Immunoglobulina A (IgA)

Immunoglobulina A (IgA) jest pierwszą linią obrony w odporności na zakażenia, poprzez hamowanie przylegania bakterii i wirusów do komórek nabłonka oraz neutralizację toksyn bakteryjnych i wirusów, zarówno zewnątrz- jak i wewnątrzkomórkowo. IgA eliminuje również patogeny lub antygeny poprzez drogę wydalniczą z udziałem IgA, gdzie po związaniu z IgA następuje transport kompleksów immunologicznych z udziałem receptorów polimunoglobulinowych.

Sekrecyjna immunoglobulina A (SIgA) odgrywa ważną rolę w pośredniczeniu w adaptacyjnej (swoistej dla antygenu) humoralnej (opartej na przeciwciałach) obronie immunologicznej na powierzchniach błon śluzowych (przewodu pokarmowego, układu oddechowego i moczowo-płciowego). Powierzchnie błon śluzowych są miejscem wnikania wielu patogenów. SIgA są nadmiernie produkowane na powierzchniach błon śluzowych i stanowią dominującą klasę Ig występującą w ludzkich wydzielinach zewnętrznych i we łzach.

IgA są glikoproteinami i jedną z pięciu klas Ab. Klasy Ab definiuje się na podstawie (i) liczby jednostek Y-podobnych (składających się z 4 polipeptydów, 2 identycznych łańcuchów ciężkich i 2 identycznych łańcuchów lekkich) (patrz rysunek 1) oraz (ii) rodzaju łańcucha ciężkiego (w przypadku IgA jest to łańcuch a). IgA może być oligomeryczna, składająca się z 2-4 monomerów IgA.

Immunoglobulina A (IgA) - rysunek 1
Rysunek 1: Schemat struktury SIgA, przedstawiający dwie cząsteczki IgA połączone kowalencyjnie za pośrednictwem łańcucha J oraz składnik wydzielniczy, dodawany w miarę przechodzenia Ab przez komórki nabłonka błony śluzowej do światła.

SIgA ma zawsze strukturę oligomeryczną, głównie dimeryczną, a polimery są połączone dodatkowymi łańcuchami polipeptydowymi, w tym łańcuchem łączącym o masie 15KD (łańcuch J) i łańcuchem składnika wydzielniczego o masie 70KD, wytwarzanym w komórkach nabłonka i biorącym udział w transporcie transcelularnym SIgA (patrz rysunek 1).

W przypadku ludzi, po prezentacji antygenu komórkom T helper (Th) i zróżnicowaniu Th do Th2, cytokiny interleukina (IL)-10, IL-4 i transformujący czynnik wzrostu beta (TGF)-b są zaangażowane w powodowanie preferencyjnego dojrzewania komórek B (przełączanie i różnicowanie klas Ab komórek B) do komórek B, które są zaangażowane w produkcję IgA. U ludzi istnieją dwa rodzaje IgA, głównie IgA1, występująca w surowicy i pochodząca ze szpiku kostnego, oraz IgA2, wydzielnicza forma IgA.