoniczny czyn, Iblīs, zwany w tym kontekście al-Shayṭān, wszedł do ogrodu Eden i skusił Ewę do zjedzenia z drzewa nieśmiertelności, powodując utratę raju przez Adama i Ewę. W przebraniu hātifa, tajemniczego głosu z mitologii arabskiej, Iblīs kusił również ʿAlī, zięcia Mahometa, bezskutecznie próbując powstrzymać go od wykonania rytualnego obmycia martwego ciała Proroka.
Iblīs od dawna był przedmiotem spekulacji wśród muzułmańskich uczonych, którzy starali się wyjaśnić niejednoznaczną identyfikację Iblīsa w Koranie jako anioła lub dżinna, co jest sprzecznością, gdyż aniołowie są stworzeni ze światła (nūr) i są niezdolni do grzechu, podczas gdy dżiny są stworzone z ognia (nār) i mogą grzeszyć. Tradycje w tej kwestii są liczne i sprzeczne: Iblīs był po prostu dżinnem, który niewłaściwie znalazł się wśród aniołów w niebie; był aniołem wysłanym na Ziemię, aby stoczyć bitwę ze zbuntowanymi dżinnami, które zamieszkiwały Ziemię przed stworzeniem człowieka; lub Iblīs sam był jednym z ziemskich dżinnów schwytanych przez aniołów podczas ich ataku i przyniesionych do nieba. Zobacz również shaitan.