Wat zit er echt in “Made in Italy”-mode?

Jouw tas van $4.800 “Made in Italy†is misschien niet precies wat het lijkt. Dit is een van de punten die de laatste jaren steeds vaker aan de orde worden gesteld in verband met de prijzige goederen die afkomstig zijn uit de hogere echelons van de mode-industrie. Schimmige achtergrondverhalen over arbeiders zonder papieren, onfatsoenlijke arbeidsomstandigheden, belastingontduiking en bedrog met betrekking tot de plaats van productie worden al lang beschouwd als de manieren van fast fashion-giganten. Maar ze worden ook snel een van de belangrijkste onderwerpen in de discussie over haute couture, een sector waar de prijs lange tijd als barometer voor kwaliteit is gebruikt.

Zo’n tien jaar geleden kregen Dolce & Gabbana, Gucci en Prada te maken met intensief onderzoek naar beweringen over de fabricage van hun producten. Het was eind 2007 en ten minste een deel van de wereld had net kennis genomen van de release van “Luxe Slaven”, een uitzending van “Report”, een 60 Minutes-achtig programma op RAI-3, een Italiaanse staatszender. In het programma werd gedetailleerd ingegaan op de omstandigheden waaronder luxemerken hun ‘Made in Italy’ producten zouden maken.

Binnen enkele weken verspreidde de schokkende waarheid over de omstandigheden waaronder de dure tassen en schoenen van Italiaanse luxestalwarts werden gemaakt, zich buiten de grenzen van ItaliÔ. In februari 2008 stond in een lang artikel in de Los Angeles Times, getiteld “Slaving in the Lap of Luxuryâ€, te lezen: “Er zijn producten die volledig in ItaliÔ worden gemaakt, maar door Chinese immigranten zonder de juiste papieren en de arbeidsomstandigheden zijn bijzonder slecht.â€

Een van de belangrijkste beweringen was dat de Italiaanse arbeidswetten met voeten werden getreden. Hoewel het minimumloon in ItaliÔ op dat moment meer dan 10 dollar per uur bedroeg, kregen de meeste individuele arbeiders die in het RAI-3-onderzoek werden genoemd bijvoorbeeld minder dan 5 dollar betaald.

The Times’ Tracy Wilkinson schetste een lelijk beeld over de realiteit van deze door Chinezen gerunde fabrieken die actief aan luxemerken leverden, door te schrijven: “De Italiaanse financià “le politie heeft veel fabrieken gesloten nadat invallen slechte leefomstandigheden, het ontbreken van verblijfsvergunningen voor buitenlanders en het niet betalen van belastingen aan het licht brachten.â€

De RAI-3 documentaire concludeerde dat “voor grote labels, de goedkopere arbeid in Chinese werkplaatsen een belangrijke manier is om de kosten laag te houden. Het helpt de modehuizen te concurreren… en hun winstcijfers op te krikken.

Nu, een decennium later, heeft de New Yorker’s D.T. Max het gesprek nieuw leven in geblazen door licht te werpen op de voortdurende praktijk van grote merken die vertrouwen op dezelfde hordes immigranten uit Wenzhou, China die in de jaren negentig de Toscaanse regio van ItaliÔ overspoelden en die dienen als “fabrikanten voor Gucci, Prada en andere luxe modehuizen, die vaak goedkope Chinese immigranten gebruiken om accessoires en dure handtassen te maken die het felbegeerde label ‘Made in Italy’ dragen.Omdat het land van herkomst voor etiketteringsdoeleinden, volgens de regels van oorsprong van de Europese Unie, het land is waar het uiteindelijke productieproces wordt uitgevoerd en niet de nationale herkomst van de ambachtslieden, zijn deze grote merken wettelijk gezien in het voordeel. De duur geprijsde tassen en schoenen die later door de meest gewaardeerde Europese modemerken worden verkocht, worden (in deze gevallen) immers in ItaliÔ gemaakt.

Maar de wettigheid van de etikettering is niet het enige probleem dat speelt. Verwijzend naar Francesco Nannucci, het hoofd van de Italiaanse financià “le politie-eenheid in Prato, beweert Max dat de stad in het bijzonder het “huis is geworden van zo’n tienduizend Chinezen die er illegaal zijn.â€

Nog steeds, volgens rapporten geciteerd door de New Yorker, “ negeren Chinese fabriekseigenaren gezondheidswetten en ontduiken belastingen,†terwijl de “kaseconomie onder de tafel†van de Chinese fabrieken in Prato belastingontduiking heeft vergemakkelijkt voor een bedrag van miljarden dollars. Dit is iets waar het Italiaanse ministerie van financià “n zich vorig jaar in heeft verdiept en “vijf miljard dollar” aan dubieuze geldtransfers aan het licht bracht.†De helft van de transfers ging via “de Bank of China”, een filiaal in Milaan,†die het onderzoek schikte na betaling van “meer dan twintig miljoen dollar.

De verwachtingen van luxe consumenten tegenover de realiteit van hoe de productie van enkele van de meest gewaardeerde bezittingen van de industrie er elk seizoen uitziet, zijn nog steeds scheef.

Voor Gucci, weerspiegelen deze beweringen niet de realiteit van de productie. Het merk heeft belangrijke stappen ondernomen sinds de laatste ronde van rapporten in het midden van de jaren 2000 om “voorrang te geven aan het welzijn van zijn werknemers en partners, en is toegewijd aan het verbeteren van het leven van iedereen die betrokken is bij het maken van zijn producten door middel van een verantwoordelijk en innovatief beheer van zijn supply chain,†vertelde een woordvoerder van het merk aan TFL.

Voor de Italiaanse reus, die werd genoemd door de New Yorker, “wordt meer dan 50 procent van zijn lederwaren en schoenen gemaakt in zijn eigen productiefaciliteiten in ItaliÔ.Voor die andere meer dan 40 procent is het merk gedwongen om buiten de eigen fabrieken te kijken, omdat “de productiecapaciteit om aan de vraag naar Gucci’s producten te voldoen de laatste jaren bijna is verdubbeld.â€

De woordvoerder van Gucci zegt dat het merk wel gebruik maakt van “de diensten van een selectief netwerk van externe leveranciers, waarvan vele tweede of derde generatie familiebedrijven zijn,†maar dat het merk strenge normen hanteert. Bijvoorbeeld, om te dienen als een Gucci leverancier, moet elk individu of entiteit “voldoen aan de wet en de strenge eisen van de Gucci’s Duurzaamheid Principes, die een set van richtlijnen zijn die het toezicht op duurzame inkoop, naleving van de wet, collectieve overeenkomsten, aanvullende overeenkomsten, internationale conventies en verklaringen met betrekking tot de mensenrechten en rechten van werknemers omvatten.â€

Daarnaast zegt Gucci dat het een reeks inspanningen onderneemt — waaronder ‘willekeurige controles bovenop de regelmatige en geplande audits,’ ‘strenge kwaliteitstesten,‘een proefproductie van ongeveer 50 stuks,’ en een actieve ‘zwarte lijst van Gucci’s industrià “le netwerk’ — om een ‘verantwoorde’ toeleveringsketen en zijn ‘unieke ambachtelijke expertise en know-how’ te behouden.

Als het gaat om de nationale afkomst van de ambachtslieden en vrouwen die samenwerken met het merk, Gucci zegt dat het “geschoolde ambachtslieden en vrouwen van verschillende nationaliteiten verwelkomt,†een prioriteit gezien “de Gucci’s houding op inclusiviteit en culturele diversiteit,†aldus Gucci.

Prada vertelde de New Yorker dat het “zich onderscheidt door zijn sterke banden met de ambachtelijke ervaring die typisch is voor de Italiaanse traditie.â€