Need An Abortion In Texas? Don’t Be Poor.
For women struggling to pay for abortions, the Lilith Fund bridges personal choice and financial reality. But the Texas Legislature is poised to make abortion access even harder.
In a sun-filled home office in Austin, a voicemail crackles to life and the pleas for help begin. “I’m eight-and-a-half weeks along. My appointment is tomorrow. I’m in desperate need. It’s safe to leave a detailed message.” Beep.
“Hi, my name is . I’m 21 weeks. I’m going in tomorrow. You can leave me a message.” Beep.
“My name is . My appointment is next Friday. You can leave a message. I’m about 10 or 11 weeks. Ik kan niet doorgaan met deze zwangerschap, want ik heb al vier baby’s. Ik ben op school om te proberen mijn diploma te halen. Het is nu onmogelijk voor mij om nog een baby te krijgen. … Als u me kunt helpen, zou ik dat erg waarderen.”
Kat Craft houdt haar hoofd scheef terwijl ze naar elk bericht luistert. “, 21 weken,” fluistert ze tegen zichzelf terwijl ze details in een spreadsheet tikt. “: Vier kinderen. Ze zei niet dat we een bericht konden achterlaten. 15 weken, heeft 100 dollar nodig. Negen weken. Dit is de derde keer dat ze belt.” Ze werkt snel om de situatie van elke vrouw vast te leggen. Terwijl Craft typt, vullen de stemmen van wanhopige vreemdelingen – broos en ademend, berustend en vol zelfvertrouwen en huilend – de intieme ruimte van haar kantoor aan huis, een kleine kamer vol met een bureau, een keyboard, keurig gelabelde dossiers en een vriendelijke hond op het tapijt. Vandaag zijn er 19 berichten. Binnen een half uur staat Crafts spreadsheet vol met namen, data en korte samenvattingen van waarom ze hulp nodig hebben.
Craft werkt voor het Lilith Fonds, een door vrijwilligers gerunde organisatie die kleine beurzen geeft aan vrouwen die een abortus willen laten uitvoeren. Het Lilith Fonds werd in 2001 opgericht door een groep vrijwilligers uit de non-profitsector, de advocatuur en de medische wereld. In het begin haalden ze 10.000 dollar op en begonnen ze met het geven van Engels- en Spaanstalige counseling aan vrouwen die financiële hulp nodig hadden om een abortus te laten uitvoeren. De groep heeft nu bijna 30 vrijwilligers die ongeveer 3.500 telefoontjes per jaar beantwoorden via de telefonische hulpdiensten, die zich richten op vrouwen in Zuid-Texas. (Een ander abortusfonds, het Texas Equal Access Fund, bedient Noord-Texas.) Een vooraf opgenomen boodschap vertelt bellers om hun naam, nummer, afspraakdatum, hoeveel weken zwanger ze zijn, en om aan te geven of case managers een bericht op hun voicemail kunnen achterlaten. “Als ze niet zeggen dat het veilig is, dan laten we geen bericht achter,” zegt Craft. Het geheel wordt bestuurd door voorzitter Amelia Long en 14 vrijwillige bestuursleden. Kat Craft is de enige betaalde medewerker.
Als een vrouw de hotline van het Lilith Fonds belt, is dat omdat ze een abortus wil, maar zich dat niet kan veroorloven. Voor deze vrouwen is de kloof tussen hun keuze en wat economisch realistisch is, groot. In Texas varieert de prijs van een abortus van ongeveer $450 tot $3.000, afhankelijk van hoe ver de zwangerschap gevorderd is. Voor vrouwen met een laag inkomen die al worstelen met huur, vervoer, nutsvoorzieningen en kinderopvang (meer dan de helft van de vrouwen die een abortus willen laten uitvoeren heeft al kinderen), is dat bedrag onbereikbaar. Economische belemmeringen voor abortus zijn onevenredig hoog voor Afro-Amerikaanse en Latina vrouwen. Long, de voorzitter van het Lilith Fonds, merkte op dat 85 procent van de cliënten van de groep gekleurde vrouwen zijn. Vorig jaar verstrekte het Lilith Fonds geld aan 1.214 vrouwen – slechts een derde van de vrouwen die belden.
Een abortus laten uitvoeren is duur, zelfs voor vrouwen met een ziektekostenverzekering. Hoewel sommige particuliere verzekeringen de procedure dekken, eisen veel abortusklinieken dat patiënten vooruit betalen. Het Guttmacher Institute meldt dat twee van de drie vrouwen uit eigen zak betalen voor een abortus, een aanzienlijke uitdaging voor de 69 procent van de abortuszoekende vrouwen die economisch achtergesteld zijn. De ongelijkheid is toegenomen sinds het Hyde amendement van 1977 Medicaid verbood abortus te betalen in alle gevallen behalve verkrachting, incest of levensbedreiging. Als gevolg hiervan schat het National Network of Abortion Funds dat in het hele land meer dan 200.000 vrouwen per jaar hulp nodig hebben bij het betalen van een abortus, en dat een kwart van de zwangere vrouwen met Medicaid die een abortus willen, gedwongen zijn door te gaan met ongewenste zwangerschappen vanwege financiële belemmeringen – bevallingen die uiteindelijk door de belastingbetalers worden betaald. Om een abortus te betalen, merkt het Netwerk op, “verkopen vrouwen met een laag inkomen hun bezittingen, lijden wekenlang honger terwijl ze hun boodschappengeld opsparen, of riskeren uitzettingen door hun huurgeld te gebruiken”. Vrouwen met een laag inkomen zijn ook vaker zwart of Latina, waardoor een drievoudig probleem ontstaat van armoede, raciale ongelijkheid en beperkte toegang tot abortus, wat betekent dat de meest kwetsbare vrouwen de minste controle hebben over hun reproductieve gezondheid.
Maar abortus verder buiten bereik brengen is de favoriete strategie geworden van anti-abortus wetgevers, vooral in Texas. In 2004 heeft de staat klinieken die abortussen na 16 weken zwangerschapsduur aanbieden gedwongen aan dezelfde normen te voldoen als ambulante chirurgische centra. Theodore Joyce, professor economie aan het Baruch College van de City University of New York, bestudeerde het effect van de wet op abortusaanbieders en ontdekte dat het aantal vrouwen dat Texas verliet voor een abortus op latere termijn het jaar daarop was verviervoudigd. In 2005 nam de Texaanse wetgever een wet aan die voorschreef dat minderjarigen toestemming van hun ouders moeten hebben voordat ze een abortus kunnen ondergaan. Tina Hester, uitvoerend directeur van Jane’s Due Process, een organisatie die juridische hulp biedt aan zwangere minderjarigen, merkte op dat de eisen aanzienlijke barrières opwerpen voor tieners. Ze moeten nu door het gerechtelijk systeem navigeren als ze een zwangerschap willen beëindigen zonder het aan een ouder te vertellen. Recenter nog, een wet uit 2012 verplicht vrouwen om 24 uur te wachten en een sonogram te laten maken, wat volgens onderzoekers van de Universiteit van Texas de kosten voor vrouwen verhoogt. Ondertussen heeft de wetgevende macht in 2011 het door de overheid gefinancierde budget voor gezinsplanning met tweederde verminderd. Volksgezondheidsexperts waarschuwden dat het verlies aan gezinsplanningsdiensten zou leiden tot meer onbedoelde zwangerschappen en meer vrouwen met een laag inkomen die een abortus willen. Om de moeilijkheden van arme vrouwen nog groter te maken, worden in de huidige wetgevende sessie een groot aantal anti-abortuswetten overwogen die veel klinieken zouden dwingen te sluiten en de prijzen zouden opdrijven voor de klinieken die overblijven. In Texas wordt abortus steeds meer een optie voor de rijken.
Een dure wacht
Craft loopt met haar vinger langs elke regel van haar spreadsheet om te beslissen welke telefoontjes prioriteit moeten krijgen. De 19 bellers van vandaag hebben in totaal meer dan $4.500 nodig, maar Craft heeft slechts $600 om te geven. Ze mompelt tegen zichzelf: “Ik bel de 17-weken-er, de vrouw met vier kinderen, de 15-weken-er, de 21-weken-er, de vrouw die nog maar $100 nodig heeft.” Ze voert het bedrag dat ze elke beller zal geven in haar spreadsheet in, maar een formule kleurt het rood, waarschuwt dat ze haar budget heeft overschreden. “Wie wordt er niet gefinancierd?” mompelt Craft, terwijl ze naar het scherm leunt. Een mini-versie van de spreadsheet knippert in haar bril. “Als we haar gewoon $50 geven? … Oké. Laten we beginnen.”
Craft doet een paar rekoefeningen voordat ze haar keel schraapt en het nummer draait van haar beller met de hoogste prioriteit. (The Observer heeft de namen van de vrouwen in dit verhaal veranderd, op verzoek van het Lilith Fonds, om de privacy van de bellers te beschermen). “Is dat zo?” Zegt Craft.
“Ja.”
“Hoi, met Kat van het Lilith Fonds. Is dit een goed moment om te praten?
Ja, dat is het. Sabine klinkt zelfverzekerd, alsof ze een telefoontje van een vriendin aanneemt.
“Oké, geweldig. Dus ik heb hier dat je 21 weken bent en je afspraak is morgen en je totale procedurekosten zullen $2.670 zijn. Klopt dat?
“Ja mevrouw.”
“Oké. En hoeveel geld heeft u om bij te dragen aan de totale kosten?”
“Ik heb maar $670.”
Sabine is ver in haar tweede trimester. Ze heeft niet gezegd waarom ze tot 21 weken heeft gewacht met de abortus, en de maatschappelijk werkers van het Lilith Fonds vragen er niet naar. Het is mogelijk dat haar foetus een ernstige afwijking heeft die net ontdekt is bij de routine 20-weken echo. Of ze valt onder een van de factoren die volgens een studie van het Guttmacher Institute bepalend zijn voor een abortus in het tweede trimester: onder andere, een adolescent zijn, of recente ontwrichtende levensgebeurtenissen hebben meegemaakt zoals scheiding, werkloosheid of bevalling. Rachel Jones, de auteur van de studie, suggereert dat deze groepen de symptomen van zwangerschap mogelijk later hebben herkend, moeilijker informatie over abortus hebben kunnen vinden, of moeite hebben gehad om het geld te vinden voor een abortus in het eerste trimester. Uit onderzoek van het Guttmacher Institute blijkt dat 70% van de vrouwen die een abortus op latere leeftijd ondergingen, zeiden dat ze liever een eerdere abortus hadden gehad, maar tijd nodig hadden om het geld bij elkaar te krijgen. Vrouwen die een abortus willen laten uitvoeren, betalen een zware financiële straf omdat ze arm zijn.
Voor elke week dat Sabine de abortus uitstelde, liepen de kosten op. Prijsopgaven van twee van Planned Parenthood’s abortus-leverende filialen variëren tussen de $450 en $550 voor 12 weken, ongeveer $1,000 bij 17 weken, en ruwweg $1,600 of meer vanaf 18 weken. Planned Parenthood biedt, net als de meeste abortus-aanbieders, financiële kortingen aan klanten met een laag inkomen. Toch kunnen veel vrouwen, zoals Sabine, de kloof tussen wat ze willen en wat ze kunnen betalen niet overbruggen.
Craft pauzeert even voordat hij Sabine het zware nieuws brengt. “We kunnen eigenlijk maar heel kleine bedragen financieren. Ik kan je 100 dollar bieden om te helpen bij deze procedure. Heb je de middelen om de rest van het geld bij elkaar te krijgen?”
“Eh, nee,” zegt Sabine. Haar stem wordt afstandelijker.
“Oké, ik ga je wat vragen stellen over je persoonlijke situatie,” antwoordt Craft. Volgens een script dat door alle vrijwilligers van de hotline wordt gebruikt, bereidt Craft zich voor om Sabine te vragen of ze ondersteunende familie of vrienden heeft, de mogelijkheid van een voorschot op haar salaris, of iets dat ze kan verpanden. Craft zal haar ook doorverwijzen naar het National Network of Abortion Funds, een fonds dat is opgezet om vrouwen in hun tweede trimester te helpen, maar ze krijgt de kans niet om dat te doen omdat Sabine plotseling zegt dat ze moet gaan en ophangt.
“Ik zal die $100 voor haar bewaren,” zegt Craft, “voor het geval ze terugbelt.”
“Ik moest het haar vertellen omdat ik de rit nodig had”
Martha, een werkloze moeder van twee kinderen, is 16 weken zwanger en moet voor morgen 380 dollar bij elkaar hebben. De abortuskliniek heeft haar al financiële hulp aangeboden, maar ze kan zich de ingreep nog steeds niet veroorloven. De urgentie is duidelijk in Martha’s stem. “Ik wil dit doen voordat het te ver komt,” zegt ze tegen Craft. “Als ik het begin te voelen, dan kan ik er niet mee doorgaan.” Craft biedt haar 100 dollar aan en vraagt of ze iemand heeft die haar kan helpen de rest bij elkaar te krijgen. Martha slaakt een diepe zucht. “Mijn moeder is de enige die het weet,” zegt ze. “Mijn vriend werkt niet, en hij weet het niet eens. Ik kon het mijn moeder niet vragen … ze is al boos dat ik niet werk, maar ik moest het haar vertellen omdat ik de rit nodig had.”
De rit waar Martha naar verwees is de 50-mijl retour naar de abortuskliniek, zodat ze een door de overheid verplicht echogram kon laten maken. In januari 2012 werd een wet van kracht die vrouwen in Texas die een abortus willen laten uitvoeren, verplicht een arts de fysieke kenmerken van de foetus te horen beschrijven en deze op een scherm te bekijken. Vervolgens moeten zij 24 uur wachten voordat zij tot abortus kunnen overgaan. De wachttijd en de verplichte echografie hebben persoonlijke, financiële en logistieke barrières opgeworpen voor het verkrijgen van een abortus. In een onderzoek uit 2012, uitgevoerd door het Texas Policy Evaluation Project aan de UT-Austin, moesten vrouwen gemiddeld 42 mijl reizen voor hun consultatie. Sommigen reisden meer dan 400 mijl. Het onderzoeksteam ontdekte dat bijna een kwart van de vrouwen het moeilijk vond om naar de kliniek te komen voor het echogram. Gemiddeld gaven de vrouwen in het onderzoek $146 extra uit aan reis- en verblijfskosten, kinderopvang en gederfd loon om aan de eisen van de echogramwet te voldoen.
Craft maakt een notitie om de bon van $100 rechtstreeks naar Martha’s kliniek te sturen. Ze haalt diep adem voordat ze verder gaat met haar volgende telefoontje.
Geografie is het lot
“Hoi Eva, met Kat van het Lilith Fonds. Is dit een goed moment om te praten?” Eva bevestigt dat dat zo is, maar ze is duidelijk aan het werk want ze geeft gedempte instructies aan iemand op de achtergrond. Eva is een alleenstaande werkende moeder van twee kinderen die in een kleine plattelandsgemeenschap woont. Ze is 12 weken zwanger en moet meer dan 100 mijl reizen naar de dichtstbijzijnde abortuskliniek. Eva moet 300 dollar inzamelen om de abortus te kunnen betalen. De lening die ze net heeft aangevraagd, is afgewezen.
“Is er nog iemand aan wie je iets kunt vragen?” zegt Craft, geduldig wachtend om haar vragen te stellen tijdens gaten in Eva’s parallelle gesprek.
“Eerlijk gezegd is iedereen tegen wat ik ga doen,” zegt Eva. Haar stem is vlak, alsof ze praat over iemand die ze nauwelijks kent. Craft biedt Eva 75 dollar en raadt haar aan de kliniek om korting te vragen.
Voor plattelandsvrouwen als Eva is de geografie vaak het lot. Volgens het Guttmacher Institute is er in 92 procent van de Texaanse provincies geen abortuskliniek. Voor vrouwen na 16 weken zwangerschap is het probleem van toegang acuut. Na de wet op de ambulante zorgcentra van 2004 zijn er nu nog maar zes aanbieders van abortussen op latere termijn. Vrouwen die niet in Austin, Houston, Dallas of San Antonio wonen, moeten aanzienlijke afstanden afleggen om een abortus na 16 weken te ondergaan; de vrouwen die deze abortussen het vaakst nodig hebben, zijn degenen die het geld niet op tijd bij elkaar konden krijgen om het eerder te doen.
De dingen kunnen binnenkort nog veel erger worden. De wetgevende macht overweegt Senate Bill 537, die alle abortusklinieken zou dwingen, zelfs degenen die vroegtijdige abortussen leveren, om te voldoen aan dezelfde normen als ambulante chirurgische centra. Critici van het wetsvoorstel beweren dat de wet de veiligheid niet verbetert maar eerder een poging is om klinieken te sluiten door normen op te leggen die dure aanpassingen vereisen. Voorstanders van abortusrechten zeggen dat slechts vijf klinieken in de staat aan de normen voor chirurgische centra kunnen voldoen. De andere 32 klinieken zouden hun deuren moeten sluiten of hun klinieken moeten moderniseren. In een getuigenis voor de senatoren van de staat merkte Amanda Stevenson, een onderzoeker die is afgestudeerd aan het Texas Policy Evaluation Project, op dat als dit zou gebeuren, vrouwen die niet in een van de grootste districten van Texas wonen, gemiddeld 125 mijl zouden moeten reizen om een abortuskliniek te bereiken die aan de normen voldoet.
Birth control onbereikbaar
Nauw nadat haar plaatselijke family-planning kliniek stopte met het aanbieden van gratis geboortebeperking, werd June zwanger. “Ik moest uit eigen zak gaan betalen, en dat kon ik niet betalen”, vertelt ze aan Craft. June is een 21-jarige studente en is 15 weken zwanger. De totale kosten van haar abortus bedragen $660, en op de laatste $100 na heeft ze alles zelf bij elkaar gekregen. June vertelt Craft dat ze onlangs haar baan is kwijtgeraakt. “Ik ben echt gestrest geweest om het geld te vinden,” zegt ze. Craft biedt haar een bon van $50 aan, waarvoor de jonge vrouw haar zeer dankbaar is.
Craft vertelt me later dat June haar eerste beller is die zegt dat ze zwanger is geworden omdat ze geen anticonceptie kon betalen. Maar ze zal niet de laatste zijn. In 2011 stemde de wetgevende macht voor het financieren van gezinsplanningsklinieken, waardoor veel van hen hun openingstijden moesten verminderen, geld moesten vragen voor diensten die voorheen gratis waren, of hun winkel moesten sluiten. Meer dan 60 gezinsplanningcentra hebben hun deuren gesloten, waarvan de meeste niet zijn aangesloten bij Planned Parenthood, het doelwit van de woede van de wetgevers. Betaalbare anticonceptie is nu veel moeilijker te vinden. Het Texas Policy Evaluation Project ontdekte dat 23 procent van de ondervraagde vrouwen problemen had om aan anticonceptie te komen vanwege de kosten, het ontbreken van verzekeringsdekking of het niet kunnen vinden van een kliniek. De Texas Tribune meldt dat het Medicaid-programma van Texas zich opmaakt voor de kosten van 24.000 extra geboortes als gevolg van de verminderde toegang tot gezinsplanningsdiensten. Elke geboorte kost de staat ongeveer 11.000 dollar.
Craft werkt de laatste telefoontjes van haar dienst af. Haar spreadsheet toont een paar groene strepen voor de vrouwen die ze kan financieren, te midden van een scherm van niet-gefinancierde rode. Craft heeft urenlang met vrouwen gebrainstormd over mogelijkheden om fondsen te werven, hen aangespoord om voor zichzelf op te komen, of gewoon naar hen geluisterd. Ze heeft haar hele budget uitgegeven, maar nauwelijks hulp geboden aan vrouwen die het zich niet kunnen veroorloven een zwangerschap af te breken of uit te dragen. Craft rust even uit, pelt een clementine terwijl ze peinzend uit het raam staart. De kamer, vol met spullen maar onberispelijk geordend, lijkt een verlengstuk van Craft zelf – druk, creatief (ze geeft ook theaterworkshops in de gevangenis) en praktisch. Ze wimpelt beleefd mijn vragen over abortus af en benadrukt dat het voor haar het belangrijkste is dat ze directe diensten verleent – solide, tastbare hulp – aan vrouwen die op een kruispunt in hun leven staan.
Ik vroeg Craft later wat er met de bellers is gebeurd. Uit de gegevens van het Lilith Fonds blijkt niet of June, de studente die geen voorbehoedsmiddelen meer had, de abortus heeft laten uitvoeren, en haar telefoon is uitgezet. Martha, de vrouw die een lift van haar moeder nodig had, gebruikte de bon van $100 van het Lilith Fonds voor een abortus. Hoewel ze aanvankelijk instemde met een vervolginterview, reageerde ze nooit op telefoontjes. Eva, de vrouw die in het kleine stadje woonde, kreeg wel een abortus maar was later niet meer te bereiken omdat haar telefoon was afgesloten.
Sabine, de vrouw die de volgende dag 2000 dollar nodig had, heeft de hotline nooit meer gebeld.