Piñata’s zijn meer dan je denkt

Het hoogtepunt van menig Mexicaans feest – een verjaardag, kerstfeest of Posada- is het breken van de piñata.

Voor de niet-ingewijden: de piñata is een versierde pot van klei of papier-maché gevuld met lekkernijen (waarover later meer) die aan een touw wordt geregen en waar de feestgangers geblinddoekt en gewapend met een stok om beurten naar toe zwaaien. Een persoon aan een uiteinde van het touw -of soms een persoon aan elk uiteinde- kan de piñata zwaaien in een poging hem weg te houden van zijn belager, en het spel zo lang mogelijk te laten duren.

Als de piñata breekt, wordt de inhoud over de grond verspreid en wordt er een stormloop gemaakt om zoveel mogelijk buit te verzamelen.

Op de meeste kinderverjaardagsfeestjes en kerstposada’s is de volgorde waarin de deelnemers een shot krijgen gebaseerd op leeftijd, van jongste naar oudste. Dit is logisch, want hoe groter de persoon, hoe groter de kans dat hij of zij de piñata kapot maakt, en het idee is om de piñata een hele tijd te laten staan – in ieder geval lang genoeg om ervoor te zorgen dat ieder kind aan de beurt komt.

De duur van een “beurt” is net zo lang als het duurt om het piñata liedje te zingen, dat als volgt gaat:

Dale dale dale, no pierdas el tino,
Porque si lo pierdes, pierdes el camino.
Ya le diste uno,
Ya le diste dos,
Ya le diste tres y tu tiempo se acabó.

Wat zich losjes laat vertalen als:

Hit-it hit-it hit-it, verlies je doel niet,
want als je het verliest, verlies je je weg.
Nu heb je het één keer geraakt,
Nu heb je het twee keer geraakt,
Nu heb je het drie keer geraakt,
En je tijd is om.

Er gaat meer denkwerk en besluitvorming in een eenvoudig piñata-ritueel zitten dan je zou verwachten:

Voreerst, wat moet er in de piñata?

De piñata’s van Kerstmis zijn over het algemeen gezonder dan de piñata’s van Verjaardag. Ze bevatten meestal stukjes suikerriet, mandarijnen, of kleine sinaasappels genaamd naranjas piñateras, pinda’s, een Mexicaanse vrucht genaamd tejocote, lima’s (een soort kruising tussen een sinaasappel en een limoen) en een verscheidenheid aan snoep: gekookte snoepjes, chocolade munten, en dergelijke. Verjaardag piñata’s hebben de neiging om meer snoep en minder fruit te hebben. Sommige piñata’s kunnen ook klein speelgoed en andere snuisterijen bevatten.

Volgende, waar moet het touw worden gespannen waaraan de piñata zal worden geregen?

Dit houdt vaak in dat ten minste één persoon, meestal een volwassene, precair uit een bovenraam moet leunen, op een dakterras, of moet hangen aan de zijkant van een van die ijzeren wenteltrappen die in Mexico gebruikelijk zijn als een manier om op het dak te komen.

De juiste stok vinden om de piñata te slaan

Een traditionele houten bezemsteel is het beste, en als u uw plaatselijke ferreteria bezoekt, moet u er een kunnen kopen. De nieuwe stijl holle plastic of dunne holle metalen buis handvatten zijn te licht om enige indruk te maken op de piñata, vooral de meer voorkomende papier-maché degenen die vrij resistent zijn. Een honkbalknuppel is te zwaar voor de kleinere zwaaiers en geeft een oneerlijk voordeel aan de grotere kinderen of volwassenen. Piñata winkels verkopen eigenlijk stokken die ongeveer de juiste grootte en gewicht hebben, wat prima is in de huidige wereld van kant-en-klare. Als het stokje niet breekt tijdens het ritueel, kan het worden opgeslagen, klaar voor het volgende feestje.

Voeg een blinddoek toe en het piñata-ritueel kan beginnen

Als de piñata eenmaal is opgezet, en iemand een geschikte sjaal of bandanna vindt om als blinddoek te gebruiken, kan de pret beginnen. (De kleine kinderen worden overigens niet geblinddoekt.)

Als de piñata een van die bolvormige is met papieren kegels erop, is het een veelgebruikte strategie van de spelers om een of meer van de kegels eraf te slaan zonder de piñata te breken. Er is een soort ongeschreven regel dat als je er een afbreekt, je beurt voorbij is, maar je mag de kegel houden, die handig is om te vullen met lekkernijen als de piñata eenmaal kapot is. Als de piñata een thema heeft – Disney figuren lijken eeuwig populair – kan een arm of een been of een ander stuk van de piñata worden afgebroken en voor hetzelfde doel worden bewaard.

Bij piñata’s van kleipotten kan één goede krak ze openbreken en de inhoud zou op de vloer morsen. Met de meer gebruikelijke en meest populaire papier-maché-variant zal de piñata vaak eerder splijten dan breken, en vallen er slechts een paar dingen uit, wat sommige kinderen ertoe aanzet naar binnen te snellen om ze te grijpen terwijl de persoon met de stok misschien nog in volle gang is: als ze blind zijn, realiseren ze zich misschien niet dat de piñata is gesplitst. Dit vraagt om een time-out terwijl de verdwaalde stukken fruit of snoep worden opgehaald. Als de scheur groot genoeg is, schudt de verantwoordelijke voor het touw de piñata op en neer, zodat er meer uitvalt. Dan zal een van de volwassenen het op zich nemen om de piñata kapot te verklaren, de arena binnen te stappen, het beschadigde voorwerp te grijpen en ermee te schudden tot de hele inhoud op de grond ligt.

Dit signaal is het startsein voor de scrum, als kinderen zich naar binnen haasten gewapend met hun kegels en andere piñata-onderdelen, of op zijn minst een van die alomtegenwoordige plastic zakken, om te vullen.

Na het adrenalinefestijn vegen volwassenen met bezems de resten op van tissuepapier, papier-maché, en het vreemde gebroken fruit dat niemand heeft opgeëist; en er wordt wat rechtgezet ten gunste van de minder agressieve deelnemers wier deel van de buit zelfs niet in de buurt komt van wat de minst sociaal denkenden als eerlijk zouden beschouwen.