Jak powiedzieć „rodzina” po chińsku: An Ultimate Guide to Family in Chinese Culture

Rodzina w języku chińskim to 家 (jiā). Można to przetłumaczyć jako „rodzina” lub „dom”.

Ale jest to również o wiele więcej niż to. „Rodzina” to duże pojęcie w języku chińskim. Przyjrzyjmy się, co ono oznacza w tym przewodniku po rodzinie po chińsku.

Jeśli jesteś zainteresowany nauką chińskiego, nauka o rodzinie da ci znaczący wgląd w kulturę.

W tym artykule, dowiesz się:

• Jak komunikować się z ludźmi z różnych grup wiekowych po chińsku
• Jak poprawnie zwracać się do różnych członków rodziny po chińsku
• Jak przygotować się do pobytu u chińskiej rodziny
• Chińskie dramaty rodzinne, które możesz obejrzeć, aby poprawić swoje umiejętności chińskiego

Zacznijmy!

Rodzina w kulturze chińskiej: The Basics

W języku angielskim i w kulturze zachodniej, rodzina odnosi się głównie do kombinacji kilku ludzi żyjących razem, którzy są związani poprzez krew lub relacje. Ale słowo „rodzina” oznacza o wiele więcej w Chinach.

Znak oznaczający rodzinę, 家 (jiā), łączy w sobie idee zarówno miejsca, jak i ludzi. Na górze znaku jest 宀, oznaczający „jaskinię” lub „dom”; na dole jest 豕 (shǐ), oznaczający „świnię”. Ludzie mieszkają w miejscu, gdzie mogą ochronić się przed wiatrem i deszczem, a w środku mają jedzenie. I tam właśnie jest rodzina.

W dzisiejszych Chinach, bez względu na to, jak bardzo zmieniła się tradycyjna kultura i mentalność, „dom” jest nadal miejscem, w którym znajdują się serca Chińczyków.

Chińska koncepcja „rodziny” obejmuje nowy dom stworzony przez pary po ślubie i urodzeniu dzieci. Obejmuje ono również miejsce, w którym się wychowali oraz rodzinę ich rodziców. W rzeczywistości, trzypokoleniowe gospodarstwa domowe są powszechne w Chinach.

„Come Back Home Often” jest popularną chińską piosenką. Słowa piosenki wyrażają, że dzieci, które są z dala od domu, powinny często odwiedzać swoich rodziców. Ta idea rodziny wywodzi się z długiej historii Chin jako społeczeństwa agrarnego, gdzie ludzie żyli z pracy na roli. Brak zasobów ekonomicznych sprawił, że różne pokolenia chińskiej rodziny musiały żyć razem, aby przetrwać. Starsze pokolenia, po utracie zdolności do pracy, były w dużej mierze zależne od swojego potomstwa. Chińczycy generalnie przechodzą na emeryturę lata wcześniej niż w krajach zachodnich, więc ten system wsparcia rodzinnego był niezbędny.

Nie myśląc o odpoczynku po przejściu na emeryturę, chińscy rodzice nadal poświęcają się domowi, pomagając swoim dzieciom i opiekując się wnukami. Zmniejsza to niektóre z obciążeń młodszych członków rodziny, ale stwarza również napięcie wokół edukacji i różnic w wartościach między pokoleniami.

Chińska koncepcja rodziny jest również związana z ich krajem i filozofią. W chińskiej kulturze państwo nazywane jest 国家 (guó jiā), co dosłownie tłumaczy się jako „rodzina państwowa”. Konfucjanizm to 儒家 (rú jiā), co tłumaczy się jako „rodzina konfucjańska”.

Rodzina jest często patriarchalna w Chinach. W obecnym systemie społecznym na wsi w Chinach, ojciec jest zazwyczaj postrzegany jako głowa rodziny. Nawet obecnie wielu ludzi nadal utrzymuje ten pogląd w wielu odległych wioskach w Chinach, ale różnica w statusie społecznym między mężczyznami i kobietami w miejskich Chinach jest coraz mniejsza.

Rodzina w kulturze chińskiej: Why Family Matters More Than Anything Else

W Chinach rodzina liczy się bardziej niż cokolwiek innego. Kiedy któryś z członków rodziny boryka się z problemami, krewni przyczyniają się do tego, nawet jeśli oznacza to osobiste poświęcenie.

Długoletnie społeczeństwo agrarne i brak systemu prawnego zmusiły Chińczyków do silnego uzależnienia od rodziny.

W konfucjańskiej klasyce, 孝 (xiào) „synowska pobożność” plasuje się na szczycie wszystkich wartości moralnych. Jest to szacunek dla rodziców, starszyzny i przodków. Ilekroć rozmawiam na ten temat z moimi zachodnimi studentami, mają oni trudności z pełnym zrozumieniem. W znaku 孝 (xiào). Górny symbol to 老 (lǎo) „stary”, a poniżej jest 子 (zǐ) „syn”. W ten sposób dzieci są postrzegane jako niższe od swoich starszych. Nawet jeśli rodzice mają wady lub są w błędzie, dzieci nie powinny się im sprzeciwiać ani ich porzucać.

Dla kontrastu, ludzie w krajach zachodnich nauczyli się więcej o zasadach rynkowych i przystosowali się do bycia społecznie konkurencyjnymi. Dzieci dążą do niezależności po osiągnięciu dorosłości, zwracając mniejszą uwagę na rodzinę w porównaniu z tym samym pokoleniem w Chinach.

Prawdopodobnie jest to spowodowane tym, że w krajach zachodnich bezpieczeństwo socjalne i opieka społeczna są stosunkowo dobre, więc osoby starsze są w stanie być samowystarczalne po przejściu na emeryturę. W przeciwieństwie do tego, wspieranie osób starszych w Chinach jest obowiązkiem zapisanym w chińskiej konstytucji, który każdy musi wypełnić.

Moi amerykańscy studenci powiedzieli mi ostatnio, że niewielu dorosłych, którzy mają pracę w Stanach Zjednoczonych, mieszka pod tym samym dachem co ich rodzice. Dziadkowie będący głównymi opiekunami dla swoich wnuków są czasami mniej powszechne na zachodzie.

Jedna z perspektyw jest dobra lub zła. Nawet dorastając w chińskim społeczeństwie, mogę zrozumieć mentalność dzieci, które chcą opuścić dom, kiedy dorosną. Chińczycy również chcą pozbyć się ograniczeń i znaleźć wolność.

Rodzina w kulturze chińskiej: How To Communicate Respectfully With Older People

Kładąc nacisk na etykę w chińskich rodzinach, chińskie rodziny mają więcej zasad, a te obejmują zasady dotyczące tego, jak się komunikować.

Szanowanie starych i pielęgnowanie młodych jest jedną z cnót naszej chińskiej tradycji.

Oto kilka wskazówek, które pomogą ci odnieść sukces w komunikacji z różnymi pokoleniami Chińczyków:

Pay Attention To Speed And Intonation When Speaking With Your Elders.

Bądź delikatny, mów wyraźnie i powoli. Kiedy komunikujesz się ze starszymi, powinieneś również zwracać się do nich jako 您 (nín) zamiast 你 (nǐ). Zwracanie się do starszego bezpośrednio po jego chińskim imieniu jest brakiem szacunku. Ku zaskoczeniu wielu uczących się chińskiego, Chińczycy zwracają się do wszystkich starszych tak, jakby byli członkami rodziny. Na przykład, dziewczyna w wieku dwudziestu kilku lat powinna nazywać kobietę w wieku podobnym do jej matki 阿姨 (ā yí) „ciocią”, a starszego mężczyznę „wujkiem”. Kiedy moja trzyletnia córka widzi nieco starszego chłopca lub dziewczynkę, nazywa ich 哥哥 (gē ge) „bratem” 姐姐 lub (jǐe jie) „siostrą”. To zbliża ludzi i sprawia, że czują się uprzejmi.

Gdy rozmawiasz ze starszymi w Chinach, przyjmij rolę słuchacza, a nie mówcy. Twoim celem powinno być pokazanie, że szanujesz ich doświadczenie życiowe. Nawet jeśli macie odmienne punkty widzenia, unikaj sporów. Upewnij się, że twój ton i słowa są pełne szacunku.

Rodzina w kulturze chińskiej: Rozmowa z dziećmi

Komunikując się z małymi dziećmi, Chińczycy lubią powielać niektóre rzeczowniki po czasowniku, jak na przykład 吃饭饭 (chī fàn fàn) oznaczające „jeść”, 洗澡澡 (xǐ zǎo zǎo) oznaczające „brać prysznic”.

To brzmi słodko i ułatwia dzieciom powtarzanie i zapamiętywanie słów.

W porównaniu do kultury zachodniej, Chińczycy rzadko używają uprzejmych słów, kiedy komunikujemy się z młodszymi lub znajomymi rówieśnikami. Na przykład, jeśli poprosimy nasze dziecko, aby zrobiło dla nas jakąś drobną rzecz, zazwyczaj zostanie ono pochwalone za dobrze wykonaną pracę, zamiast powiedzieć „dziękuję”. W opinii Chińczyków, jeśli będziemy zbyt uprzejmi, ludzie odczują, że się oddalamy. Nie musimy być bardzo grzeczni w słowach z naszą rodziną, ponieważ znamy już wzajemnie swoje wartości w naszych sercach.

Jak zwracać się do chińskich członków rodziny

Sposób zwracania się do członków rodziny jest różny w różnych częściach Chin. Ze względu na rozległe granice Chin, odległe prowincje również mają różne sposoby zwracania się do krewnych. Przyjrzyjmy się kilku powszechnie używanym terminom.

• 妈妈 (mā ma) „mama”
• 母亲 (mǔ qīn) „matka”
• 爸爸 (bà ba) „tata”
• 父亲 (fù qin) „ojciec”
• 女儿 (nǚ ér) „córka”
• 儿子 (ér zi) „son”
• 爷爷 (yé ye) „grandpa” (on the father’s side)
• 奶奶（naǐ nai）”grandma” (on the father’s side)
• 外婆 (waì pó) „grandpa” (on the mother’s side)
• 外公 (waì gōng) „grandpa” (on the mother’s side)
• 阿姨 (ā yí) „aunt” (mother’s sisters)
• 姑姑 (gū gu) „aunt” (father’s sisters)
• 叔叔 (shū shu) „uncle”（father’s younger brothers）
• 伯伯(bó bo) „uncle” (father’s older brothers）
• 舅舅(jìu jiu) „uncle” (mother’s brothers）
• 舅妈 (jìu mā) „aunt” (mother’s sister-in law）
• 表妹 (biǎo mèi) „cousin” (younger female cousin on mother’s side)
• 表姐 (biǎo jiě) „cousin” (older female cousin on mother’s side)
• 堂哥 (táng gē) „cousin” (older male cousin on father’s side)
• 堂弟 (tāng dì) „cousin” (younger male cousin on father’s side）

What You Need To Know If You’re Staying With A Chinese Family

Chinese people are very hospitable. Za każdym razem, gdy odwiedza nas przyjaciel, gospodarz musi przynieść najlepsze jedzenie.

Chińska nieśmiałość i pokora sprawiają, że jesteśmy bardzo uprzejmi, gdy odwiedzamy domy innych ludzi. Nawet jeśli gospodarz oferuje ciepłą gościnę, odrzucamy ją uprzejmie i świadomie.

Oto kilka zdań, które pomogą Ci zrozumieć tę praktykę.

Gdy gospodarz pyta o to, czego chciałbyś się napić, możesz powiedzieć:
我喝点儿茶吧。(wǒ hē diǎn er chá bā.) „Chciałbym się napić trochę herbaty.”

„点儿” (diǎn er) oznacza „trochę”, więc zdanie znaczy „Chciałbym wypić trochę herbaty”. To słowo pomoże Ci brzmieć mniej zachłannie.

Gdy dasz prezent gospodarzowi, może on powiedzieć:
你太客气了，真不好意思！(nǐ tài kèqìle, zhēn bù hǎoyìsi!) „Jesteś zbyt uprzejmy, jestem bardzo zakłopotany.”

„不好意思” （bù hǎoyìsi） oznacza „zakłopotany” lub „przepraszam”. Wyrażenie to jest używane tutaj, aby pokazać, że odbiorca uważa, że prezent jest tak cenny i że czuje się „winny” przyjmując go.

Jest kilka rzeczy, które Chińczycy robią przy stole, a które są uważane za dość dziwne dla ludzi z Zachodu. Nie bądź przytłoczony, jeśli spotkasz się z takimi sytuacjami.

Po pierwsze, lubimy próbować przekonać naszych gości, aby jedli i pili więcej. Nie chcemy, aby przez grzeczność nasz gość był ciągle głodny.

Lubimy również pomagać naszym gościom w nakładaniu jedzenia na talerze. Chociaż możesz myśleć, że nie jest to zbyt higieniczne, jest to uważane za coś, co gospodarz musi zrobić przy stole, szczególnie dla starszych i dzieci.

5 słynnych chińskich dramatów rodzinnych, aby poprawić swoje umiejętności językowe

Chińczycy lubią oglądać programy telewizyjne razem jako rodzina. Cenzura telewizyjna w Chinach jest bardzo surowa, więc wszystkie programy telewizyjne muszą być odpowiednie do oglądania przez rodzinę. Dlatego nie mamy systemu oceniania programów telewizyjnych.

Oto niektóre z najbardziej uznanych dram, które pomogą Ci poznać chińską kulturę rodzinną i poprawić znajomość języka chińskiego.

• 《蜗居》(wōjū) „Wąskość mieszkania”. Na tle gwałtownie rosnących cen mieszkań jest to seria zwrotów akcji, których doświadczają zwykli ludzie w miejskim życiu. Treść jest bardzo realistyczna i stanowi prawdziwy portret współczesnych chińskich rodzin.
  *《家有儿女》(jiā yǒu érnǚ) „Dom z dziećmi” to popularny chiński sitcom. Zabawne historie rodzinne są przedstawiane w luźny sposób, który obraca się wokół dzieci i ich rodziców.
  *《我爱我家》(wǒ ài wǒjiā) „Kocham moją rodzinę” to ulubiony serial z dzieciństwa. Opowiada historię sześcioosobowej rodziny ich sąsiadów, krewnych i przyjaciół w Pekinie w latach 90-tych.
  *《大家庭》(dà jiātíng) „The Big Family” opowiada historię miłosną pary, która nie ma pasującego do siebie pochodzenia rodzinnego. There are three families involved in this love story.
  *《情满四合院》(qíng mǎn sìhéyuàn) tells the story of the period between the 1960s and 1990s. They are stories of humanity and social changes in Beijing’s courtyard houses.

Family In Chinese Culture: In Conclusion

When all is said and done, people are different yet similar. Chinese or American, Eastern or Western. We all love our family and welcome different cultures.